İsteğe bağlı sigortada değişiklik

Sosyal Sigortalar Kurumu yasasını yürürlükten kaldıran ve Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen 616 sayılı KHK'nin yerine hazırlanan yasa tasarısı, Plan ve Bütçe Komisyonundan geçerek TBMM Genel Kurulu'na gönderildi. Bu tasarı ile SSK'nin idari yapısı tamamen değiştirilirken, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun bazı maddelerinde çok önemli değişiklikler yapılması öngörülmüştür. Bunların başında, isteğe bağlı sigorta primi ödeyen yaklaşık 1 milyon 200 kişiyi yakından ilgilendiren isteğe bağlı sigorta uygulamasında yapılacak değişiklikler gelmektedir. Prim oranı TBMM'de komisyonlardan geçerek Genel Kurula kadar gelen yasa tasarısında isteğe bağlı sigorta prim oranı % 20'den % 30'a çıkarılmaktadır. Yani, bu gün için en az 42 milyon prim ödeyen sigortalılar bu tasarının yasalaşması halinde 63 milyon ödemek zorunda kalacaklar. Ayrıca 210 milyon olan üst sınır ise 315 milyona çıkarılmaktadır. Sağlık yardımı yok İsteğe bağlı sigortaya prim ödeyen sigortalılar sadece uzun vadeli sigorta kollarına tabi olduklarından sağlık sigortası yardımlarından yararlanamamaktadırlar. Mevcut uygulamada prim oranı % 20 olduğu için sağlık sigortası yardımı yapılmaması normal karşılanmaktadır. Ancak yeni yasa tasarısı prim oranını % 30'a çıkarırken hastalık sigorta yardımlarını gündeme almamıştır. Halbuki iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primini çıkarıldıktan sonra, normal çalışanlar, işveren hissesi ile birlikte % 31 oranında prim ödemektedirler. Aynı oranda prim ödeyecek olan isteğe bağlı sigortalılara sağlık sigorta yardımlarından yararlanma hakkı verilmemesi, sosyal güvenliğin evrensel normlarına ve anayasal eşitlik kuralına aykırıdır. İsteğe bağlı sigorta Bilindiği gibi mevcut durumda isteğe bağlı sigortaya girmek için 506 sayılı SSK yasasına göre tescil edilmiş olmak, yani bir sigorta sicil numarası almış olmak gerekmektedir. Ayrıca herhangi bir işte çalışmamak, isteğe bağlı sigortaya giriş için yazılı istemde bulunmak gibi tali şartlarda aranmaktadır. Yeni yasa tasarısında bu şartlara ilaveten isteğe bağlı sigortaya giriş için en az 1080 gün sigorta primi ödenmiş olması zorunluluğu getirilmektedir. Önceden bir gün prim ödeyerek isteğe bağlı sigortaya girilebilirken, bundan sonra üç yıl prim ödemesi olanlar girebilecek. Türkiye'de özellikle kadınlar iş hayatına sınırlı olarak girebilmektedirler. Ev hanımlarının sosyal güvenlikten yoksun kalmalarının önlenebilmesi için, isteğe bağlı sigorta önemli bir araçtır. Ancak isteğe bağlı sigortaya giriş şartlarının zorlaştırılması ve prim oranının yükseltilmesi özellikle ev hanımları için sıkıntılar oluşturacaktır. Çıkış kolaylaşıyor! Sigorta primini ödemeyenler için 6183 sayılı Amme Alacaklarını Tahsili Hakkındaki Yasaya göre gecikme zammı uygulanmaktadır. Bu gün için gecikme zammı tutarı % 10'dur. Bu yetersiz görülmüş olacak ki, yeni tasarıda üç ay art arda prim ödemeyenlerin isteğe bağlı sigortadan çıkarılacağı