Muhtaçlık aylığı ve sağlık yardımı

2022 sayılı Kanuna göre herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan gelir ve aylık almayan, geçimini temin edemeyen sakatlar ile 65 yaşını tamamlayıp muhtaçlık aylığı alan kimselerin sağlık yardımları Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerce karşılanmaktadır. Ancak bu kimseler gerek teşhis konma aşamasında ve gerekse tedavi aşamasında (ilaç temini dahil) sıkıntılar ile karşılaşmaktadırlar. 2022 sayılı Kanuna göre aylık alan kişilerin SSK sigortalısı olan çocuklarından sağlık yarımı alıp alamayacağı tartışmalara neden olmaktadır. Mevcut uygulamada Sosyal Sigortalar Kurumu 2022 sayılı Kanuna göre aylık alanlara sigortalı çocuklarından dolayı sağlık yardımı vermemektedir. Ancak mahkemeye başvuranlar aksi yönde karar çıkmasını sağlamaktadırlar. Bu konuya emsal olan Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 15.02.2002 tarih 839 Esas, 1226 K sayılı kararının özetini aşağıya alıyorum: "...2022 sayılı Kanun uyarınca aylık alan kişinin, sigortalı olan oğlu vasıtasıyla Sosyal Sigortalar Kurumunun sağlık yardımından yararlanamayacağı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de; Emekli Sandığınca 2022 sayılı Kanun uyarınca ödenen aylıkların hizmet veya prim esasına dayanmayıp sosyal yardım niteliğinde olduğu, dolayısıyla geçimi sigortalı tarafından sağlandığı çekişmesiz bulunan sigortalının annesinin tedavisinin Sosyal Sigortalar Kurumunca sağlanmasında yasaya aykırı bir yön bulunmadığı halde eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu davanın reddi yerine yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir." Kıdem tazminatı için yaş haddi beklenmez Bilindiği gibi 1475 sayılı İş Kanunun 14. maddesi kıdem tazminatının usul ve esaslarını düzenlemiştir. Kıdem tazminatına hak kazanma şartlarından birisi de işinin emekliliği nedeni ile işten ayrılmasıdır. Ancak, 8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe giren 4447 sayılı yasa ile 1475 sayılı İş Kanunun kıdem tazminatını düzenleyen 14 maddesine bir fıkra eklenerek, emekli aylığı bağlanabilmesi için gerekli olan gün sayısı ve sigortalılık süresini yerine getiren sigortalılar, kendi istekleri ile işten ayrılmaları halinde, kıdem tazminatı almalarına imkan tanınmıştır. Yani, kıdem tazminatı alabilmek için mutlaka emekli aylığının bağlanması gerekmemektedir. Örneğin; bir erkek sigortalı 25 yıllık sigortalılık süresini ve yasanın öngördüğü prim ödeme gün sayısı yerine getirmiş, ancak yaş haddi nedeni ile emekli olamıyorsa, kendi isteği ile kıdem tazminatını alarak işten ayrılabilecektir. Ancak bu durumda olanların emekli aylığı yaş haddini tamamladıkları tarihte bağlanacaktır. (Manisa'dan Erhan Yazıcı'nın sorusuna cevaptır.) Okuyuculara cevaplar Ali İpek-İstanbul: Verdiğiniz bilgilere göre 20 Mayıs 2003 tarihinde 17 yılı normal, 3,5 yılı fiili hizmet zammı olmak üzere 20 yıl 6 ay Emekli Sandığı hizmetiniz olacak. 3 yıl 4 ay Bağ-Kur hizmetinizi kattığımızda toplam hizmet süreniz 23 yıl 10 aya çıkmaktadır. Fiili hizmet zammının yarısı yaş haddinden düşürülmektedir. Emeklilikte yaş haddini düzenleyen son 4759 sayılı yasaya göre normal emeklilik yaşınız 45 olmasına rağmen yaş haddinden fiili hizmet süresinin yarısını düştüğümüzde 43 yaşını ikmal ederek emekli olabilirsiniz. Ancak 43 yaşınızı tamamlayacağınız tarihte Emeklilik için gerekli olan en az 25 yıllık hizmet süresini de doldurmanız gerekmektedir. Mehmet Öğüt: 4759 sayılı Kanuna göre 45 yaşınızı ikmal edeceğiniz tarihte en az 5000 gün prim ödemesi ile emekli olabilirsiniz. Nisan 1981 tarihinden önce sigortalı olduğunuz için ilk işe girişiniz sigorta başlangıcı olarak sayılacaktır. Ahmet Adar- 4759 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlardan, 15 tam yıl prim ödeme süresi ile kadın ise 50 erkek ise 55 yaşını doldurma koşulunu, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren 2 tam yıldan fazla, 4 tam yıldan daha az süre içinde yerine getiren kadınlar 51 erkekler 56 yaşını tamamlayarak emekli olabileceklerdir. Sizin, bu kanunun yürürlük tarihinde 55 yaşınızı ikmal etmeye bir yıldan az kaldığı niçin yaş haddi kapsamı dışında kalmış durumundasınız. 55 yaşınızı ikmal edeceğiniz tarihte emekli olabilirsiniz. Ekrem Çardak- İstanbul:Emekli Sandığından gelen fiili hizmet zammı ile birlikte sigortalılık başlangıcınız Ocak 1980 tarihine inmektedir. 4759 sayılı yasanın getirdiği düzenlemeye göre 45 yaşınızı ikmal edeceğiniz Ağustos 2007 tarihinde en az 5000 gün prim ödemesi ile emekli olabilirsiniz. SSK'ya son olarak prim ödemeye başladığınız tarihten sonrada en az 1260 günlük prim ödemenizin olması gerekmektedir.