Yatay iletişim

Örgütlerde iletişim, olmazsa olmazların başında gelir. İnsan vücudundaki sinir sistemi ile meseleyi anlamak hep başvurulan bir usuldür malum. Hani beyinde bir bölge hasar görür veya beyinden çıkan mesajları ileten sinirlerde bir yıpranma olursa mesajın ulaşması gereken bölüm zarar görür, hatta zaman içinde bundan bütün vücut etkilenir. Yani bir organizmada mesajların en ücra köşelere kadar yayılması şarttır. Birde vücuttaki kan dolaşımı örneği var malum. Kalpten çıkan kanın vücudun en uçtaki hücresine kadar ulaşmaması ve tekrar geri pompalanmaması halinde kangrenler oluşması durumu. İşte organizasyonlarda iletişim de budur. Yukarıdaki örneklerden de anlaşılabileceği gibi şirketlerde üst yönetimle en alt kademeler arasında yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya kesintisiz bir şekilde mesaj akımının sürmesi gerekir. Yukarıdan aşağıya emir, talimat ve bilgi akarken; aşağıdan yukarıya doğru da çalışanlardan ve dolayısıyla müşterilerden teklif, bilgi, şikâyet akar. Klasik 'iletişim anlayışı'nda bu iki yön söz konusu idi. Bilindiği gibi daha çok da 'yukarıdan aşağıya' olan kanallar kullanılırdı. Aşağıdan yukarı iletişim kanallarını da açık tutabilen, yani çalışanların tekliflerini ve müşterilerin şikâyetlerini sabırla dinleyebilen şirketler daha başarılı olurlardı. Değişimin hızlandığı son dönemde ise 'yatay iletişim' çok önem kazandı. Yani gerek departmanlar içinde ve gerekse departmanlar arasında üst yönetimin müdahalesi olmadan iletişim kurulabilmesi. Böylece değişim dönemlerinde daha hızlı ve etkin kararlar alarak değişimle daha kolay baş etmek mümkün oluyor. 'Şirket boyutunda yatay iletişim belli ölçülerde mümkün olur da, değişim sancıları içinde gerçek anlamda laik, demokratik bir hukuk devleti olmaya çalışan yetmiş milyonluk bir toplumda bu yatay iletişim nasıl mümkün olur?' diye akla gelebilir. Sonuçta milletler de bir organizasyon türüdür denilebilir. Onu da halletmiş insanoğlu. Eskiden 'plebisit', 'Hakk-ı hıyar' (seçme hakkı) denilirdi. Şimdi toplumsal organizasyon birimleri arasında anlaşma sağlamada yatay iletişim aracı olarak 'referandum' kullanılıyor...