Çalışan Dünyası

Şerif AKÇAN Kanun, Mevzuat ve Yönetmelikler Sürekli iş göremezlik geliri nasıl hesaplanır? Soru: Bir şirkette 8 ay boyunca aylık 1500 TL brüt ücretle çalışmakta iken iş yerinde kaza geçirdim. 4 aydan bu yana hastalık parası alıyorum. Doktorlar, rahatsızlığımın kalıcı olacağını, çalışma gücünü %34 oranında kaybettiğimi belirttiler. Bana ne kadar maaş bağlanır. MESLEKTE KAZANMA GÜCÜ KAYIP ORANINDA ALT LİMİT %10'DUR İş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalıya veya ölümü halinde hak sahiplerine yapılan sürekli ödemeye gelir adı verilir. Sigortalının sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanabilmesi için iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özür nedeniyle meslekte kazanma gücünü en az % 10 yitirmiş olması gerekir. Sürekli iş göremezlik geliri kendi içinde ikiye ayrılmaktadır. Birincisi, meslekte kazanma gücünü %100 oranında kaybedenlere ödenen sürekli tam iş göremezlik geliri, ikincisi ise meslekte kazanma gücünü %10 ila %99,99 oranında kaybedenlere ödenen sürekli kısmi iş göremezlik geliridir. Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya, hesaplanan aylık kazancının % 70'i oranında gelir bağlanır. Sürekli kısmî iş göremezlikte ise sigortalıya bağlanacak gelir tam iş göremezlik geliri gibi hesaplanarak bunun iş göremezlik derecesi oranındaki tutarıdır. Ancak sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise gelir bağlama oranı % 100 olarak uygulanır. Sigortalılara bağlanacak sürekli kısmi iş göremezlik geliri, hesaplanacak günlük kazancın 30 katının % 70'inin meslekte kazanma gücü kaybı oranına tekabül eden kısmı kadardır. Sürekli kısmi iş göremezlik gelirlerinde de sigortalının başkasının bakımına muhtaç olduğunun anlaşılması halinde gelir bağlama oranı yine aylık kazancın % 100' ü olacaktır. BELİRLEYİCİ OLAN MESLEKTE KAZANMA GÜCÜ KAYIP ORANI VE PRİMDİR Bağlanacak gelir şu şekilde hesaplanır: İş kazasının olduğu tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde SGK'ya bildirilen prim toplamı, prim ödeme gün sayısına bölünerek önce bir günlük kazanç bulunur. Daha sonra bu tutar 30 ila çarpılarak aylık kazanç tespit edilir. Bulunan bu kazanç 0.70 ile çarpılır ve tam iş göremezlik maaşı tespit edilir. Sonucunda sigortalının iş göremezlik derecesi ne kadar ise bu oranda maaşa hak kazanır. Okurumuzun verdiği bilgiler doğrultusunda hesap yapacak olursak; günlük kazancı 50.00 TL olarak hesaplanacak sigortalının aylık kazancı 1.500,00 TL (30x50.00 ) olacağından sigortalıya sürekli tam iş göremezlik halinde bu aylık kazancının % 70'i olan 1.050,00 TL gelir olarak bağlanacaktır. Sigortalının başkasının bakımına muhtaç olması halinde ise sigortalıya bağlanacak sürekli iş göremezlik geliri aylık kazancı olan 1.500,00 TL olacaktır. Sigortalının meslekte kazanma gücü kaybının % 34 olduğunu anlaşıldığına göre bağlanacak sürekli kısmi iş göremezlik geliri 357 TL olacaktır. (1500x0,70x0,34=357 TL) İŞTEN AYRILMAK ŞART DEĞİL Sigortalının sürekli iş göremezlik geliri; geçici iş göremezlik ödeneğinin sona erdiği tarihi, geçici iş göremezlik tespit edilemeden sürekli iş göremezlik durumuna girilmişse, buna ait sağlık kurulu raporu tarihini takip eden ay başından başlar. Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için sigortalının çalıştığı işten ayrılması gerekmez. Sigortalının tahsis talep dilekçesi ile SGK'ya başvurması gerekir. Sigortalıya, iş kazasına bağlı olarak sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için belirli bir süre sigortalı olmaları veya belirli bir süre prim ödeme şartı aranmayacağını özellikle hatırlatmak istiyorum. Daha önce hiç sigortası olmayan bir işçi işe başladığı ilk gün iş kazası geçirse dahi SGK tarafından sunulan sağlık hizmetlerinden faydalanabileceği gibi yapılan parasal (geçici iş göremezlik ödeneği ya da sürekli iş göremezlik geliri) yardımlardan da yararlanır. Hatta işveren bu işçiyi sigortalı olarak bildirmese bile yapılan tespitle sigortalılık tescili geçmişe dönük olarak yapılır.