İsteğe bağlı sigortada yeni uygulama

Sosyal Sigortalar Kurumu'na isteğe bağlı sigorta primi ödeyen sigortalıların, isteğe bağlı sigorta primi öderken kısa süreli de olsa zorunlu sigortalı olarak çalışmaları olmaktadır. Bazı sigortalılar isteğe bağlı sigorta primi ödemesi yaparken yeni bir işe girmektedirler. Bu işteki çalışmaları kısa sürdüğü için isteğe bağlı sigortaya kapanış ve yeniden açılış yaptırmadan prim ödemeye devam ederler. Sonradan bu sigortalıların hizmetlerinin çakışması sebebiyle zorunlu sigortalılığın başladığı tarihten geçerli olarak isteğe bağlı sigortalılıkları iptal edilmektedir. Sosyal Sigortalar Kurumu isteğe bağlı sigorta ile zorunlu sigortalılığın çakışması nedeniyle bu tür hak kaybına uğrayan sigortalıların sorununu gidermeye yönelik olarak 12-151 sayılı genelge yayımladı. Bu yazımızda söz konusu genelge doğrultusunda yapılacak işlemleri açıklayacağız. Başlangıçtaki çakışmalar Sigortalının isteğe bağlı sigortaya girmek için ilk müracaat ettiği tarihte SSK'ya veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi sigortalılığının olması halinde, isteğe bağlı sigortalılık, SSK'ya veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacaktır. Bunun için yeni bir yazılı başvuru şartı aranmayacaktır. Örneğin, 1 Ocak 1999 tarihinde isteğe bağlı sigortaya başlayan ve primlerini düzenli olarak ödeyen sigortalının aynı zamanda 1997 yılından 2001 yılı sonuna kadar Bağ-Kur sigortalısı olduğu ortaya çıkmıştır. Söz konusu sigortalının 1999-2001 dönemine ait isteğe bağlı sigortalılığı iptal edilip primleri iade edilecektir. Bu devre için Bağ-Kur sigortalısı sayılacak. Bağ-Kur sigortasının sona erdiği tarihten sonraki isteğe bağlı sigortalılığı ise sigortalının hizmetlerine sayılacaktır. Bilindiği gibi, 1 Mayıs 2003 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigorta priminin art arda üç ay ödenmemesi halinde isteğe bağlı sigortalılık sona ermektedir. Bu tarihten sonraki isteğe bağlı sigortaya girenlerin başlangıçta SSK'ya veya diğer herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi zorunlu sigortalılığının bulunduğunun ortaya çıkması halinde de zorunlu sigortalılığı sonra erdiği tarihi takip eden aybaşından geçerli olarak isteğe bağlı sigortalılık başlayacaktır. Prim ödeme süresindeki çakışmalar Sigortalıların isteğe bağlı sigortaya prim ödedikleri süre içinde zorunlu sigortaya girmeleri söz konusu olmaktadır. Zorunlu sigortalılık ile isteğe bağlı sigortalılığın çakıştığının anlaşılması halinde ise, çakışma sonrasında primi ödenmiş isteğe bağlı sigortalılık, yeni bir talep şartı aranmaksızın devam ettirilecek ve sadece çakışan süredeki isteğe bağlı sigortalılık iptal edilerek, primi ödenen süreler geçerli sayılacaktır. Örneğin, 1 Ocak 2000 tarihinde isteğe bağlı sigortaya giren bir sigortalı Mart 2002 ayı içinde işyerinde çalışmaya başlamış iki ay bu işyerinden sigortalı gösterilmiştir. Aynı zaman içinde isteğe bağlı sigorta primlerini de ödemeye devam etmiştir. Bu sigortalının iki aylık zorunlu sigortalılığı kabul edilecek, iki aya ait isteğe bağlı sigortası iptal edilip primleri iade edilecektir. Ancak, zorunlu sigortalılığın sona erdiği 30 Nisan 2002 tarihinden sonraki ay başından itibaren isteğe bağlı sigortaya ödenen primler geçerli sayılacaktır. Bunun için ikinci bir müracaata gerek yoktur. Gerek isteğe bağlı sigortalılığın