Ev hanımlarının yurt dışı borçlanması

Yaklaşık 28 yıldan beri yurt dışında ev hanımı olarak bulunan ve iki yıl sonra kesin dönüş yapmayı planlayan bir okuyucumuz, yurt dışı borçlanması yolu ile emekli olmak istediğini, hemen borçlanma yapıp yapamayacağını ve neler yapması gerektiğini açıklamamızı istemiş. Buraya özetini aldığım soru çok uzun. Ancak okuyucumuzun öğrenmek istediği, yurt dışında ev hanımı olarak bulunan binlerce vatandaşımızı da yakından ilgilendiren "ev hanımlarının yurt dışı hizmet borçlanması yolu ile emeklilik işlemleri" dir. Bu yazımızda genel olarak ev hanımlarının yurt dışı borçlanmalarında izlenecek yol ve yöntemi açıklayacağız. Ev hanımları Bağ-Kur'a borçlanacak Bilindiği üzere, yurt dışında bulunan vatandaşlarımızın Türkiye'den emeklilik şartları 3201 sayılı Kanun ile düzenlenmiştir. Söz konusu kanuna göre, yurt dışında ev kadını olarak geçirilen süreler Bağ-kur'a borçlanılarak hizmet kazanılmaktadır. Bunun için yurt dışında ev kadını olarak geçirilen sürenin belgelendirilmesi gerekmektedir. yurt dışında ev hanımı olarak bulunan vatandaşlarımız kesin dönüş yapmadan da borçlanma yapabilirler. Örneğin, ev hanımı olarak halen yurt dışında bulunan ve iki yıl sonra dönüş yapmayı planlayan okuyucumuz hemen Bağ-Kur'a borçlanma yapabilir. Emeklilik için kendisine yeterli süreyi borçlanıp parasını ödeyebilir. Ancak emekli olabilmesi için yurda kesin dönüş yapması gerekir. Burada şu ayrıma dikkat edilmeli; yurt dışı borçlanması için kesin dönüş gerekli değildir. Fakat, emeklilik için kesin dönüş yapılması zorunludur. Ne kadar ödeme yapılacak yurt dışında ev hanımı olarak bulunan vatandaşlarımızda yurtiçindekilerin tabi olduğu prim ödeme süresi ve yaş haddi şartlarına göre emekli olabilirler. Emeklilik şartlarında yurtiçinde ve dışında bulunan vatandaşlarımız arasında bir farklılık yoktur. Zaten olması da düşünülemez. Kadın sigortalılar genel olarak en az 20 tam yıl prim ödedikten sonra yaş şartları da yerine gelmiş ise emekli olabilirler. yurt dışında bulunan ev hanımları da asgari 20 yıl üzerinden hizmet borçlanması yaparak emekli olabilecekleridir. İstisnası, bilindiği gibi yaş haddinden 15 tam yıl prim ödeyerek kısmi emekliliktir. Normal şartlarda 20 tam yıl yurt dışı borçlanması yaparak emekli olacak olan bir ev hanımı bugünkü şartlar ödemesi gereken prim tutarı şu şekilde hesaplanır: 20 yıl x 360 = 7200 gün x 5 (dolar) = 36000 dolar. Görüldüğü gibi 20 yıllık hizmet 36.000 dolar ödenerek kazanılmaktadır. Borçlanmada istenen belgeler yurt dışında ev hanımı olarak bulunan ve bu süreleri borçlanarak emekli olmak isteyen vatandaşlarımızın öncelikle Bağ-Kur Genel Müdürlüğü ile veya Bağ-Kur İl Müdürlükleri ile temasa geçmeleri gerekiyor. yurt dışı borçlanma işlemleri Bağ-Kur Genel Müdürlüğü marifetiyle yürütülmektedir. İl Müdürlüklerinden bilgi alınabilir. Borçlanma yapacak olanlardan şu belgeler istenmektedir. -Borçlanma talep formu (İnternet yolu ile Bagkur.gov.tr adresinden alınabilir) -Vukuatlı nüfus kayıt örneği (son 6 aylık) - Yurt dışında hangi tarihlerde oturduğunuzu belgeleyen ikamet belgesinin aslını, yurt dışında iseniz konsolosluktan tercüme ettirilmesi, Türkiye'de iseniz tercüme bürolarından tercüme ettirilmesi, - Borçlanma talep taahhütnamesi (Ev kadınlığı sürelerini borçlanacaksa 2 ve 4 çalışma ve işsizlik sürelerini borçlanacaksa 1 ve 3.kısımların doldurulması) - Yurt dışı ve yurt içi adresinizin dilekçenizde açık olarak belirtilmesi Bağ-Kur sosyal güvenlik destek primi Emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden sigortalılardan sosyal güvenlik destek primi kesilmesi ilk olarak SSK'da uygulanmaya başlamıştır. Uzun yıllar sadece SSK'lı olarak çalışan emeklilerden destek primi kesilirken, emekli olduktan sonra Bağ-Kur sigortalısı olan işte çalışanlardan böyle bir kesinti yapılmaması, emekli vatandaşlarımız arasında adaletsizliğe sebep olmuştur. Destek primi kesintisi % 10 İlk olarak 1999 yılında 4447 sayılı Kanunla Bağ-Kur Kanuna eklenen Ek 20 madde ile Bağ-Kurdan emekli olan sigortalıların ağ-Kur sigortalılığını gerektiren işte çalışmaya devam etmeleri halinde veya daha sonra çalışmaya başlayanlardan sosyal güvenlik destek primi kesilmesi öngörülmüştür. Buna göre, Bağ-Kur emeklilerinin sigortalılıklarının devamı halinde sosyal yardım zammı dahil tahakkuk eden aylıklarından, aylığın bağlandığı veya tekrar çalışmaya başlanıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil %10 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir. Aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilmesi gerekenler ile daha sonra tekrar çalışmaya başlayanların çalışmaya başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmak zorundadırlar. Bu süre içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmayanlardan sosyal güvenlik destek primi, gecikmeli bildirimde bulunulan veya Kurumca tespit edilen tarihe kadar gecikme zammı hesap edilerek tahsil edilir. Bütün emekliler dahil edildi Emekli olduktan sonra Bağ-Kur sigortalısı olmasını gerektirecek işte çalışanlar sadece Bağ-Kur'dan emekli olanlar değildir. Diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre yaşlılık ve malullük aylığı bağlananlardan, Bağ-Kur sigortalılığını gerektiren bir işte çalışmaya başlayanlardan da 2003 yılından itibaren Sosyal Güvenlik destek primi kesilmesi uygulaması başlamıştır. Bu durumda olanların da çalışmaya başladıkları ayı takip eden ay başından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil, Bağ-Kur Kanunu'nun 50'inci maddesine göre belirlenen 12. gelir basamağının %10'u oranında sosyal güvenlik destek primi ödemeleri gerekir. Sosyal güvenlik destek primi ödenmiş süreler, bu kanuna göre sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez, ödenen primler 39 uncu madde hükmüne göre toptan ödeme olarak iade edilmez ve bu sürelerle ilgili olarak 24/05/1983 tarihli ve 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz.