Almanya ile istisna akdi anlaşması

Bilindiği gibi, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Almanya Federal Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Türk Firmaları İşçilerinin İstisna Akdi Çerçevesinde İstihdamına İlişkin Anlaşma" bulunmaktadır. Söz konusu anlaşmanın uygulanması ile ilgili tebliğ 24 Nisan 2004 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Söz konusu Tebliğ'de işveren mevzuatına ilişkin bazı düzenlemeler yapılmıştır. Firmalar tarafından Almanya'ya çalışmak üzere gönderilen işçilerin sigorta primleri, bu işçilerin Almanya'da bulunduğu süre için 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 78 inci maddesine göre belirlenen sigorta primine esas kazancın alt sınırının iki katından az olmamak kaydıyla bu miktar ile üst sınır arasındaki kazanç üzerinden ödenecektir. İşe başlama ve işten ayrılma tarihlerinin ayın birinci ve otuzuncu günleri dışındaki bir tarihe rastlaması halleri hariç, her ay otuz gün çalıştığı kabul edilmek suretiyle prim ödemesi yapılacaktır. Türk firmalarınca, İstisna Akdi Anlaşması çerçevesinde Almanya'ya götürülen sigortalıların primlerinin, 1 Mayıs 2004 tarihinden itibaren başlanarak Almanya'da bulundukları süre için sigorta primine esas kazancın alt sınırının iki katından az olmamak kaydıyla bu miktar ile üst sınır arasındaki gerçek kazançları üzerinden Kurumumuza ödenmesi gerekmektedir. Söz konusu tebliğ yayınlanmadan önce ise Almanya'ya işçi götüren işverenler sigorta primine esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasındaki bir tutarı sigortalının prime esas kazancı olarak gösterebiliyordu. Mayıs 2004 tarihinden itibaren ise prime esas kazancın alt sınırın iki katından az bir kazan göstermesi söz konusu almayacaktır. Prim ödeme gün sayıları ile sigorta primleri hesabına esas kazanç tutarının SSK'na yukarıda belirtilen alt sınırın iki katından az bildirilmesi halinde, eksik bildirimin işçinin kusurundan veya yasal zorunluluklardan kaynaklandığının ve bildirimin fiili duruma uygun olduğunun firma tarafından kanıtlanması koşuluyla bu bildirimler geçerli sayılır. Teminatın paraya çevrilmesi Almanya'ya işçi götürecek olan işverenlerin götüreceği işçi sayısına göre teminat göstermesi gerekmektedir. SSK'nın prim, gecikme zammı, faizler, cezalar, rücuan tazminat alacakları ve Almanya ile imzalanan sosyal güvenlik sözleşmesinin uygulanması çerçevesinde haksız veya yersiz yapılan yardımlar sonucu doğabilecek alacaklar nedeniyle firmaya yapılan tebligata rağmen borçların tebligatın yapıldığı tarihi izleyen 7 gün içinde ödenmemesi halinde, vermiş oldukları teminatın paraya çevrilerek firmanın borçlarına mahsup edilecektir. Eksik bildirim durumu Sigortalıların Almanya'da bulundukları sürede prim ödeme gün sayıları ile primlerinin hesabına esas kazanç tutarının SSK'ya yukarıda belirtilen alt sınırın iki katından az bildirilmesi halinde, eksik bildirimin, sigortalının kusurundan veya yasal zorunluluklardan kaynaklandığı ve bildirimin fiili duruma uygun olduğu işveren firma tarafından kanıtlanacaktır. İşverenler tarafından eksik gün veya kazanç bildiriminin geçerli belgelerle kanıtlanamaması durumunda, işverenlerden eksik gün ve kazançlara ilişkin ek aylık prim ve hizmet belgelerinin bir aylık sürede verilmesi istenilecektir. İşverenlerden istenen ek prim belgeleri verilmez ise, bu defa söz konusu belgeler SSK tarafından re'sen düzenlenerek muhteviyatı primlerin tahsiline başvurulacaktır. Yurt dışına istisna akdi çerçevesinde işçi götüren işverenlerin, SSK'ya borçlarının olup olmadığı Kurum tarafından her ay düzenli olarak araştırılacaktır. Yapılacak olan bu araştırma sonucunda borçlarının bulunduğunun tespiti halinde; Almanya'da ki sigortalılar Türkiye'ye dönmemiş ise; öncelikle bu borçların icra yoluyla tahsiline başvurulacaktır. Bu şekilde yapılacak takiplerin sonuçsuz kalması durumunda, bu defa (sigortalıların Türkiye'ye dönüşü beklenilmeksizin) borcun (7) gün içinde ödenmesi, aksi halde banka teminat mektubunun nakde çevrilerek prim borçlarına mahsubunun yapılacağı hususu işverenlere tebliğ edilecektir. Borcun bu durumda da ödenmemesi halinde işverenin teminatı nakde çevrilecektir. Almanya'daki sigortalıların tamamı veya bir kısmı Türkiye'ye dönmüş ise; bu durumda, işverene tekrar borcunu ödemesi için tebliğ yapılacaktır. Prim borçlarının tebligatta belirtilen süre içinde ödenmemesi halinde ise, icra takibine başvurulmadan işverenin daha önce Almanya'ya götürdüğü sigortalılar için Kuruma verdiği banka teminat mektupları nakde çevrilerek işverenin borçlarına mahsup edilecektir. Teminatın iadesi İşveren tarafından Almanya'ya götürülen sigortalıların tamamı Türkiye'ye dönmüş ise, işverenin yükümlülüklerin yerine getirilmesinin yanı sıra SSK'ya borcu da (prim, gecikme zammı, idari para cezası,faiz, rücuan tazminat alacak ve AFC ile imzalanan sosyal güvenlik sözleşmesinin uygulanması çerçevesinde haksız yere yapılan yardımlar sonucu doğabilecek alacaklar) yoksa teminat aynen iade edilecektir. Buna karşın, sigortalılardan bir kısmının Türkiye'ye dönmüş olması halinde, yukarıda belirtilen hususların yerine getirildiğinin tespiti üzerine teminatın, dönen sigortalı sayısına tekabül eden bölümü işverenin başvurusu üzerine iade edilecektir.