Kalite kültürü

Binlerce kişinin, kovanındaki arılar gibi tatlı bir telaşla koşuşturduğu bir zirve. Herkesin birşeyler öğrenmek için çırpındığı, toplantıdan toplantıya koşuşturduğu bir ortam. Bu yıl 11'incisi düzenlenen Ulusal Kalite Kongresi'nden bahsediyorum. Bu muhteşem organizasyon için öncelikle KalDer'i ve sonra TÜSİAD başta olmak üzere emeği geçen her kuruluşu ve herkesi gönülden kutluyorum. Japonya'da 1950'lerde başlayan ve Japon devlet ve özel sektörünün her kademesinde sabır ve başarıyla uygulanan "Kalite bilincini yerleştirme harekâtı"Amerika'ya 1975'lerde gelebilmişti. Ülkemiz ise 1990'larda bu konuya kafa yormaya başladı. "Yönetim Kalitesi ve Dünya Markası olarak Türkiye" konseptiyle düzenlenen kongrede bu yıl en önemli konuşmacılardan biri de ABD John Hopkins Üniversitesi profesörlerinden Francis Fukuyama idi. Siyasi Ekonomi dalında uzman olan Fukuyama dünyada olan biteni gayet rahat bir üslupla ortaya koydu. Kişi, aile, şirket, devlet için büyük önem arzeden "güven" ve kalite"nin kurumsal olduğu kadar ahlakî bir konu olduğunu belirten Fukuyama, "İnsanlarda doğru normlar yoksa güven ve kaliteden bahsedemezsiniz" dedi. Devlet ve şirket bazında kaliteyi gerçekleştirmenin temelinde "adem-i merkezi" bir yönetim anlayışının diğer bir deyişle "yerinden yönetimin" bulunduğunu; bunun becerilmesi için ise "güven"in şart olduğunu belirtti. Bu ölçülere vurulduğunda Osmanlı Devleti'nin Avrupa'nın bugün ulaştığı seviyeden daha üstün bir yönetim anlayışına sahip olduğunu, bunun temelinde ise hoşgörüye dayalı bir kültürün yattığını belirtti. Böylece yönetim uzmanlarından çoğunun hemfikir olduğu bir gerçeği, bir de Fukuyama'dan duymuş olduk. Her seviyede, bir değişim projesini gerçekleştirmek için, bu işin tekniklerine ve teknolojisine kafa yorduğumuz kadar, kültürel boyutuna da kafa yormalıyız. İnsanların kafa ve gönüllerine yatmayan hiçbir değişim projesinin başarılı olması beklenemez. O zaman gerek devlet, gerekse şirket boyutunda olsun hiçbir problem, sosyo-psikolojik boyutu ihmal edilerek çözüme kavuşturulamaz desek sizce de uygun olur mu?