Cengiz Aytmatov

İnsan, bazen çok önemli fırsatları gönlünce kullanamaz. Buna kısmetsizlik mi, basiret bağlanması mı denir, bilemiyorum. 10 Haziran'da hayatını yitiren Kırgız romancı ve hikâyeci Cengiz Aytmatov'la iki defa karşılaştım. Birincisi, tahminen beş-altı yıl kadar önce Gökçeada'da Sağlık Bakanlığı Dinlenme Tesislerindeydi. Çevresine toplanmış gençlerle sohbet ediyordu. Nasıl olsa yalnız olduğu bir zamanda konuşurum diye erteledim. Bir defasında da denize girerken gördüm. Bu defa rahatsız etmek istemedim. Tesisten erken mi ayrıldı bilemiyorum, bir daha karşılaşmadım. İkinci fırsat, hafızam beni yanıltmıyorsa, bir film festivalindeydi. Herkes kendisiyle resim çektirme peşindeydi. Ben de birlikte resim çektirdim. O kadar! Bugün değerlendiremediğim bu fırsatlar için üzülüyorum. Bitmez tükenmez hırsların insanoğlunu yeni acılara sürüklediği bu sağlıksız küreselleşme devrinde insana, insanlığını, barış ve sevgi umutları aşılayan; mutlaka okunması gereken; dünya çapında büyük bir yazardır Aytmatov. Nobel ödüllerinden amaç barışa ve insanlığa hizmetse, o, bunu çoktan hak etmiştir. En önemli özelliği; yerliden hareketle evrenseli yakalaması ve bozkırların ruhunu taşıyan, özgür sanatkâr olmasıdır. Kendi kültürünü korumadan, onu temel almadan evrenselliğe ulaşılamayacağını söyleyen Cengiz Aytmatov, Mehmet Nuri Yardım'ın, 2000 yılında kendisiyle yaptığı bir röportajda, insanın, içinde bulunduğu problemlerin oluşmasında sorumluk payının büyük olduğuna işaretle şunları söylüyor: "İnsan, hayatı iyi eder; iyilik yapar, birbirine akıl verir, birbirine yardım eder. Birbirinden bir şeyler çalar, birbirini öldürür, zorluk çıkarır. Ne sebepten böyle olur? Düşünmemiz lazım. Tefekkür, İslamiyette ibadettir buyruluyor, değil mi? Biz yazarların, aydınların önemli bir görevi var; her fırsatta her eserimizle barışın güzelliğini, savaşların çirkinliğini vurgulamalı ve anlatmalıyız. Birbirimizi desteklememiz ve tamamlamamız gerekiyor..." Bunlar, çok yerinde ve anlamlı bir temenniler ama savaş tamtamlarının kulakları sağır ettiği dünyada barış umutları her gün biraz daha zayıflıyor. Yazarların ve aydınların birbirini desteklemesi ve tamamlaması mı? Sadece bir düş... Savaşların acısını yaşayan bir insan olarak elinde kalemi, duyarlı yüreğiyle hep iyiliği ve özgürlüğü işleyen haysiyetli ve cesur yazar duruşu sergileyen bu büyük insana Allah'tan rahmet dilerken, siz sevgili okuyucularıma onun birbirinden güzel eserlerini güzellik, insanlık onuruna sahip çıkma ve sevgi adına okumanızı tavsiye ederim.