Genel Sağlık Sigortası başlıyor
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisinde Sosyal İşler Komisyonu'nda görüşülerek kabul edildi. Bundan sonra söz genel kurulun olacak. TBMM tatile girmeden görüşmelerin tamamlanarak kanunlaşması hedefleniyor. Sosyal güvenlik sisteminde bir anlamda reform sayılacak yenilik ve değişiklikler öngören tasarının kabuk edilmesi ile hemen hemen her vatandaşın hayatında bir etkileşim olacaktır. Kurumlar birleşiyor Anılan tasarının isminden de anlaşılacağı üzere, iki ana konu düzenlenmektedir. Bunlardan birincisi; "Sosyal Sigortalar Kanunu'dur". Bu kanun tasarısı ile öteden beri T.C. Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve SSK'ya tabi olan memurlar, bağımsız çalışan esnaf ve sanatkarlar ile işçilerin bağlı olacağı sosyal güvenlik sistemi birleştirilmektedir. Her üç kuruma tabi olan çalışanların ve bu kurumlardan emeklilik aylığı alan sigortalıların tek bir kurumda birleşmeleri hedeflenmiştir. Bugüne kadar sosyal güvenlik sistemimizin dağınık bir yapıda olmasından, kurumlar arasında norm ve standart birliğinin bulunmamasından yakınırdık. Aslında her üç kurumun doğuşuna sebep olan şartlar ve ihtiyaçlar farklı zamanlarda ortaya çıktığı için kurumlar arası farklılığı doğal karşılamak lazımdı. Doğal olmayan, yanlışlığı zaman içinde kesin ve açık bir şekilde ortaya çıkan mevcut durumun halen sürdürülüyor olmasıdır. İşte son tasarı ile söz konusu yanlışlıktan dönülmüş olunacak. Belki tek gerekçe kurumlar arası norm farklılığı olmayabilir. Örneğin; emeklilik yaşının dünyanın bütün diğer ülkelerine göre daha düşük olması sistemi ve içindeki kurumları işlemez hale getiren nedenlerden birisi, hatta en önemlisidir. Sebep ne olursa olsun iyi işlemeyen bir sistemin elden geçirilmesi, yenilenmesi bütün çalışan nüfus adına olumlu bir gelişmedir. Bu tasarının kamuoyunda istendiği kadar ilgi görmemesi ve tartışılmamasını bir talihsizlik olarak kabul edebiliriz. Genel kurul görüşmeleri sırasında bu ilginin artmasını diliyoruz. Sosyal güvenlik sistemimizi topyekün değiştirmeyi amaçlayan bir kanun tasarısının eksik ve yanlışlıklarını hatta artılarını bu köşemizde bir an için tespit edip açıklamamız imkansız görünüyor. Bunun yerine tasarı hakkında genel bilgi vermeyi uygun bulduk. İlerleyen günlerde tasarının genel kurulda görüşülüp yasalaşmasından sonra, getirdiği yenilikleri ve ortaya çıkabilecek eksiklikleri birlikte tartışacağız. Emeklilik yaşı yükseliyor Sosyal güvenlik kanununda değişiklik denince ilk akla gelen emeklilik yaşıdır. Ülkemizde ortalama her yedi yılda bir defa emeklilik yaşı değiştirildiği için sisteme olan güven azaldı. Bu sebeple sistem içinde bulunan sigortalılar ne zaman bir kanun tasarısı gündeme gelirse "emeklilik yaşının" ne olacağını tartışmaya başlarlar. Son tasarı incelendiğinde bu tür kaygıların yersiz olmadığı bir kez daha su yüzüne çıkmaktadır. Zira, söz konusu kanun yürürlüğe girdikten sonra ilk defa sigortalı olan kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşını doldurmuş ve en az 9 bin işgünü prim yatırmış olmak şartıyla emekli olacak. Emeklilik yaşı, 2036'dan itibaren kademeli olarak artırılarak 68 yaşa çıkarılacak. Tasarı "erken yaşlanma"yı da öngörmüş. Buna göre, 50 yaşını dolduran ve "erken yaşlanma" nedeniyle bu kanun hükümlerine göre yaşlılık aylığı bağlanması gereken yaşa ulaştığı tespit edilen kişilere, diğer şartları taşımaları halinde yaş şartı aranmaksızın