Bu defa "Beş Maymun"

Bugün anlatmaya çalışacağım maymunların macerasını çoğunuz duymuş olmalısınız. Ama şu günlerde "Ülkem için seve seve" diyerek ve her şeye rağmen üretmeye gayret eden bazı vatandaşlarımız da benim sayemde duyarlar; bir miktar tebessüm ve de bir miktar da tefekkür ederler niyeti ile başlıyorum. Efendim, maymunların zeki oldukları malum. Ama akıl yani muhakeme kabiliyetleri, değişik bir ifadeyle eğriyi doğrudan ayırma yeteneklerinin olmadığı da bilinmekte. Gelelim bilimsel bir araştırmanın detaylarına. Beş maymun dar bir kafese konulur. Kafesin ortasında bir ip merdiven, merdivenin uzandığı yerde bir hevenk iştah kabartıcı benekli muz vardır. Maymunlardan en hızlı ve çevik olanı derhal merdivene tırmanır, tam muzlara yetişeceği anda yukarıdan gelen tazyikli ve soğuk su maymunu aşağıya düşürür. Bu arada bütün maymunlar sırılsıklam olurlar. Bir zaman sonra başka maymun muzlara el atmak ister aynı şekilde hepsi tazyikli ve buz gibi suyla perişan olurlar. Birkaç teşebbüs aynı sonucu doğurunca, merdivene adım atan maymunu diğerleri tutar ve çıkmasını engellerler hatta çok direnen olursa döverler. Bu arada olayı yaşayan maymunlardan biri dışarıya alınır, yeni bir maymun kafese konur. Yeni gelen anında muzlara ulaşmak için merdivene hamle eder ama diğerlerinden esaslı bir dayak yer. Ne olduğunu anlayamaz. Tekrar hamle eder, tekrar dayak yer ve vazgeçer. Bu minval üzere bir maymun daha çıkarılır. Kafese yeni bir maymun konur. Yeni gelen muzlara hamle ettikçe diğerlerinden dayak yer. Hatta muza hamle edilince soğuk suyun aktığından haberdar olmayan maymunun, yeni gelenleri daha fazla hırpaladığı gözlenir... Uzatmayalım, kafesteki bütün maymunlar değiştirildikten sonra da, muzlara uzanmanın zararının ne olduğunu bilmemelerine rağmen bütün maymunlar muza uzanan kafesdaşlarına mani olmakta ve dövmektedirler. Sonunda kafeste açlık ve sefalet baş gösterir. Sonra ne mi olur? Bendeniz hikayenin bu kadarını duydum. Devamını herkes buna benzer tecrübeleri olduğu nispette düşünür. Gerçi hayvanların davranışlarından hareketle insanların işlerine yön vermek adettir ama, bu defaya mahsus tersini yapmak gerekecek herhalde. Zihin açıklığı dilerim hepinize, efendim.