Askerlik borçlanmasında yeni durum

Bilindiği gibi devlet memurları, askerlik hizmeti yaparken izinli sayılmaktadırlar. Ancak, askerlik dönüşü sonrasında işe başlayınca, devlet memurları, askerlikte geçen hizmet süresinin emeklilik aylığında değerlendirilmesini talep edebilmekte ve bunun üzerine Emekli Sandığınca ödenmesi gerekli bir borç çıkarılmaktadır. İşte söz konusu borcun tespitine ilişkin olarak Danıştay önemli bir karar verildi. Bugüne kadarki uygulamada, memurun askerlik borçlanması için ödeyeceği miktar, devlet memurunun aylığının hesabına dahil edilen tüm unsurlar hesaba katılarak tespit edilmekteydi. Dolayısıyla askerlik borçlanması için yüksek tutarlarda para ödemek gerekiyordu. Söz konusu uygulama Emekli Sandığı Yönetim Kurulunun 7/11/1996 tarih ve 1611 sayılı kararına dayanmaktaydı. Bu konu hukuka aykırı olduğunu düşünen bir memur konuyu yargı yoluna götürmüştür. Bunun üzerine Danıştay Onbirinci Dairesince çok önemli yeni bir karar verilmiştir. Danıştay Onbirinci Dairesi 2002/7516 Esas no'lu kararında, askerlik borçlanmasına ilişkin ödenecek olan miktarın tespitin de sadece Emekli Sandığı Kanunun 31. maddesinin esas alınması gerektiğini hükme bağlamıştır. Bu karar, bugüne kadar yürütülen mevcut uygulamanın esaslı bir şekilde değişmesine neden olmuştur. Çünkü Emekli Sandığı Kanunun 31. maddesine göre, askerlik borçlanması için Emekli Sandığına başvurulduğu tarihteki sadece aylık gösterge rakamı üzerinden bir hesaplanma yapılması gerekmektedir. Oysaki önceki uygulamalarda, askerlik borçlanması, aylık gösterge rakamı ile birlikte ek gösterge, özel hizmet tazminatı, taban aylığı ve kıdem aylığı gibi unsurlar da dikkate alınarak hesaplanmaktaydı. Bu nedenle de bu tür borçlanmalarda yüksek bir meblağ ortaya çıkmaktaydı. Yeni düzenlemeye göre örneğin 9/1'nde yer alan üniversite mezunu bir memur kısa dönem askerliği için, toplam 56.680.400 lira ödeyecektir. Askerlik borçlanması yapmak isteyen memurların Emekli Sandığına bir dilekçe ile başvurmaları veya kendi kurumları aracılığı ile borçlanma talebinde bulunmaları gerekmektedir. Yapılan başvuruda Emekli Sandığı sicil numarası, çalıştığı kuruma ait sicil numarası, derece ve kademeyei gösterir hizmet belgesi, eğitim durumu mutlaka yazılmalı ve dilekçeye askerlik terhis belgesi sureti eklenmelidir. Son bir not olarak SSK ve Bağ-Kur sigortalıları için askerlik borçlanmasında bir değişiklik olmadı. Özellikle SSK askerlik borçlanmasında yapılan haksız uygulama devam etmektedir.