İşçiye yapılacak en büyük kötülük: Eksik günü puantaj seçmek -2-

Eşinin, Sigorta'da 840 günü olduğunu ve 28.06.2013 tarihinde vefat ettiğini; kendisine maaş bağlanıp bağlanamayacağını soran okuyucumuz Gülizar K.'nın sorusunu cevaplamaya devam ediyoruz...

Bu türdeki çalışma biçiminde ay içinde 30 günden eksik çalışmak söz konusu olacağı için işçiler açısından kısmi süreli sözleşmeyle çalışmanın isteğe bağlı sigorta müessesesine başvurulmaması halinde sosyal güvenliklerine bir de olumsuz yansıması olacaktır. Reform Yasasının 88'inci maddesine göre, kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile ev hizmetlerinde ay içinde 30 günden az çalışan sigortalılardan 30 günden eksik kalan süreler için isteğe bağlı sigorta primi ödemeyi seçmeyenlerin 30 günden eksik kalan günlerine ait GSS primlerini 30 güne tamamlamaları zorunludur. Bu durumdaki kişiler, ya aylık 2 asgari ücret kazanç beyan ederek eksik kalan günler için GSS primlerini tavandan ödeyecekler ya da gelir testine girmek suretiyle belirlenecek aylık kazanç aralığına gelen asgari ücret dikkate alınarak GSS primi ödeyeceklerdir. Bu nedenle yüksek GSS primi ödememesi adına gelir testi yaptırması kaçınılmaz olmaktadır.

Samimiyetlerinden asla kuşku duymadığım sosyal güvenlikle ilgili fikir beyanı, çok sayıda yazarın, işçinin kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışması halinde GSS primi ödenmemesi adına işçilerin, işverenlerine eksik gün nedenini puantaj seçtirmeleri yönünde tavsiyede bulunduklarını üzülerek müşahede etmekteyim. Kanunun arkadan dolanılması olan bu yöntem yasal olmadığı gibi işçinin isteğe bağlıya prim ödemek veya ilerleyen ödenme borçlanmak gibi iki temel sosyal hakkını da kısıtlamaktadır.

Okurumuz Gülizar Hanımın vefat eden eşinin 840 gün prim ödemesi var. 540 gün askerlik borçlanmasıyla prim gün sayısı 1380 güne tamamlanmaktadır. Bu prim gün sayısı eşinden dolayı emekli aylığı almasına yetmemekle birlikte Okurumuz, eşi adına 1 Mart 2011 tarihinden eşin vefat tarihi olan 28 Haziran 2013 tarihine kadarki sürelerden 420 gün için kısmi çalışma süresi borçlanması yaparak eşinden ölüm aylığı alma hakkını elde edecek. İşveren, rahmetli sigortalının GSS primi ödememesi adına eksik gün nedenini puantaj seçse idi Okurumuz bu süreleri borçlanamayacağı için ölüm aylığına da hak kazanamayacaktı. Özellikle belirtmek isterim ki; kısmi süreli çalışanların GSS primi ödemesi sorunu, yasaya aykırı yollarla yani "şark kurnazlığı"yla değil Reform Yasasında yapılacak bir değişiklikle çözümlenebilir. Bu sorunu çözecek mercide kuşkusuz millî irade yani TBMM'dir.