Basitleştir ve meseleyi hallet!

Vücudumuz organlardan, organlar dokulardan, dokular çeşitli hücrelerden meydana geliyor. Çeşitli hücreler uyum içinde bir araya geldikleri takdirde "organizma" denilen organlardan müteşekkil sistem normal çalışıyor. Kendine takdir edilen fonksiyonu ya da görevi icra ediyor. Bunun yanında çeşitleri ayrı olmakla beraber hücrelerin her biri de kendisine verilen kaynakları hiç israf etmeden ve sıfıra yakın atık ile kullanmak zorundadır. Bir diğer husus da her hücrenin o dokuyu oluştururken "normal" yani diğer hücrelerle uyumlu ve dengeli bir şekilde bölünmesi, çoğalması ve de büyümesi gerekiyor. Eğer dokuda bir hücre anormal şekilde büyür ve çoğalırsa o dokunun dolayısıyla organın ve de giderek vücudun dengesi bozuluyor. Sonuç olarak bir canlı organizmanın temel birimi hücredir. Bu hücreler ne kadar sağlıklı olursa bünye o kadar sağlıklı ve dış tesirlere dayanıklı olabiliyor... "Ne yani, adam oturmuş ilkokul bilgisiyle köşesini dolduruyor" diyebilirsiniz. Haklısınız da. Ancak problemleri basit modellemelerle ya da "simulation"larla çözmeye çalışmak her zaman faydalı bir usul oluyor. Son zamanlarda ekonomik büyümemize içten musallat olan ve dıştan tesir eden birtakım kriz ve sıkıntılar söz konusu. Bizim yaşta olanlar bilirler, olaylar bu boyuta vardığı zaman vücut hemen büyük; bazan da gereksiz ameliyatlara alınıverirdi. Tabiî ameliyat bu. Bünyenin toparlanması için uzun bir süreye ihtiyaç olurdu. Ama şimdi görüyoruz, eskiden çok büyük krizlere sebep olan olaylar şimdi daha kolay kompanze edilebiliyor, göğüslenebiliyor. Gittikçe bünyenin daha sağlıklı hale geldiğini de gözlüyoruz. Çünkü ekonomimiz global şartlara açıldıkça kâr marjları düşmekte, ekonomik bünyemizin hücreleri olan kurumlar ve şirketler gün geçtikçe kaynaklarını etkin kullanmayı, israf etmeden ve gerek ekonomik gerekse ekolojik çevreye zarar vermeden üretmeyi öğrenmeye başladılar. Malum Çince'de kriz kelimesinin sembolü hem "tehlike" hem "fırsat" anlamına gelirmiş. İşte krizler, şirketlere ve kurumlara etkin yönetimi öğrenme ve uygulama fırsatını sunuyor. Hücrelerimiz ne kadar dayanıklı olursa bünyemiz de o kadar sağlam olur. Nasıl simülasyon oldu ama!