Bağ-Kur prim borcunun yapılandırılması
Bilindiği üzere; Sosyal Güvenlik Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında 5458 sayılı Kanun 4 Mart 2006 tarih, 26098 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 1 Nisan 2006 tarihinden geçerli olarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu kanunun SSK ve Bağ-Kur'a süresinde ödenmeyen prim borçlarının yeniden yapılandırılması düzenlemektedir. Bugünkü yazımızda Bağ-Kur prim borçlarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin usul ve esasları ele alacağız. Kapsama giren borçlar Bağ-Kur ve tarım bağ-kur sigortalılarının 31 Mart 2005 tarihine kadar ödenmeyen her türlü sigorta primleri ve sosyal güvenlik destek primi borçlarının tamamı yapılandırma kapsamındadır. Ancak, bu borçlar 31 Aralık 1998 sonuna kadar gecikme zammı, bu tarihten 31 Aralık 2004 sonuna kadar (TÜFE) ve 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren ise (ÜFE) hesabına göre borçlar yeniden belirlenecektir. Öte yandan 1 Nisan 2005 tarihinden 31 Mart 2006 tarihine kadar tahakkuk ettiği halde ödenmeyen prim, sosyal güvenlik destek primi ve gecikme zammı borçları, yeniden yapılandırılan borca eklenerek taksitlendirme yapılacaktır. Buna göre, 31 Mart 2006 tarihi sonuna kadar tahakkuk eden borçların tamamı yapılandırma kapsamına alınmış oluyor. Borç miktarına göre taksit sayısı Yeniden yapılandırılacak Bağ-Kur borçlarının taksitle ödenmek istenilmesi halinde taksitlendirilen toplam borca; on iki aylık sürede ödenirse yıllık yüzde 4, on iki ayı aşan, yirmi dört ayı aşmayan sürede ödenirse yıllık yüzde 5, yirmi dört ayı aşan sürede ödenirse yıllık yüzde 6 oranında taksitlendirme farkı hesaplanarak ilave edilecektir. Yeniden yapılandırma başvuru süresi içerisinde talepte bulunanlardan sadece gecikme zammı borcu bulunanlar ile 500 YTL ve daha az borcu olan sigortalıların talepleri alınacak ancak, taksitlendirme yapılmayarak defaten ödemeleri sağlanacaktır. - 501-3.000 YTL'ye kadar borçlu olan sigortalılar için en fazla 12 ay, - 3.001-6.000 YTL'ye kadar borçlu olan sigortalılar için en fazla 24 ay, -6.001-10.000 YTL'ye kadar borçlu olan sigortalılar için en fazla 36 ay, - 10.001- YTL'den daha fazla borcu olan sigortalılar en fazla 60 aya kadar taksitlendirme talebinde bulunabileceklerdir. Sigortalılar borçlarının miktarına göre yukarıda belirtilen azami taksitlendirme süresinden daha az süre ile taksitlendirme talebinde bulunabileceklerdir. Başlangıçta taksitle ödeme yolunu seçip daha sonra taksitlendirilen borcun kalan kısmının peşin ödenmek istenilmesi halinde uygulanan taksitlendirme farkının kalan aylara isabet eden kısmı indirilerek bakiye borç miktarı tahsil edilecektir. Taksitlendirmenin bozulması Borçları yeniden yapılandırılanlar, borç taksit tutarlarını ve cari ay primlerini, bir takvim yılında 3 defadan fazla ödememeleri veya eksik ödemeleri halinde yeniden yapılandırma haklarını kaybedecekler. Bir takvim yılında üç ay veya daha az sürelerle ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlendirme tutarlarının taksitlendirme süresi aşılmamak kaydıyla en geç izleyen takvim yılı sonuna kadar, ödenmeyen veya eksik ödenen tutarın son takside ait olması halinde ise son taksidi izleyen ayın sonuna kadar ödenmeyen kısmı ile birlikte ödemeleri halinde taksitler bozulmayacaktır. Taksitlendirme süresi içinde ödenmeyen veya eksik ödenen aynı mahiyetteki cari ay prim ve gecikme zammı borçları ise, Kurum mevzuatına göre gecikme faizi hesaplanarak tahsil edilecektir. Yeniden yapılandırma borçlarının ilk taksit ödemeleri, talep tarihini takip eden ay sonuna kadar yapılabilecektir. Örneğin, nisan ayı içinde başvuran sigortalılar en geç 30 Nisan sonuna kadar borçlarını ödemek durumundadırlar. Kanunun yürürlük tarihi ile talep tarihi arasındaki aylara ait tahakkuk ettiği halde ödenmeyen primler ile sosyal güvenlik destek primi ve gecikme zammı borçları ilk taksit tutarına ilave edilerek tahsil edilecektir. Yapılandırma talebinde bulunan sigortalıların daha önce prim borçları ile ilgili olarak Bağ-Kur aleyhine açmış oldukları davalardan vazgeçmiş olmaları ve taksitlendirme süresince bu konu ile ilgili ihtilaf yaratmamaları gerekmektedir. Peşin ödemeye sağlık yardımı Prim borçlarının yapılandırılması kanununa göre, 1479 ve 2926 sayılı Kanunlar kapsamında bulunan ve borçları bu Kanuna göre yeniden yapılandırılan sigortalılar veya bunların hak sahipleri; toplam borçlarının %25'ini peşin veya dört taksitini cari ay primleri ile birlikte ödemeleri durumunda sağlık sigortasından yararlandırılırlar. Başvuru süresi içerisinde talepte bulunarak taksitlendirilen borcun tamamının başvuru süresinin sona erdiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar peşin ödenmesi halinde, taksitlendirme farkı uygulanmayarak borç peşin ödenmiş sayılacaktır. Aktif sigortalılığı devam edenler yapılandırdıkları borçlarının %25'ini peşin veya 4 taksidini ödemeleri ve ayrıca cari ay primlerini de eksiksiz ödemeleri halinde sigortalı ve hak sahipleri sağlık sigortası yardımlarından yararlandırılacaklardır. Örneğin; sigortalının toplam borcu 10.000 YTL olarak yapılandırılmıştır. Bu borcunun yüzde 25'lik kısmı olan 2.500 YTL tutarındaki kısmını peşin ve cari ay primini de öderse ödemenin yapıldığı tarihten itibaren bu sigortalı sağlık sigortası yardımlarından yararlandırılacaktır. Öte yandan yapılandırdıkları borçlarını taksitlendirmeleri ve tespit edilen taksit tutarını en az 4 ay süreyle cari ay primi ile birlikte ödemeleri halinde sigortalı ve hak sahipleri Bağ-Kur sağlık sigortası yardımlarından yararlandırılacaktır. Örneğin; nisan ayı içinde borçlarını yapılandıran bir sigortalının aylık taksit tutarı 300 YTLolarak tespit edilmiştir. Bu sigortalı dört ay sürekli olarak hem taksit tutarını hem de cari ay sigorta primlerini öderse sağlık yardımlarından yararlanabilecektir. Borçlarını yapılandırarak sağlık sigortası yardımlarından yararlanmaya başlayan sigortalılar, bir önceki ay sonu itibariyle ödenmemiş taksit ve cari ay prim borcunun bulunmaması halinde sağlık sigortası yardımlarından yararlanmaya devam edeceklerdir.