Osmanlı şiiri araştırmaları

Ankara Üniversitesinden Furkan Öztürk, "Osmanlı şiirine sanat ontolojisiyle (sanat ve estetik yapı bilgisi) yaklaşmak üzerine" başlıklı makalesinde, "Osmanlı şiirine modern edebiyat kuramlarıyla yaklaşma çabalarının son yıllarda az sayıda da olsa artmakta olduğu görülmektedir" diyor. Geç de olsa, metin ve vezin çözümlemesi çalışmalarının ötesinde muhteşem Osmanlı şiirinin çağdaş sanat metotlarıyla incelenmeye, araştırılmaya, estetik yönden değerlendirilmeye; kısacası hakkının teslim edilmeye başlanmış olması son derece sevindirici bir gelişmedir. Furkan Öztürk'ün verdiği bilgiye göre, "Gönül Alpay Tekin'in Osmanlı şiirine farklı yaklaşım teklifleri ve uygulamaları; Fuzulî'ye stilistik yöntemlerle yaklaşan Cem Dilçin'in çalışmaları; Tunca Kortantamer'in daha çok 'ses makalesi' diye bilinen önemli çalışması, Muhsin Macit'in modern şiir-gelenek meselesine eğildiği çalışmalar, gazele çeşitli perspektiflerden yaklaşıp inceleyen Walter Andrews'un çalışmaları; Hüsn ü Aşk'ı mesnevi poetikası çerçevesinde ele alan Victoria Holbrook'un önemli incelemeleri, bu alanda yapılan kuramsal kaynaklı çalışmalara hız kazandıran önemli modeller olmuşlardır. ONTOLOJİK ANALİZ Bütün bunların yanında sanat ontolojisi kuramı da Osmanlı şiirine modern yaklaşım imkânlarını yoklayan bir diğer yöntem olarak ortaya çıkmaktadır. Bu alandaki önemli çalışmalardan biri Tunca Kortantamer'in "Gül Kasidesi" diğeri ise Dursun Ali Tökel'in "Ontolojik Analiz Metodu ve Bu Metodun Bakî'nin Bir Gazeline Uygulanışı" adlı makalelerdir. Her iki makalenin de bir metne alışılmışın dışında modern yaklaşımları sebebiyle Osmanlı şiiri araştırmalarında önemli ve ilgi çekici çalışmalar olduğu düşünülmektedir. Öte yandan her iki makalenin aynı yöntemi kullanmasına karşılık, metni farklı şekilde kavramakta ve sunmakta oldukları da gözlerden kaçmamalıdır. Tunca Kortantamer'in 'Gül Kasidesi' adlı makalesi yayımlandığında büyük bir ilgiyle karşılanmıştır. Bu ilginin en önemli nedeni, metne bakış ve yaklaşımdaki büyük farklılıktan ileri gelmektedir. OSMANLI FORMASYONU Her iki çalışma da gerek Osmanlı şiirine yaklaşımda yeni teklifler getirmesi yönüyle, gerekse Osmanlı şiiri araştırmalarında bütün imkânları yoklama çabaları olması yönüyle çok önemli yorum denemeleridir. Ancak şurası da çok önemlidir ki, Osmanlı şiirine modern yaklaşımlarla ilgili görüş bildiren bütün uzmanların ortak görüşü, Osmanlı şiirini tam olarak iyi bilmeden bu kuram ve yöntemlerin bir işe yaramayacağı ve bu işe kalkışılmaması gerektiğidir. Ancak kültürüyle, konuşma diliyle, söyleyiş kalıplarıyla, şair poetikalarıyla iyi bir Osmanlı edebiyatı formasyonundan sonra bu kuramlar bir şey ifade edebileceklerdir. Ayrıca sanat ontolojisi örneğinde sadece İsmail Tunalı'nın Sanat Ontolojisi adlı kitabında edebiyat için öngördüğü uygulamalar gözle görülür biçimde biraz zayıf kalmaktadır. Bu öngörülen modelin içine mutlaka üslup çalışmalarının katılması kaçınılmazdır. Çünkü artık yaygın kanaat; Osmanlı şiirinde neyin söylendiğinden çok nasıl söylendiğinin daha ön plana çıkmasının gerekliliği düşüncesidir. Bunun için böyle bir kuramla yapılan çalışmalarda üslup disiplinlerinden herhangi birisinin bu sürece katılması çok önemlidir." CEVAPLAR Bekliyoruz, Cafer Bey... > "Aziz Dost; ilgi, destek, objektif haberciliğin ve Türkiye gazetesinin kültür-sanat sayfasına kattığın yeni soluk için teşekkür ediyorum. Bana telefon numaralarını iletebilir misin? Yakında tebrik ve teşekkür için, seni ve servisi ziyaret etmeyi planlıyorum. Selam ve sağlıcakla kalınız. Cafer Vayni Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği (İLESAM) İstanbul Şube Başkanı." -Şeref verirsiniz Cafer Bey; en kısa zamanda bekliyoruz. Bilmukabele selamlar. HHH > "Sefa Bey; Kültür-Sanat sayfasına müthiş bir aksiyonellik getirdiniz, Allahü teâlâ razı olsun. Bayram Ali Kavalcı Çaykur Genel Müdürlüğü Basın Danışmanı." -Amin, ecmain. Bayram Ali Bey; yeni çalışmalarınızı bekliyoruz.