Çalışana çeyiz parası verilmez

Soru:N.Çiçek-Bana bir konuda yardımcı olmanızı rica ediyorum... Ben 28 yaşında nişanlı bir bayanım. SSK'nın çeyiz yardımı yaptığını biliyorum. Babam 28 yıl önce vefat etti. Uzun süredir babamdan olan maaşı alamıyorum. Çünkü özel bir şirkette SSK'lı olarak çalışıyorum. Bu çeyiz yardımını ben alabilir miyim? Alamazsam 2008'de çıkacak olan yasaya göre erkek çocuklar da alabilecek mi? Onlar için de çalışmama şartı mı gerekecek ya da nasıl bir yasa bizi bekliyor? Bu arada ortalama 8 yıldır SSK'lıyım. İşten ayrılmam gerekecekse, içeride biriken primlerim boşa gitmiş olacak? Nasıl hareket etmem gerekir? Cevap: Anne veya babasının ölümü nedeniyle yetim aylığı almakta olan kız çocuklarına evlenmeleri halinde çeyiz parası adı altında yardım yapılmaktadır. SSK'dan ölüm (yetim) aylığı alırken evlenen kız çocuklarına evlilik toptan ödemesi (çeyiz parası) verilmesi Sosyal Sigortalar Kanunu'nun ek 12'nci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; "Sigortalının ölümünden dolayı aylık ve gelir almakta olan hak sahibi kız çocuklarına evlenmeleri halinde bir defaya mahsus olmak üzere aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı evlenme yardımı olarak verilir. İki yıl içerisinde meydana gelen boşanma veya dul kalma halinde bu süre için tekrar aylık veya gelir ödenmez." Ölen sigortalının eş ve iki çocuğu arasında ölüm aylığı şu şekilde paylaştırılır: Ölen sigortalının aylığının yüzde 50'si eşe, kalanı yüzde 25'er oranında çocuklara dağıtılır. Kız çocuklarından birisi evlenirse kendi hissesine düşen (%25) aylığının iki yıllık tutarını çeyiz parası olarak peşin alır. Uygulamada "evlilik toptan ödemesi" olarak isimlendirilen bu ödeme halk arasında 'çeyiz parası' olarak bilinmektedir. İkinci yılın sonunda evlenen kız çocuğunun hissesi anne ve aylık almaya devam eden kardeş arasında hisseleri oranında dağıtılır. Evlilik toptan ödemesi alan kız çocuğu iki yıldan önce boşanırsa kendisine iki yıl tamamlanmadan aylık bağlanmaz. Toptan ödeme bir seferlik yapılır. İkinci evliliklerde toptan ödeme yapılmaz. Yukarıda yaptığımız açıklamalar neticesinde şunu söyleyebiliriz: Halen sigortalı olarak çalışmaya devam ettiğiniz için yetim aylığı alamıyorsunuz. Bu şekilde evlenirseniz çeyiz parası talep etme hakkınız kanunen yoktur. Sadece yetim aylığı alırken evlenen kız çocuklarına çeyiz parası verilmektedir. Evlenince toptan ödeme alabilirsiniz Sosyal Sigortalar Kanununa göre; evlilik nedeniyle işinden ayrılan kadın sigortalıya kendisinin ve işverenlerinin ödediği primlerin yarısı, yazılı talepleri üzerine, toptan ödeme şeklinde verilir. İşinden ayrıldıkları tarihten itibaren bir yıl içinde evlenmiş veya evlendikleri tarihten itibaren bir yıl içinde işinden ayrılmış olan kadın sigortalılar, evlenme nedeni ile işten ayrılmış sayılırlar. Görüldüğü üzere, kadın sigortalılara evlilik nedeniyle işten ayrılmaları halinde ödedikleri primlerin yarısının verilmesi öngörülmüş. Bu durumda kadın sigortalının hizmeti sona ermektedir. Daha sonra tekrar sigortalı çalışmaya başlaması halinde, almış olduğu primleri faizi ile birlikte geri öderse, hizmeti ihya edilmiş olacaktır. Eşinizin sigortasını üzerinize alamazsınız A. Kartal-Sosyal Sigortalar Kurumuna isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemeye devam ediyorum. Yaklaşık bir yıl sonra emekli olacağım. On yıl önce vefat eden eşimin 790 gün SSK prim ödemesi var. Eşimin sigortasını kendi sigortamla birleştirip emekli olabileceğimi söylüyorlar. Ancak, Pendik Sigorta Müdürlüğü böyle bir şey olmadığını söyledi. Askerlik yapmadığı için borçlanma da yapamıyorum. Eşimin sigortasını birleştirebilir miyim? Gün sayısı yetmediği için ölum aylığı da alamıyorum. Tavsiyeniz ne olur? Öncelikle belirtmeliyim ki, eşinize ait sigorta hizmetlerini kendi hizmetiniz ile birleştirmeniz mümkün değildir. Halk arasında ortaya atılan amacı ne olduğu belli olmayan bu tür söylentilere itibar etmemenizi tavsiye ederim. Ülkemizde halen geçerli olan kanun ve ilgili mevzuata göre başkasının hizmeti bir başkasına satılamaz ve devredilemez. Eşinizin ölümü nedeniyle aylık alabilmeniz için prim ödeme gün sayısının en az 900 gün olması gerekmektedir. Ölüm aylığı alamadığınıza göre, eşinizin yaşlılık, malullük ve ölüm sigortasına ödemiş olduğu primleri peşin toptan ödeme olarak alabilirsiniz. Ancak, bu primlerin bugünkü değeri çok düşük kalacağı için takip etmeye değer bulmayabilirsiniz.