Bir vücutta bir baş olur!

Biyoloji yani tabiat bilimi yönetim biliminin en fazla yararlanabileceği bilim dalıdır desek yerinde olur. Çünkü tabiatta olan bitenleri yakından incelediğimizde muhteşem bir bilgi kaynağı ile karşılaştığımızı anlıyoruz. En basitinden insan denilen varlık tek başla yönetiliyor. O zaman örgütlerde de tek başlı bir yönetimin doğru olacağı söylenebilir. Nitekim bugün gerek devlet ve kamu idarelerinde gerekse özel sektör şirketlerinde 'iki başlılık' en büyük tehlike olmaktadır. Son günlerde Türkiye'nin en önemli gündem maddesinin devletin zirvesindeki iki hatta üç başlı bir yönetimin varlığı değil midir? Bu yüzden de 'başkanlık sistemi' herkesin ilgisini çekmekte değil midir? Meseleyi şirketler bazında ele alırsak aynı durumun varlığını görmekteyiz. Çoğunluğu aile şirketleri olarak bir 'Kurucu Baba' tarafından kurulan şirketler biraz büyüdükleri zaman tabiî olarak meydana çıkan yönetim problemleri yılların tecrübe ve bilgisine sahip olan 'Kurucu Baba'yı bir kenara koyan ve adına 'Profesyonelleşme' ya da 'Kurumsallaşma' denilen düzenlemelerle çözülmeye çalışılmaktadır. Bu düzenlemelerde ilk akla gelen de şirkete şirket dışından bir genel müdür tayin edilmesidir. Böylece şirket kurucusunun yönetim yükünü biraz hafifletmek düşünülmektedir. Ancak kurucu baba ve kuruluştan itibaren yıllarca beraber olduğu şirket emektarları aralarına birdenbire giren bu yönetim kademesini biraz da duygusal sebeplerle hazmedemediği için yukarıda bahsettiğimiz 'Yönetimde İki Başlılık' oluşmakta kaş yapayım denirken baş yarılmaktadır. Çoğu zaman genel müdürün gönderilmesi ile sonuçlanan bu durum şirket bünyesinde yaralar açmakta, klikleşmelere sebep olmaktadır. Aslında belki de en uygunu son yıllarda çok önerilen 'basık organizasyon' (İng. Flat organisation) denilen kademeleri mümkün olduğunca ortadan kaldıran yönetim tarzını uygulamaya çalışmaktır. Böylece mesela 'Kurucu Baba'ya yönetimde ortak olacak bir genel müdür yerine O'na şirketin aksayan fonksiyonlarında destek olacak güçlü profesyonelleri bünyeye katmak daha doğru olacaktır. Dikkat edilirse bundan önceki cümleye başlarken 'mesela' dedik. Çünkü her şirket için geçerli olacak reçeteler yazmak mümkün değildir. Her ilaç her hastaya iyi gelir mi? En doğrusu 'Kurucu Babayı' da içine alan eğitim faaliyetleri ile işe başlamak, şirket bünyesini modern yönetim uygulamalarına uygun hale getirdikten sonra 'Kurumsallaşma' gibi zor değişim projelerine kafa yormaktır. Malum demire yumuşatmadan şekil vermeye çalışırsanız ya kırarsınız ya da boşuna gayret sarfetmiş olursunuz.