emekli aylığı bağlanacak. Tasarıda ilginç sayılacak yeniliklerden birisi de, sigortalı kadın ile sigortalı olmayan karısından dolayı sigortalı erkeğe de her ay, doğum tarihinde geçerli olan asgari ücretin üçte biri tutarında emzirme ödeneği verilmesi öngörülüyor olmasıdır. Mevcut uygulamada sadece sigortalı kadına bu tür bir yardım verilmektedir. Herkes sağlık kapsamında Türk sosyal güvenlik sisteminde uzun yıllardan beri tartışılan ve bir türlü hayata geçirilemeyen Genel Sağlık Sigortası bu tasarının ikinci ana mihenk taşını oluşturmaktadır. Sosyal güvenlik sisteminin açıklarını artıracağı gerekçesi ile başka bir deyişle kaynak sorunu nedeniyle uygulamasına başlanamayan Genel Sağlık Sigortası nihayet yasal hale gelmektedir. Söz konusu kanun tasarısında sigortalı olarak sayılan kişiler, isteğe bağlı sigortalılar, sigortalı sayılmayanlardan yeşil kart verilen kişiler, vatansızlar ve sığınmacılar, 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alanlar, şeref aylığı alanlar, vatani tertip aylığı alanlar, 2330 Sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alanlar, SHÇEK Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz yararlananlar, harp malulü aylığı alanlar, oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından Türkiye'de 1 yıldan fazla kalanlar, işsizlik ödeneğinden yararlananlar, gelir veya aylık bağlanmış olan kişiler ve bunların dışında kalan kişiler, Genel Sağlık Sigortalısı kapsamına alınmaktadır. Süresiz tedavi Sağlık hizmetleri, kişinin iyileşmesine kadar sürecek. Çocuğu olmayan 23 yaşından büyük kadınların 41 yaşına kadar 3 kez tüp bebek tedavi masrafları kurum tarafından karşılanacak. Genel Sağlık Sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere koruyucu sağlık hizmetleri, hastalık ve analık nedeniyle ayakta veya yatarak, acil sağlık hizmetleri verilecek. Ayrıca, bu kapsamda 18 yaşına kadar ağız ve diş muayenesi, 60 yaş ve üzerindeki Genel Sağlık Sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin diş protezleri karşılanacak. Genel Sağlık Sigortalısı sayılanların, sağlık hizmeti sunucusuna başvurdukları tarihten önceki son 1 yıl içinde 90 gün Genel Sağlık Sigortası primi ödemesi gerekecek. İsteğe bağlı sigortalılarda ise prim borcu bulunmaması şartı aranacak. Okuyucu suallerine cevaplar Mehmet Yener- İsteğe bağlı sigortaya girebilmeniz için öncelikle 1080 gün uzun vadeli sigorta kollarına prim yatırmış olmanız gerekiyor. Sizin de bahsettiğiniz gibi daha önce sadece SSK'ya tescilli olmak isteğe bağlı sigortaya giriş için yeterliydi. Ancak Mayıs 2003 tarihinden itibaren yapılan değişiklikle 1080 gün şartı getirildi. Sizin söz konusu kanunun yürürlük tarihinde isteğe bağlı sigortalı olmanız durumu değiştirmiyor. Zira, daha sonra çıkış yapmışsınız ve verdiğiniz bilgilere göre 1080 günü tamamlamamışsınız. Çıkış yapmadan devam etmiş olsaydınız bir sorunla karşılaşmayacaktınız. Ali Kılıç- Bildiğiniz gibi ülkemizin Federal Almanya Cumhuriyeti ile sosyal güvenlik anlaşması bulunmaktadır. Almanya'da çalıştığınız süre içinde Türkiye'den isteğe bağlı sigorta ödemeniz geçerli kabul edilmeyecektir. Sigorta Müdürlüğünün size verdiği bilgiler doğrudur. İsteğe bağlı sigorta ile zorunlu sigortalılığınız çakışıyor. Almanya'da çalışıyor olmanız durumu değiştirmiyor. Ülkemiz ile sosyal güvenlik anlaşması olmayan bir ülkede çalışırken isteğe bağlı sigortaya prim ödemiş olsaydınız herhangi bir sorunla karşılaşmayacaktınız.