Almanya'dan prim iadesi
Almanya'dan ülkemize dönenler ile halen Almanya'da çalışmaya devam eden okurlarımızdan gelen soruları birleştirerek toplu olarak cevap vermeye çalışacağız. Gelen soruların önemli bir kısmı Almanya'dan geri dönüş yapan vatandaşlarımızın prim iadeleri ile ilgilidir. Bilindiği gibi Almanya'da bir süre çalıştıktan sonra emekli olma hakkını kazanamadan geri dönüş yapan vatandaşlarımız için alternatiflerden birisi prim iadesidir. Almanya'dan kesin olarak dönüş yapan Türk vatandaşları, Almanya'da mecburi sigortalılıklarının sona erdiği tarih itibariyle, (hastalık parası, işsizlik parası, işsizlik yardımı vb. ödemelerden yararlananların ödemenin bitim tarihinden itibaren) iki yıllık bekleme süresini doldurdukları takdirde prim iadesi talebinde bulunabilirler. İkametgahlarını Türkiye'ye nakledenlerden, iki yıllık bekleme süresini doldurmadan herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması olanların, prim iadesi talebinde bulunabilmeleri için, çalışmalarının bitim tarihinden itibaren iki yıllık bekleme süresini doldurmaları gerekmektedir. Sigortalının vefatı halinde prim iadesini; Dul eş, dul eş mevcut değil ise yetimler, Dul erkek veya dul kadın; üvey baba veya üvey anne ise, üvey baba veya üvey anne ile birlikte yetim çocuklar. Prim iadesinde dul ve yetimler için bekleme süresi sözkonusu değildir. Ancak yetimler, 18 yaşını dolduracakları tarihe kadar, öğrenimlerine veya mesleki eğitime devam edenler ile bedensel ya da ruhi özürlülük nedeniyle kendi geçimlerini sağlayamayacak durumda olan yetimler; 27 yaşlarını dolduruncaya kadar prim iade talebinde bulunabilirler. Hangi primler iade edilmez? Sigortalının bizzat katkıda bulunmaması nedeniyle prim iadesi kapsamı dışında bırakılan primler, çocuk yetiştirme sürelerine ait primler, işveren hissesi, kazanç yerine geçerli olan (işsizlik parası, işsizlik yardımı vb.) ödemeler için yatırılmış olan primler, herhangi bir emeklilik sigortası tarafından yapılmış bir yardım varsa, bu yardımlardan önceki primler iade edilmezler. Prim iadesi için nereye başvurulmalı? Almanyadan geri dönüş yapan Türk vatandaşları; Alman sigorta kartlarının asılları, nüfus cüzdanları ile birlikte bizzat ikamet ettikleri yere en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu Sigorta Müdürlüğüne başvurmalıdırlar. Önemli bir soruda Almanya'da çalışan işçilerimizin Türkiye'de yaşayan aile bireylerinin sağlık yardımlarından yararlanmaları konusunda karşımıza çıkmaktadır. Almanya'da çalışan sigortalının Türkiye'de ikamet eden aile bireylerine, bağlı oldukları Alman Hastalık Kasaları adına SSK tarafından sağlık yardımları yapılması için ilgili Alman Hastalık Kasasınca düzenlenmiş olan yardımların tarihini ve yardımlara hak kazanan aile bireylerini gösterir T/A 9 işaretli formların sağlanması gerekmektedir. Bu belgeyi sağlamak için sigortalılar, bağlı bulundukları Alman Hastalık Kasasına başvurarak Türkiye'de oturan ve bakmakla yükümlü oldukları aile bireylerinin sağlık yardımlarından yararlanmalarını sağlamak amacı ile T/A 91 rehberini talep ederek, rehberin son sayfasını doldurup Alman Hastalık Kasasına vereceklerdir. Alman Hastalık Kasası, bu bildirimi alınca T/A 9 formülerini düzenleyerek sigortalının aile bireylerinin ikamet ettiği yerdeki SSK Sigorta Müdürlüğüne gönderecektir. T/A 91 Rehberini doldururken, aile bireylerinizin Türkiye adreslerini açık ve net bir şekilde belirtiniz. Ayrıca, Almanya'dan geçici olarak ülkemize gelen sigortalılar ve yanında ikamet eden aile bireylerinin ülkemizde Kurum dışı sağlık kuruluşlarında yaptırdıkları tedavilerine ait masraflar, sigortalı tarafından Alman Hastalık Kasasına ibraz edildikten sora, Alman Sandığı, yapılan bu masrafları ödeme kararı aldığı takdirde, ödenecek miktarlar Kurumumuzdan öğrenilmek suretiyle ilgililere iade edilir. 1.1.2000 tarihinden sonra sigortalı ile sigortalının eş ve çocuklarına sağlanacak olan protez, araç ve gereç bedellerinin % 20'si, katkı payı olarak alınır. Ancak, bu miktar asgari ücretin 1,5 katını geçemez.