İki önemli milat: Şirket ortakları, kendi iş yerlerinden sigortalı bildirilebilir mi?

SGK uygulamasına göre, 1 Mart 2011 tarihi öncesi için 4/a ve 4/b kapsamında sigortalı sayılmayı gerektirir çalışmanın varlığı diğer bir ifade ile kişinin aynı anda hem ticari faaliyette bulunup hem de hizmet akdiyle çalışması halinde sigortalılıkta teklik ilkesi gereği her iki faaliyet nedeniyle ayrı ayrı sigortalılık ilişkisi kurulmaz ve önceden başlayan sigortalılığa geçerlilik tanınırdı. Dolayısıyla 4/a kapsamında sigortalı olarak çalışmakta iken aynı zamanda vergi mükellefi olan ya da bir şirketten hisse alarak ortak olan kişi 4/b kapsamında sigortalı sayılmazdı. 4/a kapsamında sigortalığı sona erene ya da kesintiye uğrayıncaya 4/b kapsamındaki sigortalılık devreye girmezdi. Belirtelim ki; bu dönemde şirket ortakları kendi iş yerlerinden de 4/a kapsamında sigortalı bildirilebilirdi. Kesintinin oluşması yani kişinin 4/a kapsamında sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılması halinde takip eden günden itibaren 4/b kapsamında sigortalılık devreye girerdi. Bu kişi daha sonra bir işveren yanında yeniden hizmet akdiyle çalışsa bile ticari faaliyette bulunduğu sürece 4/a kapsamında yeniden sigortalı sayılamazdı. ŞİRKET ORTAKLARI İÇİN İKİ ÖNEMLİ MİLAT VAR Burada önceden başlayan sigortalılığın geçerli olacağı ilkesiyle çelişen ve sigortalı lehine sonuç doğuran iki önemli uygulamadan bahsetmemiz gerekir. Birinci uygulama; 1 Ekim 2008 tarihine kadar 4/b kapsamında kayıt ve tescil yaptırması gerektiği halde kayıt ve tescilini yaptırmayan şirket ortağının kendi şirketinden sigortalı bildirilmesi. İkincisi; 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle 5 yılı aşan borç nedeniyle 4/b kapsamındaki sigortalılığın primi ödenmiş son ayı karşılayan dönem itibariyle durdurulması ve şirket ortağının kendi şirketinden sigortalı olması hali. Bu iki şarttan birini sağlayan şirket ortakları, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra da kesinti oluşmadığı sürece kendi şirketinden 4/a kapsamında sigortalı olabilir. BAĞ-KUR'A KAYIT YAPTIRMAYANLAR İÇİN MİLAT 1 EKİM 2008 TARİHİDİR 1 Ekim 2008 tarihinden önce Bağ-Kur'a kayıt yaptırması gereken şirket ortakları Bağ-Kur'a kayıt yaptırmamışsa ve 1 Ekim 2008 tarihinden önce ortağı olduğu şirketten 4/a kapsamında sigortalı bildirilmeye başlamışsa kesinti oluşmadığı sürece ortağı olduğu şirketten yapılan 4/a kapsamındaki sigortalılık geçerli olacaktır. Örneğin; 15 Mart 2002 tarihinde bir limitet şirkete ortak olan Ahmet Bey, 1 Ekim 2008 tarihine kadar Bağ-Kur'a kayıt ve tescil yaptırmamış ve 1 Ocak 2004 tarihinden bu yana kendi şirketinden 4/a kapsamından sigortalı bildirilmişse kesinti olmadığı sürece kendi şirketinden sigortalı olmayı sürdürebilir. