846 bin lira yemek olur mu?

Sosyal Sigortalar Kanunu'nun Sigorta Primine Esas Kazançları düzenleyen 77'inci maddesi gereğince Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca her yıl açıklanması gereken ve sigorta prime tabi olmayan yemek parası, çocuk ve aile zamlarının miktarları açıklandı. Konu ile ilgili olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 29 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete'de bir tebliğ yayımlayarak 2004 yılı içinde uygulanmak üzere yemek parası, çocuk ve aile zamlarından sigorta primi kesilmeyecek miktarları belirledi. Bilindiği gibi, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 77'nci maddesinin ikinci fıkrasında 4958 sayılı Kanunla yapılan değişikle, ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kaza tazminatları ve ayni yardımlardan sigorta primi kesilmeyeceği belirtilmiş, yemek, çocuk ve aile zamlarından ise prime tabi olmayacak miktarları belirleme yetkisi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na verilmiştir. İşveren tarafından bu sayılan ödemeler dışında işçiye her ne ad altında ödeme yapılırsa yapılsın tüm ödemelerin prime tabi tutulacağı öngörülmüştür. Yemek parası çok düşük Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan tebliğ hükmüne göre; sigortalılara yemek parası adı altında yapılan ödemelerin işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak 16 yaşından büyükler için her yıl belirlenen günlük asgari ücretin %6'sının yemek verilecek olan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak miktarının aylık sigorta primine esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmaması, dolayısıyla bu tutardan sigorta primi kesilmemesi öngörülmüştür. Halen aylık asgari ücret brüt 423 milyon, günlük brüt 14 milyon 100 bin lira olarak uygulanmaktadır. 14.100.000 x %6 = 846.000 TL yapmaktadır. Yani, bir işveren işçilerine günlük 846.000-TL'den fazla yemek parası adı altında ödeme yaparsa, fazla ödenen kısımdan sigorta primi kesilecektir. Oysa 2004 yılı için Maliye Bakanlığı işçilere günlük 7.000.000-TL'den fazla yemek parası ödenirse, bu tutardan fazla yapılan ödeme için Gelir Vergisi almaktadır. İşveren tarafından işçiye yemek parası adı altında yapılan ödemeler 7.000.000-TL veya daha az ise yemek parasından vergi kesintisi yapılmamaktadır. Maliye Bakanlığının belirlediği tutar biraz yüksek gibi görülse bile bu günkü şartlar altında makul kabul edilmelidir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının günlük yemek parasının 846 bin liralık kısmını sigorta prim kesintisinden müstesna tutması ve fazla ödemelerden sigorta primi kesilmesine karar vermesi devletin iki bakanlığının konuya farklı yaklaştığını ortaya koymaktadır. Halbu ki iki bakanlığın bu konuda müşterek hareket etmesi daha doğru olurdu. Çocuk zammı İşverenin çalışan işçilerine (sigortalılarına) çocuk zammı adı altında yaptığı ödemelerden iki çocuğa kadar her bir çocuk için aylık brüt asgari ücretin yüzde 2'si oranındaki tutarının sigorta primi kesintisinden muaf tutulacağı hükme bağlandı. Söz konusu tebliği bu hükmüne göre işçilere çocuk başına, aylık 8 milyon 460 bin TL'den fazla çocuk parası adı altında ödeme yapılırsa, fazlasından sigorta primi kesilecektir. (423.000.000 x%2= 8.460.000-TL.) Sigortalının bu haktan yararlanabilmesi için çocukların 18 yaşını, ortaöğretim yapması halinde 20 yaşını, yükseköğretim yapması halinde 25 yaşını doldurmamış olmaları şartıyla veya çalışamayacak durumda malul bulunması gerekmektedir. Sosyal Sigorta'ya, Emekli Sandıklarına tabi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan erkek çocukları ile yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve Sosyal Sigorta'ya, Emekli Sandıklarına tabi bir işte çalışmayan, buralardan gelir veya aylık almayan kız çocukları için sigortalıya ödenen çocuk zammının yukarıda açıkladığımız tutarından sigorta primi kesilmeyecektir. Ayrıca sigortalının hizmet akdinin devam etmesi şartıyla fiilen çalışmasının olup olmadığı üzerinde durulmaksızın iki çocuğu geçmemek kaydıyla çocuk başına 8 milyon 460 bin liraya kadar sigorta primi kesilmeyecektir. Aile zammı veya yardımı Sigortalılara aile zammı adı altında yapılacak ödemelerin, sigortalının hizmet akdinin devam etmesi şartıyla fiilen çalışmasının olup olmadığı üzerinde durulmaksızın, sigortalının eşinin herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olarak çalışmaması ve buralardan gelir veya aylık almaması durumunda, her yıl 16 yaşından büyükler için belirlenen aylık asgari ücretin %10'u oranındaki tutarının aylık sigorta primine esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmaması, dolayısıyla söz konusu miktardan sigorta primi kesilmemesi öngörülmüştür. Tebliği hükmüne göre işçilere çalışmayan veya emekli olmayan eşleri için ayda 42 milyon 300 bin TL'ye kadar sigorta primi kesilmeyecek, fazla ödeme yapılırsa, fazlasından sigorta primi kesilecektir. Yıllık ödeme yapılabilir Sigortalılara yemek parası ile çocuk ve aile zamlarının yıllık olarak bir defada ödenmesi halinde bunların yukarıda açıkladığımız aylık tutarlarının 12 katını geçmemesi şartıyla defaten yapılan bu ad altındaki yıllık ödemeler de sigorta priminden muaf tutularak, sigorta primi kesilmeyecektir. Örneğin; sigortalıya her ay için 42 milyon 300 bin lira olmak üzere yıllık toplam 507 milyon 600 bin lira (42.300.000 X 12 = 507.600.000) eş yardımı yapılır ve bir defada ödenirse, bu ödemeden sigorta primi kesilmeyecektir.