Emeklilikte yeni dönem

Emeklilikte kademeli olarak yaş haddi uygulamasını öngören 4447 sayılı yasanın ilgili maddeleri, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Mahkemenin gerekçeli kararı nihayet yayınlandı ve yeni düzenleme yapılması için TBMM'sine verilen 6 aylık süre işlemeye başladı. Kademeli geçiş 6 ay devam edecek Hemen belirtelim ki, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı 6 ay sonra, yani 23.5.2002'de yürürlüğe girecek. O zamana kadar yine 4447 Sayılı Yasa'nın kademeli geçişi öngören maddelerinin uygulanmasına devam edilecek. TBMM'sinin bu tarihe kadar mahkemenin gerekçeli kararındaki hususları dikkate alarak yeni düzenleme yapması bekleniyor. Eğer TBMM 6 ay içinde yeni bir düzenleme yapmaz ise bu kere 08.09.1999'dan önce işe girenler için emeklilik düzenlemesi kalmamış gibi bir sonuç ortaya çıkıyor. Ancak eski aysa hükümlerine göre ilgili kurumlardan emekli olmaya hak kazanan sigortalıların müracaatları kabul edilmezse, her bir sigortalının ayrı ayrı dava açması gerekecektir. Bu durum ciddi bir karışıklığa yol açacağı için, Meclisin buna fırsat vermeyeceğini umuyoruz. Geçişte eşitsizlik var Anayasa mahkemesinin iptalin gerekçesinde, kademeli geçiş düzenlemesinin makul, adil ve ölçülü olmadığı ve çalışanlar arasında eşitsizlik yarattığı belirtilmiştir. Çünkü, erkeklerde 15 yıldan ve kadınlarda da 10 yıldan az çalışma süresi olanlara hiç kademeli geçiş hakkı verilmezken, bu sürelerden fazla çalışması olanlara kademeli geçiş hakkı verilmiştir. Yani, 08.09.1999 günü 14 yıl, 11 ay, 29 gün çalışması olan erkek 56 yaşında emekli olurken, ondan iki gün önce işe başlamış olan daha erken emekli olmaktadır. Üstelik emekliliğine 15 yıl kalan erkek ile 10 yıl kalan kadın sigortalılar kademeli geçişten yararlanamamakta bu da eşitsizlik yaratmaktadır. Mahkeme bu durumu göz önüne alarak kademeli geçiş maddeleri için iptal kararı vermiştir. 58 ve 60 yaş iptal edilmedi Anayasa mahkemesi, 4447 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği 08.09.1999 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayan, kadın sigortalıların 58, erkek sigortalıların ise 60 yaşında emekli olmalarını düzenleyen yasa maddelerini anayasaya aykırı bulmadı. Mahkeme gerekçeli kararında; Türkiye'de ortalama yaşam süresinin yükseldiğine dikkat çekilerek, bu düzenleme yapılırken zorunlu prim ödeme süresinin ve emeklilik yaşının yükseltildiği dünya standartlarının altında kalan bu koşulların düzeltilmediği takdirde sorunların daha da büyüyeceği ifade edildi. Anayasa Mahkemesi, yasanın yürürlüğe girdiği tarihte emekliliğine 2 yıl ve daha az kalanların eski yasa hükümlerine göre emekli olmalarına olanak tanıyan düzenlemenin iptal istemini ise reddetti. Son olarak belirtelim ki, Anayasa Mahkemesinin iptal kararından sonra, TBMM düzenleme yapmazsa, tüm emeklilik işlemlerinde kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşın uygulanacağı görüşü doğru değildir. Yukarıda belirttiğimiz gibi, sadece 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk defa sigortalı çalışmaya başlayan kadınlar 58, erkeler 60 yaşında emekli olacaklar.