Her şeyi satın alamazsınız!

Sayın Başbakan son günlerde Türkiye'nin ayıbı sayılacak bir konuyu gündeme getiriyor. 'Türkiye otomobilde kendi markasını üretmeli'. Bendeniz Başbakanımızın bunu sadece otomobilde değil, bütün mal ve hizmetlerde kendi markasını üretmek gerektiğini insanımızın beynine çakma konusunda bir ajitasyon olarak yaptığını düşünüyorum. Biliyorsunuz 2023'e şurada on yıl kaldı. Çeşitli kesimlerce kabul gören "2023'de 500 Milyar Dolar İhracat" hedefinin gerçekleşmesi için bütün sektörler, kurumlar ve şirketler bazında, katma değeri yüksek mal ve hizmetlere kafa yormamız işimizi kolaylaştırır. Kabaca bir kilo pamuğu ham olarak ihraç etsek bir dolar kazanırsak, aynı pamuğu iplik olarak beş dolara, kumaş olarak on dolara satıyorsak, fason-konfeksiyon olarak yirmi, kendi konfeksiyon markamız olarak yüz hatta iki yüz dolara satabiliriz. İşte ham pamukla kendi markamızı taşıyan konfeksiyon ürünü arasında yüzlerce dolarlık bir katma değer farkı ortaya çıkmaktadır. Bu bütün mal ve hizmetlerde böyledir. Son günlerde elli gramlık cep telefonlarını binlerce dolara satarak dünyanın en büyük şirketi olan Apple'ın başarısı şu anda dünyanın katma değeri en yüksek malını satması dolayısıyladır. Peki, katma değeri yüksek mal ve hizmetlere nasıl ulaşılır? İşte bu soruyu sorabilenler bu konuda en büyük adımı atmışlar demektir. Son yirmi yıldır bu konuda kafa yoran bir takımın üyesi olarak bu sorunun cevabının ne kadar kolay olduğunu biliyorum. Sizi merakta bırakmayayım. "Yenilikçi bir şirket kültürü oluşturmakla!" Evet, cevap bu kadar basit ve kısa. Ancak bahse konu 'İnnovatif Kültürü' oluşturmak bu kadar basit ve kısa vadeli değil. İlk akla gelen 'İşe nereden başlamalıyız?' sorusu oluyor. İşe önce işin başında olan müteşebbis, kurucu, kurucu baba, patron, yönetici, lider ve benzeri isimlerle anılan kişilerden başlanmalı. Önce onlar 'Katma değeri yüksek mal ve hizmetler üretmek için gerekli yenilikçi bir şirket kültürünün ne olduğunu' öğrenmeli ve bu kültürün gereğine gönülden inanmalı sonra 'Ben bu işte varım!' diyerek takım arkadaşlarını bu 'değişim hamlesi' için cesaretlendirmeli, bunun için onlara mekân, zaman ve imkân tanımalıdırlar. Yoksa birkaç yüz milyon dolarla dünyanın en ileri otomotiv üretim tesisini kurabilirsiniz, ama o tesiste üreteceğiniz 'otomobil'in dünya çapında rekabet edecek bir 'Marka!' olması için gerekli 'Yenilikçi bir şirket kültürü'nü satın alamazsınız, böyle bir kültürü oluşturmak için bir ömür ya yeter ya da yetmez.