İhbar tazminatından vergi kesilir mi?

Yaklaşık yedi yıl çalıştığı işyerinden kıdem ve ihbar tazminatını alarak hizmet akdi sona eren yani işten çıkarılan bir okuyucumuz, kıdem tazminatından vergi kesintisi yapılmamasına rağmen ihbar tazminatından kesinti yapıldığını belirtmektedir. Bu işlemin yasal dayanağı olup olmadığını öğrenmek istiyor. Bilindiği üzere, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 1'inci maddesinde süresi belirli olmayan hizmet akitlerinin feshinden önce durumun diğer tarafa ne zaman ve ne kadar süre içinde bildirileceği düzenlenmiştir. Bildirim önelleri olarak bilinen bu süreler işçinin kıdemine göre değişmektedir. Süresi belirli olmayan sürekli hizmet akitlerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. İş Kanunu'nda bildirim süreleri şu şekilde düzenlenmiştir; Hizmet Akdi; a)-İşi altı aydan az sürmüş işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra, b)-İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra, c)- İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra, d)- İşi üç yıldan fazla sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra, Feshedilmiş sayılır. Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir. Bildirim şartına uymayan taraf (işveren veya işçi) bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat (ihbar tazminatı) ödemek zorundadır. > İhbar tazminatı peşin ödenmeli İş Kanunu'nun 17'nci maddesinde işverenin işçinin ihbar önellerine ait ücretini peşin vermek suretiyle hizmet akdini hemen feshedebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu durumda işçiye ödenecek tazminat tutarının hesabında da bildirim önelleri dikkate alınacaktır. İşveren işçinin ücretlerini peşin ödeyerek hizmet sözleşmesinin sona erdiğini bildirmesi halinde sözleşme sona ermiş demektir. Bildirim süresi artık işlemediği için, bu süre içinde kazanılacak ikramiye, kıdem tazminatı, toplu sözleşme zammı gibi haklardan yoksun kalması sözkonusu olacaktır. Bilindiği gibi kıdem tazminatı gelir vergisinden muaf tutulmuştur. Kıdem tazminatı bir işsizlik tazminatı olarak yorumlanmakta ve gelir vergisinden müstesna tutulmaktadır. Oysa ihbar tazminatı ücret olarak nitelendirildiği için vergiye tabi tutulmaktadır. > İhbar tazminatından vergi kesilir İş Kanunu'nun 17'nci maddesinde "Bildirim şartına uymayan taraf (işveren veya işçi) bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat (ihbar tazminatı) ödemek zorundadır" hükmü yer almaktadır. Kanunda açıkça ihbar tazminatının ücret olduğu belirtilmiştir. İşçiye yapılacak ödeme "önellere ilişkin ücret tutarında" olacaktır. Yapılan ödeme önellere ilişkin ücret tutarına göre belirlenen ancak tazminat olarak nitelendirilen bir ödemedir. Bu açıklamalardan anlaşılacağı gibi ihbar tazminatı olarak işçiye yapılacak ödemelerden Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesine göre stopaj yapılması gerekmektedir. > Okuyuculara cevaplar > Y. SARAY - Bilindiği gibi emeklilik işlemlerinde aylık alınan derece ve kademe değil, emekliliğe esas derece ve kademe üzerinden aylık bağlanmaktadır. Verdiğiniz bilgiye göre maaşa esas dereceniz bir iken, emekliliğe esas derece ve kademeniz beş olarak devam etmektedir. Başka bir kuruma nakil işlemi yapılırken emekliliğe esas derece ve kademe üzerinden nakil işleminiz yapılacaktır. Emekliliğe esas derece ve kademiniz birinci dereceye geldiği zaman bu derece üzerinden emekli olabilirsiniz. Torba kadrodan alınan dereceler kurumlar arası geçişlerde ve emeklilik işlemlerinde dikkate alınmamaktadır. > Cumhur ELGİN- Bildiğiniz gibi 4447 sayılı Kanun ile erkek sigortalılar için 25 yıl sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarını yerine getiren sigortalılar kanunun öngördüğü yaş haddi nedeniyle emekli olamıyorlarsa, kıdem tazminatını alarak işten ayrılabilmektedirler. Verdiğiniz bilgilere göre, prim ödeme gün sayısını tamamlamışsınız. Ancak, bri diğer önemli şart olan 25 yıllık sigortalılık süreniz henüz tamamlanmamıştır. Bu nedenle işten çıkış yaparsanız kıdem tazminatı talep edemezsiniz. İş akdinin işveren tarafından feshi halinde tazminat alabilirsiniz. > Adem YÖRÜK -Yazınızda belirttiğiniz üzere, Emekli Sandığı sakatlık kontenjanından çalışmaya başlamayan iştirakçilerin daha sonra sakatlık vergi indirim belgesi almış olsalar dahi erken emekli etmemektedir. Ancak, 1 Ocak 2007 tarihinde yürürlüğe girecek olan 5510 sayılı Kanunu'nun 28'inci maddesi ile bu sorun aşılacak gibi görülüyor. 2007 yılını bekleyin ve bu tarihte emeklilik müracaatı yapın. Kabul edilmemesi halinde dava yolunuz açıktır. > Oğuz Han DOĞAN- Sosyal Sigortalar Kurumu'na tabi olmanın birinci ve en önemli şartı bir işverenin yanında hizmet akdine istinaden çalışıyor olmaktır. Yurt dışında bulunduğunuz süre içinde herhangi bir işyerinden sigortalı olmanız yasal olarak mümkün değildir. Fiili çalışmanız olmadığı sürece hizmet kazanmanız ileride iptal nedeni sayılacaktır.