başlangıcında gerekse isteğe bağlı sigortanın devam ettiği sürede sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmalarının bulunduğu sonradan tespit edilen sigortalıların isteğe bağlı sigortaya devamında yukarıdaki açıkladığımız doğrultuda uygulama yapılacaktır. Ancak, sigortalıların 1 Mayıs 2003 tarihinden önceki aylara ait ödenmemiş primlerinin olması ve 1080 gün sigortalı hizmetinin bulunması halinde, isteğe bağlı sigortalılıkları bu sebeple iptal edilmeyecektir. Sadece, 1 Mayıs 2003 tarihinden önceki aylara ait ödenmeyen primler de tahsil edilmeyecektir. Hizmet birleştirmesinde bildirim Bilindiği üzere, sigortalıların çeşitli sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesi 2829 sayılı Kanun çerçevesinde yürütülmektedir. Sigortalıların SSK'da geçen isteğe bağlı hizmetlerin diğer sosyal güvenlik kurumlarına bildirilmesi sırasında bazı hususlar dikkate alınacaktır. Aslında bu bölümde tapılacak işlemler Kurum personeli tarafından yapılan işlemlerdir. Fakat, sigortalıların emeklilik sürelerini hesaplarken yanılgıya düşmemeleri için bir hususa dikkat etmeleri gerekir. Şöyle ki; Yukarıda açıklandığı üzere, sigortalıların 1 Mayıs 2003 tarihinden öncesine ait prim borcunu ödemeyen sigortalıların, borcun ödenmeyen kısmına ait sürelerin hizmetten sayılmayacağı genelge ile hüküm altına alınmıştır. Ödenmeyen primlerin sonradan tahsili mümkün değildir. Dolayısı ile hizmete sayılmayacaktır. İşte, hizmet birleştirmelerinde prim ödenmeyen süreler diğer sosyal güvenlik kurumlarına bildirilmeyecektir. Yani, isteğe bağlı sigortanın başladığı tarih ile sona erdiği tarih kesintisiz olarak bildirilecek, ancak, primi ödenmemiş süreler gün sayısına dahil edilmeyecektir. > Askerlik yapmayan borçlanma yapamaz "Siyah İnci" rumuzu ile yazan bir okurumuz, 1994 yılında çalışmaya başladığını, yüzde 40 ile sakatlık vergi indiriminden yararlandığını, 3500 gün prim ödemesinin bulunduğunu ve askerlik yapmadığı halde askerlik borçlanması yapabilip yapamayacağını, ayrıca 1990 yılında stajer öğrenci iken çalışmasının emeklilikte geçerli olup olmadığını sormaktadır. Öncelikle belirtmek gerekir ki, askerlik borçlanması askerlik yapanlar için geçerlidir. Kanun koyucu, askerlik sebebiyle çalışma hayatından uzak kalan ve sosyal güvenliği sağlanamayan vatandaşlarımıza yönelik olarak istemeleri halinde askerlikte geçen sürelerin borçlanılmasına imkan tanımıştır. Askerlik yapmayanların bu haktan yararlanması mümkün değildir. İkinci olarak, okul vasıtasıyla stajyer olarak geçen sürede kısa vadeli sigorta kollarına prim yattığı için, emeklilik işlemlerinde işe girişiniz bu tarih sayılmaz. Bu dönemde adınıza emeklilik sigortası primi ödenmemektedir. Dolayısıyla emeklilik hesabında bu süre dikkate alınmaz. Verdiğiniz bilgilere göre, 6 Ağustos 2003 tarihi itibarıyla 15 yıllık sigortalılık sürenizin dolmasına 6 yıldan az 3 yıldan fazla bir süre kaldığı için üçüncü derece sakatlar için 4958 sayılı Kanuna göre 28 yıl sigortalılık süresi ve 4080 gün prim ödemesi ile emekli olabilirsiniz. Yani, 2012 yılı içinde en az 4080 gün prim ödemesi ile sakatlık vergi indiriminden yararlandığınız için SSK'dan yaşlılık sigortasından emekli olabilirsiniz. Dikkat ediniz, malullük değil, yaşlılık sigortasından emekli olabilirsiniz. Malullük için çalışma gücünün en az üçte ikisinin kaybedilmiş olması gerekir.