öngörülmüştür. Görüldüğü gibi, isteğe bağlı sigorta şartları ağırlaştırılmaya çalışılmaktadır. Yukarıda değindiğimiz gibi, sosyal güvenliklerini bu yolla sağlama imkanı olan ev hanımlarını olumsuz etkileyecektir. SSK'nin en önemli prim geliri olan asgari işçilik uygulamasını kaldıran zihniyet isteğe bağlı sigorta primlerini artırarak kurumu kurtarmaya çalışıyor. Yani devletten iş alanlar, müteahhitlerin prim ödememesi için gayret gösterilirken, herhangi bir işte çalışamayan ve çoğunluğu ev hanımı olan isteğe bağlı sigortalılara yeni yükler getiriliyor. Yani müteahhitlerin açığını kıt kanaat geçinen ev hanımları kapatacak. Temennimiz Meclis Genel Kurulu'nda bu yanlışlıkların fark edilmesi ve düzeltilmesidir. Ayrıca bu yasa tasarısının SSK ve çalışanları sıkıntıya düşürecek birçok yanlış düzenlemeler bulunmaktadır. Gelecek haftalarda bunları açıklamaya devam edeceğiz. Sorular ve Cevaplar Nermin Çaylak Pancar: Evlilik tarihinde işten ayrıldığınız için aradaki boşluğu borçlanarak hizmet kazanamazsınız. Ayrıca buna gerekte yoktur. Prim ödeme sürenizi artırmak için isteğe bağlı sigortaya girmenizi tavsiye ederim. Emeklilik yaşınız için maalesef bir tarih veremiyoruz. Bildiğiniz gibi emeklilikte kademeli geçiş öngören 4447 sayılı yasa Anayasaya Mahkemesi tarafından iptal edildi ve yeni bir düzenleme yapılacak. Şimdilik bu düzenlemeyi beklemeniz gerekiyor. Nesibe Sezgin-Keşan: Sosyal Sigortalar Yasasına göre kız çocuklarının babalarından ölüm aylığı alabilmeleri için evli olmamaları, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan gelir ve aylık almamaları gerekmektedir. Yasanın bu kadar açık hükmüne rağmen bugüne kadar gerekli araştırma yapılmadan ölüm aylığı bağlanmaktaydı. Ancak son zamanlarda SSK bu konuda daha titiz davranıyor. Okuyucularımızdan ölüm aylığı kesilmesinden dolayı şikayetler almaya başladık. Kız kardeşleriniz eşlerinden ölüm aylığı aldıkları için ayrıca babalarından dolayı aylık bağlanmaması gerekmektedir. SSK Tahsisler Dairesi Başkanlığı'na yazılı başvuru yapınız. Rumuz 17 Arkadaş-Kastamonu: İşvereninizin ibraname konusunda yapmış olduğu uygulama öncelikle yasal ve ahlaki değildir. Yargıtay bir çok kararında ibranamelerde alınan para miktarının ve neye karşılık alındığının belirtilmesini istemektedir. İbranamenin noterde yapılmış olması sonucu etkilemeyecektir. Esaslı unsurlarda hata yapılmıştır. İleride mahkemeye başvurarak tazminat haklarınızı alabilirsiniz. Ancak hangi şartlarda olursa olsun bu tür belgeleri imzalamamanızı tavsiye ederim. Nisan 2001 tarihinde yapılan çıkış ile sigortanızda ödenmiyorsa SSK'ye müracaat ederek inceleme yapılmasını talep ediniz. Gülşen Arıkan- Tekirdağ:Prim ödeme gün sayınızı 3600 güne tamamladıktan sonra ödemeyi durdurunuz. Yani en az bir yıl daha ödeme yapmanız gerekiyor. Bundan sonra yaş haddinden emekli olmak için bekleyiniz. Yaş haddi kadın sigortalılar için 52 olarak uygulanmaktadır. Ancak mecliste yeni düzenleme yapılacak. Şimdilik yapmanız gereken hizmet yılınızı 10 yıla tamamlamaktır.