Hem nalına, hem mıhına!

Bendeniz her ne kadar İzmir'in Eşrefpaşa semtinde doğmuş, dolayısıyla o semtin havasını uzun yıllar solumuş olsam, hem de soyadım İzmirli olsa da çocukluk ve gençliğimin geçtiği Alaşehir'de çok hatıralarım vardır. Rahmetli babam Alaşehir'de marangoz-keresteci karışımı bir esnaftı. Dükkan komşularımızla esnaf kültürünün bütün boyutlarıyla yaşandığı "arasta"mızda muhteşem bir hayat yaşadığımızı şimdi daha iyi anlıyorum. Çünkü o kültürün dayanışması, sevgisi, paylaşımını bulmak artık mümkün görülmüyor. Çok tatlı günlerdi. Mesela siz 2 orta, 1 şekerli kahve, 3 çay, 1 ıhlamuru kahveciye şöyle yüz metre öteden el işareti ile hiç söylediniz mi? Nalbant Raşit... Çoğu at arabası tamircisi ve tüccarlar olmak üzere komşulardan biri de nalbant Raşit amcaydı. Her çeşit nalı eliyle sabırla şekillendirir, hatta mıhları bile kendi hazırlardı. Sonraları Çek malı mıhlar çıkmıştı da biraz rahatlamıştı garibim. Nalbant dükkanında her nevi hayvan nallanırdı. Eşek ve atların nalları ayakta fazlaca direnmeden değiştirilir, bazı acar atların kuyruğu biraz burulur ve değişim gerçekleşirdi. Ancak o zamanlar yeni olan asfalt yollarda kağnı ya da araba çekmek durumunda olan öküzlerin nal değişimi bayağı zor bir işti. Öküzler iple ayakları bağlanarak yere yıkılır öyle nallanırdı. Nallanmaya ya da nal değişimine direnen öküzlerin kuyrukları bükülürdü. Bu da yeterli olmayan öküzlerin burunlarına iki tahtadan yapılmış bir kıstıraç takılır ve gittikçe şiddeti artacak tarzda burun kıstırılır ve sonunda acıdan kıpırdayacak hali kalmayan öküzde nal değişimi yapılabilirdi. Böylece hem öküz yürürken daha rahat ederdi hem de verimi artardı. Daha faydalı bir öküz olurdu. Değişime direnmek! Yaaa! İşte nal değişimine direnen öküzlere bizim memlekette böyle yaparlardı. Şimdi nasıl mı yapıyorlar? Hâlâ değişime direnenler var mı ki ortalıkta? Varsa onları da bir şekilde hallederler herhalde.