Sistemden önce kafalar değişmeli!

Son elli yılda iş dünyasında yönetime yardımcı birçok sistemler, metotlar geliştirildi. Bu konuda en etkili olanlardan biri mesela Peter Drucker'ın 1950'lerde ortaya koyduğu 'Hedeflerle Yönetim' anlayışıdır. Hâlâ geçerliliğini korur. Önce örgüt hedeflerini belirlersiniz, sonra bu hedeflere ulaşmak için bugün herkesin ne yapması gerektiğini planlarsınız. Ya da 'Beyin Fırtınaları' (Brain storming) seansları. Her türlü fikrin hiçbir endişe taşımadan ortaya atıldığı, sonra bu fikirlerin hep birlikte ayıklanarak doğrulara ulaşma seansları, bunun daha geliştirilmiş şekli şimdilerde 'Arama konferansı' olarak icra ediliyor. 1980'li yıllardan sonra 'kalitenin kontrol' edildiği anlayıştan 'kalitenin üretildiği' Toplam Kalite Sistemine kafa yorulmaya başlandı. Bugün de popüler bir sistem olarak uygulanmaya çalışılıyor. Daha sonra milyonda bir hata ile üretim yapmayı hedef alan 'Altı Sigma' sistemi toplam kaliteyi daha da ileri götürmeye çalıştı. Bu arada Japon Toyota firmasının 'safra iş ve kişilerden arındırılmış ve her türlü israfın önlenmiş olduğu bir yönetim' olarak kısaca tarif edebileceğimiz 'Yalın Yönetim' modeli iş dünyasını sardı. Halen de yayılmaya devam ediyor. 'Öğrenen Organizasyon' olma konusu da gündemde. İş dünyasının bugünlerde gündemini dolduran 'İnovasyon' diğer bir deyişle 'Yenilikçi bir şirket olma' yolundaki gayretlerini destekleyen 'Öğrenen Organizasyon Kültürünü' oluşturma önem arz ediyor. 'Kurum Kaynaklarını Planlama' diye tercüme edebileceğimiz 'Enterprise Resource Planing' (ERP) sistemleri de, şirkette olan biten her şeyin bilgisayar ortamında takip edilmesini sağlamaya çalışıyor. Son zamanların gözde konularından biri de bu ERP uygulamaları. Bütün bunlar bilinen, uygulamaları epey dolarlara mal olan sistemler, metotlar. Ancak bunların sonuç vermesi için gözden kaçan bir hususu tekrar gündeme getirmek istiyorum bugün. Şirket, örgüt, kurum, toplum, devlet'te bu yeni usullerin uygulanmasını başarılı kılmanın yolu bu sistemleri uygulayacak olan organizasyonlarda gerekli 'Kültürel Değişimin' başarılmasıdır. Bunun için gerekli eğitimlerin çok iyi planlanması ve sabırla gerçekleştirilmesi şarttır. Aksi takdirde yapılan masraflar boşa gidebilir. Nitekim son zamanlarda yapılan araştırmalarda mesela ERP uygulamalarında başarı oranı % 40-50 arasında gösteriliyor. Bunun ne kadar büyük bir kaynak israfı olduğunu bu projelerin kaç dolara mal olduğunu bilenler bilir. Yanisi, demiri yumuşatmadan ona şekil vermeye çalışmak hem çok zordur, fazla zorlarsanız demir kırılır. ..... Değerli Başbakanımıza Cenab-ı Hakk'tan şifalar ve hayırlı uzun ömürler diliyorum, O'na bizim kadar insanlığın da ihtiyacı var.