Askerlik borçlanması yapmanın faydaları?
Soru: Emekli olma yaşını tamamladım. Ödenmiş prim gün sayım 10340 gün. Aralık ayında çalıştığım DSİ'den emekli olmayı düşünüyorum. 600 günlük askerlik borçlanmamın bana faydası olur mu? Cumali H.
ASKERLİK BORÇLANMASI KOLAYLAŞTIRILDI
Toplum olarak askere gitmeyi Peygamber Ocağına katılmak olarak değerlendiriyor ve düğüne gidermişçesine askere gidiyoruz. 5510 sayılı Reform Yasası, vatanı savunması için askere gitmiş olanlara bu süreleri borçlanmak suretiyle sigorta hizmetinden saydırma imkân vermektedir. 5510 sayılı Reform Yasasından önce Bağ-Kur sigortalıları için askerlik borçlanması yapmak adeta deveye hendek atlatmak kadar zordu. Hem borçlanma anında aktif sigortalı olma zorunluluğu vardı hem de askerlik süresinin bir bölümünü borçlanabilmek imkânsızdı. Reform Yasası, askerlik borçlanmasını basitleştirmiş ve ihtiyaç duyulan süre kadar borçlanılmasına imkân vermiştir.
ASKERLİK BORÇLANMASININ İŞLEVİ ÇOK
Askerlik borçlanmasının çok sayıda işlevi bulunmaktadır. Bu işlevlerden ilki, ilk defa sigortalı olunan tarihin öne çekilmesidir. Şayet sigorta başlangıcından önce askerlik yapılmış ise askerlik borçlanması ilk defa sigortalı olunan tarihi borçlanılan süre kadar geriye çektiği için sigortalı askerlik süresine ve ilk defa sigortalı olunan tarihe göre bir yada iki sene daha erken emekli olabilir. Örneğin; 1989-1990 yılları arasında 540 gün askerlik yapmış olan kişi ilk defa 1 Kasım 1992 tarihinde sigortalı olmuş ise emekli olacağı yaş 53'tür. Ancak bu sigortalı 540 gün askerlik borçlanınca ilk defa sigortalı olduğu tarih 540 gün geriye gidecek ve emeklilik açısından sigorta başlangıcı 1 Mayıs 1991 olacağından emekli olma yaşı bir sene öne çekilerek 52'ye gelecektir.
Askerlik borçlanmasının bir diğer işlevi ise prim gün sayısını artırmak yoluyla emeklilik için gerekli olan prim gün sayısını erken tamamlayarak emekli olma hakkını kazanmak dolayısıyla da bu yolla erken emekli olmaktır. Örneğin, ilk defa sigortalı olduğu tarihe göre 49 yaş ve 5300 gün prim şartlarından emekli olabilecek kişi an itibariyle yaşı tamamlamıştır. Bu sigortalının prim gün sayısı 4700'dür. Sigortalının emekli olması için 600 gün daha prim ödemesi gerekecek her ay 30 gün üzerinden prim ödemeyi sürdürse bile en erken 20 ay sonra emekli olabilecektir. Oysa 600 gün askerlik borçlanması yapılınca sigortalının prim günü hemen tamamlanacak ve sonuç olarak borçlanma yapmak sigortalıyı 20 ay erken emekli edecektir. Diğer bir ifade ile askerlik borçlanması yapan sigortalı 20 ay fazla emekli maaşı alacaktır.
ASKERLİK BORÇLANMASI EMEKLİ MAAŞINI YÜKSELTİR
Askerlik borçlanmasının emekli maaşını yükseltmek gibi bir işlevi de bulunmaktadır. Prim gününün artmasına bağlı olarak emekli aylığı için önemli bir parametre olan aylık bağlama oranı da yükselecek ve aylık bağlama oranı artışı emekli maaşına yansıyacaktır. Okurumuzun prim günü 10340 gün. Emekli olmayı düşündüğü Aralık ayında prim günü 10430 gün olacak. 10430 günle emekli olmak yerine borçlanma yaparak prim günü 1130 güne çıkarılır ise aylık bağlama oranı 2000 yılı öncesi ve 2000-2008 aralığı için 3 er puan, 2008 sonrası için ise 3,34 puan artacak ve okurumuzun emekli aylığı yaklaşık 95 TL civarında artış gösterecektir. Bu artış her sigortalı için sabit olmayıp prim gün sayısına ve prim matrahına göre genellikle 40-100 TL arasında değişmektedir.
Askerlik borçlanmasının işlevlerinden bir tanesi de bu ödemenin vergiden düşülebilmesidir. Yapılan borçlanma tutarı vergi matrahından indirim yapılabilmekte ve sigortalı ilgili aylarda vergi ödemeyeceği için borçlanma tutarının bir bölümünü geri almış gibi olmaktadır.
Askerlik borçlanmasının son işlevi ise bu süreler kamu hizmeti sayıldığından resmi kurumlarda çalışanlar bu süreler kadar ilave kıdem tazminatı alma hakkına sahip olmaktadır. Örneğin; kamuda 28 yıl hizmeti olan 28 yıllık kıdem tazminatı alabilmekte iken 2 sene askerlik borçlanmasıyla kıdem süresi 30 yıla çıkacak ve 30 yıllık kıdem tazminatı almak mümkün olacaktır.