Gogol'ün 'Müfettiş'i

Alaşehir Ortaokul'u son sınıftayım. Sene 1960. Dört ay boyunca hummalı bir faaliyet ve gayretle Rus yazar Gogol'ün 'Müfettiş' isimli piyesini hazırlıyoruz. Bize çok yabancı bir kültür olan Rus kültürü ve de telaffuzunda felaket zorlandığımız isimler dolayısıyla gece gündüz rolümüzü ezberlemek zorundayız. Bendeniz Dobcinski ya da Bobcinski namında bir roldeyim. Günler geceler boyu gerçekten yıpratıcı bir çalışmanın neticesinde mayıs ayının sonuna doğru piyesi sahneye koymak üzere son gayretlerimizi kullandığımız sırada 'İhtilal oldu, bizim piyesin sahnelenmesi yasaklandı' diyor öğretmenlerimiz. Şimdi 'Ne alaka kardeşim?' diyenleriniz olabilir. O zaman ben de öyle diyenlere 'Sizin hiç küçükken kalbinizin olmadık şeyler yüzünden kırıldığı olmadı mı?' diye sorarım. O kadar üzülmüştük ki anlatamam. Aslında bu hikâye film olarak defalarca çekildi sonradan. Hani köye yeni bir kaymakam gelecektir. Sıradan bir yabancıyı kaymakam zannederler. Bu sırada kardan köyün yolu kapanır. Zorla kaymakam yapılan adam eser, savurur herkesin foyası meydana çıkar. Arkadaş bu piyesin ihtilalle ne alakası var! Kime diyeceksin. O kadar emek gitti boşuna. İşte ben 27 Mayıs'çılara bu yüzden kızarım biiiir. İkincisi bizim dükkânda işler zınk diye duruvermişti. Tam da Manisa'ya liseye yatılı olarak gideceğim. Bir sürü masraf. Rahmetli babamın o günlerdeki sıkıntısını hiç unutamam. Ama yine de bütün aile dişinden tırnağından artırıp beni liseye göndermeyi göze almışlardı. Demek ki neymiş; ihtilal'ler (daha doğru ifadeyle 'darbeler') toplumun kültürel ve ekonomik gelişmesine -tecrübeyle sabit olarak- zarar veriyorlarmış. E o zaman devlet yönetimini darmadağın eden darbeleri önlemek için gösterilen gayretleri desteklemek gerekmez mi? Siz bir de 12 Eylül sonrasını yaşayanları dinleyin. Benim piyesimin yasaklanmasını gündeme getirmemin ne kadar saçma olduğunu daha iyi anlarsınız.