Maliye Bakanlığı, engelli emekliyi mağdur ettiğinin farkında değil

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun engellilik indirimini düzenleyen 31'inci maddesine göre, çalışma gücünün, asgari % 80'ini kaybetmiş bulunan işçi veya memurlar birinci derece engelli, % 60'ını kaybetmiş bulunan ikinci derece engelli, % 40'ını kaybetmiş bulunanlar ise üçüncü derece engelli sayılmakta ve Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde belirlenen aylık tutarlar, işçi veya memurların vergi matrahlarından istisna edilmektedir.

Engelli sigortalılara tanınan vergi istisnası emsali sağlıklı bireylere göre daha az vergi ödemeleriyle sınırlı olmayıp Anayasamızda engellilere yönelik düzenlenen pozitif ayrımcılık gereği 5510 sayılı Reform Yasasından doğan emeklilik hakları da bulunmaktadır.

5510 sayılı Reform Yasası hükümlerine göre, sigortalıların emekli olabilmesi için belli bir yaşı tamamlaması gerekmekle birlikte engelli sigortalılara emeklilikte yaş şartı uygulanmamaktadır. 1 Ekim 2008 tarihinden önce ilk defa sigortalı olan ve engelli olduğu için Maliye Bakanlığının yetkilendirdiği vergi dairelerinden engelli vergi indirim belgesi alan sigortalılar, engellilik derecesi veya ilk defa sigortalı oldukları tarihe göre, belirli bir süre sigortalı olma ve prim ödeme şartıyla yaşı beklemeden emekli olabiliyor.

Özetle; 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olan engelliler vergi indirim belgesi alarak kolay emeklilik şartlarından yararlanabiliyor. Vergi indirim belgesi bulunan engellilerin emekli olabilmeleri için tamamlamaları gereken sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartını aşağıda tablo olarak sunuyoruz.

Sigortalılık Süresi ve Prim Ödeme Gün Sayısı

06/08/1991'den önce

15 Yıl-3600 Gün

15 yıl-3600 Gün

15 Yıl-3600 Gün

07/08/1991- 06/08/1994

15 Yıl-3600 Gün

15 yıl 8 ay-3680 Gün

16 Yıl-3760 Gün

07/08/1994- 06/08/1997

15 Yıl-3600 Gün

16 yıl 4 ay-3760 Gün

17 Yıl-3920 Gün

07/08/1997- 06/08/2000

15 Yıl-3600 Gün

17 yıl-3840 Gün

18 Yıl-4080 Gün

07/08/2000- 06/08/2003

15 Yıl-3600 Gün

17 yıl 8 ay-3920 Gün

19 Yıl-4240 Gün

06/08/2003- 30.09.2008

15 Yıl-3600 Gün

18 yıl-4000 Gün

20 Yıl-4400 Gün

Günümüzde tıp ilmi yeterince geliştiği için birçok hasta veya engelli kişiler tedaviyle sağlıklarına kavuşabiliyor. Buna bağlı olarak da Maliye Bakanlığı engelli vergi indirim belgesini süreli verebiliyor. Vergi indirim belgesi süreli olan sigortalıların emekli olması durumunda kontrol muayenesi denilen bir işleme tabi tutuluyor. Daha anlaşılır ifadeyle bu durumdaki emekli engelliler, sağlık kurulu raporu düzenlenmesi için SGK tarafından sağlık kuruluşlarına sevk ediliyor ve düzenlenen rapor değerlendirilmek üzere Maliye Bakanlığına gönderiliyor. Engelliliğin devamı yönünde cevap gelmesi durumunda emekli engelli maaşını almayı sürdürüyor. Engelliliğin yüzde 40'ın altına düştüğüne ilişkin cevap gelmesi durumunda engelli emeklinin maaşı kesiliyor.

Maliye Bakanlığı, aktif sigortalı çalışması olmayan dolayısıyla da süreli vergi indirim belgesi ile emekli olup halihazırda destek primine tabi çalışması olmayan engelli emeklilerin yeni alınmış sağlık raporlarını değerlendirmeme kararı almış. Bu kararın art niyetle değil, vergi indirim belgesinin emeklilik boyutunun bilinmemesine dayalı olarak sonuçları öngörülmeden alınmış bir karar olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle süreli vergi indirim belgesiyle emekli olan engellilerin mağduriyetinin son bulması adına Maliye Bakanlığının uygulamayı tekrar eski haline getirmesi gerekiyor. Aksi halde sonuçları öngörülmeyen bu hatalı karar, içinde bulunduğumuz hassas dönemde farklı anlaşılmalara yol açacaktır.

Okurumuz, Maliye Bakanlığından en az III. derece vergi indirim belgesi alabilirse 4080 gün prim ödemek şartıyla 18 yıl sigortalılık şartını sağlayacağı 19.9.2015 tarihinde engellilik şartlarından emekli olabilir. Şayet II. derece vergi indirim belgesi alabilirse en az 3840 gün prim ödemek şartıyla 19.9.2014 tarihinde emekli olabilir.