Çalışan Dünyası

Şerif AKÇAN Kanun, Mevzuat ve Yönetmelikler Askerliğini yedek subay olarak yapanların emekliliği Belirli bir süre sigortalı olan, belirli bir süre prim ödeyen ve bunlara bağlı olarak belirli bir yaşı tamamlayan kişiler yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Askerliği yedek subay olarak yapanlar, teğmenliğe nasbedildikleri andan itibaren Emekli Sandığı (4/c) kapsamında sigortalı sayılarak adlarına prim ödendiği için bu süreler emeklilikte değerlendirilir. Askerliğin yedek subay olarak yapılması halinde bu sürelerdeki sigortalılığın emeklilikte değerlendirilmesi 4/a ve 4/b kapsamından emekli olacaklar açısından farklıdır. 4/a kapsamından emekli olacaklar açısından; ilk defa sigortalı olunan tarih yedek subaylıktan önce ise bu tarih yedek subaylık süresinin dörtte biri oranında geriye götürülür. Kişi önce yedek subay olmuş sonra sigortalı olmuşsa bu kez teğmenliğe nasbedilmeleri nedeniyle emekli sandığı ile ilişkilendirildikleri tarih yedek subaylık süresinin dörtte biri oranında geriye götürülür. Sonucunda sigortalının hem işe giriş tarihi geriye gitmiş hem de prim ödeme gün sayısı artmış olur. İşe giriş tarihi değişir Örneğin; ilk defa 1 Temmuz 1990 tarihinde sigortalı olan kişi daha sonra 1 Ağustos 1996 tarihinde askerliğe sevk edilmiş, 1 Kasım 1996 tarihinde de teğmenliğe nasbedilmiş ve 12 ay yedek subaylık yapmışsa emeklilik hesabında ilk defa sigortalı olduğu tarih 1 Mayıs 1990 esas alınarak emeklilik yaşı tespit edilir. Örneğimizdeki sigortalı 53 yaş şartına tabi iken askerliğini yedek subay olarak yaptığı için fiili hizmet süresi zammından yararlanmakta sonuçta da ilk defa sigortalı olduğu tarih fiili hizmet süresi zammı kadar geriye gittiğinden 52 yaşında emekli olabilmektedir. Kişi önce yedek subaylık yapmış sonra sigortalı olarak çalışmaya başlamışsa bu kez ilk defa sigortalı olduğu tarih yedek subaylığa nasbedildiği tarih (Emekli Sandığına prim ödendiği tarih) olacak emeklilik hesabı yapılırken yedek subaylığa atanma tarihi fiili hizmet süresi zammı kadar geriye gidecektir. Örneğin; 15 Mart 2000 tarihinde ilk defa sigortalı kişi daha önce 1 Nisan 1994 tarihinde yedek subay okuluna alınmış ve 1 Temmuz 1994 tarihinde asteğmenliğe atanmış ve 12 ay yedek subaylık yapmış ise, bu kişinin ilk defa sigortalı olduğu tarih 15 Temmuz 1994 tarihi olacak (ay başı) emeklilik hesabında 3 aylık fiili hizmet süresi dikkate alınarak sanki kişi 15 Mayıs 1994 tarihinde sigortalı olmuş gibi yaş tespit edilecektir. Örneklerden de anlaşılacağı üzere fiili hizmet süresi zammı sigortalının daha önce emekli olma fonksiyonuna sahiptir. Bağ-Kur'lunun prim gün sayısı artar 4/b (Bağ-Kur) kapsamından emekli olacak olan ve yedek subaylık yapan sigortalılar da fiili hizmet süresi zammından yararlanır. Bunların prim ödeme gün sayıları yedek subaylık ve fiili hizmet süresi zammı kadar artmış olur. Dolayısıyla 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan ve askerliğini yedek subay olarak yapmış olanlar fiili hizmet süresi zammı nedeniyle daha önce emekli olabilirler. Örneğin: İlk defa 1 Şubat 1990 tarihinde 4/b kapsamında sigortalı olan kişinin 1 Haziran 2002 tarihine kadar 12 yıl 4 ay hizmeti varsa 52 yaş şartına tabi olur. Bu kişi askerliğini yedek subay olarak yapmışsa 3 ay fiili hizmet süresi zammı olacağından hizmet süresi 12 yıl 7 ay olacak dolayısıyla emekli olma yaşı 51 olacaktır. Belirtelim ki; yedek subaylığın ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra olması sonucu değiştirmemektedir. Ancak fiili hizmet zammı almak için askerliğin mutlaka kıtada yapılması gerekir. Yedek subaylığı öğretmen olarak yapanlar fiili hizmet zammından yararlanamaz.