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra kesinti olursa bir daha kendi şirketinden 4/a kapsamında sigortalı bildirilemez. BAĞ-KUR'A KAYIT YAPTIRANLAR İÇİN MİLAT 30 NİSAN 2008 TARİHİDİR 1 Ekim 2008 tarihinden önce Bağ-Kur'a kayıt ve tescil yaptırmakla birlikte 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle Bağ-Kur'a 60 aydan daha fazla borcu bulunan kişilerin sigortalılığı primi ödenmiş son ayı karşılayan dönem itibariyle durdurulur. Ticari faaliyet devam ediyorsa 1 Mayıs 2008 tarihinden itibaren yeniden 4/b kapsamında sigortalılık başlatılır. İşte bu durumda olan şirket ortaklarından 30 Nisan 2008 tarihinden önce kendi şirketinden 4/a kapsamında sigortalı olup bu sigortalılığı 1 Mayıs 2008 tarihine sarkanların 4/b kapsamındaki sigortalılığı yeniden başlatılmaz. Dolayısıyla bu durumdaki kişiler kendi şirketinden 4/a kapsamından sigortalı bildirilmişse kesinti oluşmadığı sürece kendi şirketinden sigortalı olmayı sürdürebilir. 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra kesinti olursa bir daha kendi şirketinden 4/a kapsamında sigortalı bildirilemez. Örneğin; 15 Mayıs 2000 tarihinde bir limitet şirkete ortak olan ve Bağ-Kur'a kayıt yaptırıp 30 Aralık 2002 tarihine kadar prim ödeyen sigortalı 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren kendi şirketinden 4/a kapsamında sigortalı bildirilmişse, her ne kadar kendi şirketindeki sigortalılığı geçersiz gibi görünüyor olsa da bu kişinin 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle 60 aydan fazla Bağ-Kur prim borcu olduğu için Bağ-Kur sigortalılığı 30 Aralık 2002 tarihi itibariyle durdurulduğundan ortağı olduğu şirketteki SSK sigortalılığı geçerli sayılacak 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra kesinti oluşmadığı sürece kendi şirketinden 4/a kapsamında sigortalı olmayı sürdürebilecek. Görüldüğü üzere, 5 yılı aşan borç nedeniyle sigortalılığın durdurulması uygulaması ile 4/b kapsamındaki sigortalılığın?30?Eylül?2008?tarihine kadar?tescil?edilmemesi?nedeniyle tescil?tarihinin?1?Ekim?2008?olarak belirlenmesi esas itibariyle geçersiz olacak 4/a kapsamındaki sigortalılığı geçerli hale getirmekte bir anlamda sigortalı lehine sonuç doğurmaktadır. 1 EKİM 2008 TARİHİNDEN SONRA ŞİRKETE ORTAK OLANLAR KENDİ ŞİRKETLERİNDEN 4/A KAPSAMINDA SİGORTALI OLAMAZLAR Burada çok önemli bulduğum bir konuyu özellikle belirtmem gerektiğini düşünmekteyim. 5510 sayılı Kanuna göre, 4/b kapsamında sigortalı olması gerekenler kendilerine ait veya ortak oldukları iş yerlerinden 4/a kapsamında sigortalı bildirilemezler. Başka bir anlatımla, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra 4/a kapsamında sigortalı olarak çalıştıkları iş yerlerine limitet şirketse ortak anonim şirketse yönetim kurulu üyesi olanların 4/a kapsamındaki sigortalılıkları bu tarihten bir gün önce sona erer. Kişi, şirket ortaklığının/yönetim kurulu üyeliğinin başladığı tarihte zorunlu olarak 4/b kapsamında sigortalı sayılır. Bu sürelerde kişi 4/a kapsamında sigortalı bildirilse dahi bu sigortalılık geçerli sayılmaz. Zira bu kişilerin 4/b kapsamında sigortalı olması gerekmektedir. Örneğin; Kişi 15 Kasım 2009 tarihinde 4/a kapsamında sigortalı olarak çalıştığı A Ltd. Şti. iş yerine 10 Mart 2010 tarihinde ortak olmuş ise 4/a kapsamındaki sigortalılığı 9 Mart 2010 tarihinde sona erer. 10 Nisan 2010 tarihinde 4/b kapsamında sigortalılık başlar.