Mevsimlik işlerde işsizlik ödeneği ve kıdem tazminatı

Soru: A. Akagündüz- Mevsimlik olarak her yıl yaklaşık 7-8 ay çalışan bir kişi işsizlik ödeneğinden yararlanabilir mi? Ayrıca, bu işçinin iş akdi, işveren tarafından feshedilirse kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanır mı? 4447 sayılı İşsizlik Kanunu uyarınca, işsizlik sigortasından ödenek almak isteyenlerden, hizmet akitleri 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nun 51'inci maddesinde belirtilen hallerden birisine dayalı olarak sona erenlerin, İş Kur'a bir ay içinde şahsen başvurarak yeni bir iş almaya hazır olduklarını kaydettirmeleri gerekir. Mevsimlik çalışan işçilerin hizmet sözleşmelerini süresi belirli hizmet sözleşmesi kabul etmek gerekir. Kanunun 51'inci maddesinde süresi belirli hizmet sözleşmesi sona eren işçilerin de işsizlik sigortasından yararlanacakları belirtilmiştir. İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için genel kural, işçinin kendi iradesi dışında işsiz kalmasıdır. Kendi iradesiyle işsiz kalan, mevcut işini kendi isteği ile sona erdiren bir kişinin işsiz olduğunu ileri sürmek mümkün değildir. İşsizliz sigortasından yararlanabilmek için bir diğer şart, hizmet akitlerinin sona ermesinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş ve işten ayrılmadan önceki son 120 gün içinde tam olarak prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak gerekir. Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama net kazancının % 50'sidir. Ancak, bu suretle hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı aylık asgari ücretin netini geçemeyecektir. İşsizlik ödeneğinin üst sınırının hesaplanmasında esas alınan asgari ücret, ödemeyi kapsayan dönemde geçerli olan asgari ücrettir. Mevsimlik işçiler de kıdem tazminatı alır Mevsimlik işçilerin kıdem tazminatı alıp alamayacakaları konusu tartışmalıdır. İş Kanunu'nda bu konu ile ilgili bir düzenleme yoktur. Dolayısıyla konu Yargıtay içtihatlarıyla karara bağlanmaktadır. Genel kural, bir yıl çalışan işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Bir yıldan az çalışan işçinin kıdem tazminatına hak kazanamaz. Yargıtay, mevsimlik işlerde kıdem ve ihbar süresinin her yıl çalışılan sürelerin toplanarak bulunması gerektiğine karar vermektedir. Mevsimlik işlerde işveren işçisini mevsim sonunda yeni sezonda işe almayacağını ihbar ettiğinde iş sözleşmesi sonra erer. Her mevsim 8 ay çalışan ve toplam 5 mevsim çalışan bir işçinin kıdem tazminatı hesap edilirken 40 ay yani 3 yıl 4 ay kıdemi var kabul edilir ve ihabar ile kıdem tazminatı bu çerçevede hesaplanır. Tekrar edelim, İş Kanunu'nda böyle bir düzenleme yoktur. Yargıtay içtihatları bu doğrultudadır. ------- >>> Okuyuculara cevaplar Memurlarda askerlik borçlanması > Asım Yılmaz- Memuriyete 12/2 derece ve kademeden girdim. Askerlik borçlanması yapmak istiyorum. Askerlik borçlanmam ne kadar tutar? Askerlik borçlanmasına ödediğim miktar vergiden gider gösterilir mi? Devlet memurlarının askerlik borçlanması hesabı Sosyal Sigortalar Kurumu'na tabi çalışan işçiler ve Bağ-Kur sigortalılarından farklı hesap edilmektedir. Emekli Sandığı'na tabi olan devlet memurları, askerlik borçlanması yapmak istediklerinde, memuriyete ilk giriş sırasında bulundukları derece ve kademe üzerinden borçlanma yapılan tarihteki miktarı kadar aylık ödeme yapmaları gerekiyor. Örneğin; bir memur 12/2 dereceden ilk defa bugün memuriyete başladığında aylık ne kadar kesenek ödeyecekse, askerlik borçlanmasında da o kadar olacaktır. Askerlik borçlanması ödediğiniz aylarda Emekli andığı'na yapılan ödemeler toplam gelirinizden indirildikten sonra gelir vergisi matrahınız bulunacaktır. Erkek çocuklarda yetim aylığı > Okan Düzgün- Erkek çocuklarının Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan yetim aylığı alabilmesi için 18 yaşını doldurmamış olması gerekmektedir. 18 yaşını tamamlayan erkek çocukları ortaöğrenim yapıyorlarsa 20 yaşını tamamlayıncaya kadar yetim aylığı alabilirler. Yükseköğrenim yapan erkek çocukları ise 25 yaşını ikmal edinceye kadar yetim aylığı alırlar. Gelecek yıl hangi okula başlayacağınızı yazmamışsınız. Lise öğrenimine devam edecekseniz 20 yaşınızı tamamlayıncaya kadar yetim aylığını tekrar bağlatabilirsiniz. Yüksekokula devam ederseniz 25 yaşınızı tamamlayıncaya kadar yetim aylığınızı alabilirsiniz. Tabii ki, öğreniciliğinizin devam etmesi gerekiyor. 18 yaşını dolduran erkek çocukları kendi geçimini sağlayamayacak durumda ise ve bunu sağlık raporu ile tespit ettirirse yetim aylığı almaya devam eder. Yani, kendi geçimini sağlayamadığı, sakat olduğu sağlık kurulu raporu ile tespit edilen erkek çocuklarına yaş sınırlaması olmaksızın yetim aylığı bağlanır. Hizmet birleştirmesi > A. Çam- Son olarak Emekli Sandığı'nda çalışmaya başladığınız için, bu kurum mevzuatına göre emekli olacaksınız. Emekli Sandığı'ndan emekli olabilmek için birinci şart en az 25 yıl fiili hizmetinizin olması gerekir. Emekli Sandığı iştirakçisi erkek ise 25 yıl, kadın ise en az 20 yıl fiili olarak çalışması sonucunda emekli olabilir. İkinci olarak Kanunun aradığı yaş şartını tamamlamanız gerekecektir. Doğum tarihinizi belirtmediğiniz için ne zaman emekli olacağınız konusunda fikir yürütemiyoruz. Bir diğer zorunluluk ise, 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumları Arasında Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesine Dair Kanuna göre, prim ödenen son yedi yıl içinde en fazla hangi kuruma ödeme yapıldıysa, o kurumun şartlarına göre emeklilik işlemleri yapılacaktır. Kanunun bu hükmünü size göre yorumlayacak olursak, yurt dışı hizmetinizi SSK'ya borçlandığınız için son yedi yıl içinde bu kuruma daha çok prim ödemiş durumdasınız. Bunun değişmesi için Emekli Sandığı'na tabi olduğunuz, yani memuriyete girdiğiniz tarihten itibaren en az 42 ay (3,5 yıl) çalışmanız gerekir. 42 aylık süreden sonra tekrar Emekli Sandığı'ndan emekli olmaya hak kazanacaksınız.