Ne kadar emekli maaşı alacağınızı emekli olmadan önce hesaplatabilirsiniz

Soru: Şerif Bey. Benim 3980 gün prim ödemem var. 4 yıldır çalışmıyorum. 59 yaşımı Şubat ayında tamamlayacağımdan yaşı bekliyorum. Aralık ayında SGK'nın internet sitesinde maaşımı hesaplattım. Maaşım 1.125 TL çıktı.Emekli olsaydım maaşım emekli zammıyla 1.161 TL olacaktı. Bu ay yeniden maaş hesaplattım, bu kez maaşım 1.152 TL çıktı. Bu farkın nedeni nedir. Aralık ayında emekli olsam maaşım daha mı yüksek olacaktı. Ferit A./Ankara

Sosyal Güvenlik Kurumumuz son 3-4 yıldan bu yana sigortalılara, işverenlere ve emeklilere yönelik olarak oldukça çağdaş uygulamalara imza attı. Ancak SGK, bu hizmetlerini paydaşlarına yeterince anlatıyor mu derseniz olumlu cevap verebilmem pek mümkün olmayacak. Geçen hafta anlattık, SGK kredi kartıyla prim ödeme dönemini neredeyse bir yıldır başlatmış ama bunu kaç kişi biliyor. SGK internet sitesinin görünür alanına kredi kartıyla prim tahsilat duyurusunu ancak bu hafta girebildi.

SGK'nın önemli olduğunu düşündüğüm ama yeterince de bilinmeyen önemli bir uygulaması daha var. Bu uygulamayla emekli aylığı miktarını emekli olmadan önce hesaplatabiliyorsunuz. Yani hesap yaptırdığınız an emekli maaşınız başlansa ne kadar maaşınızın olacağını görüyorsunuz. Bu hesaplamayı yaptırmak için SGK'nın uygulama programı olan http://uyg.sgk.gov.tr/AylikHesap/  adresine istenen bilgileri girmeniz yeterli.

Emekli aylığını hesaplatma programı iki fonksiyonu ihtiva etmediği için net rakamı vermeyebiliyor. Öncelikle halen sigortalı çalışması olanlar, hesap yaptırdıkları tarihte bir önceki aya ve hesap yaptırılan aya ait ait bildirge verilmediği için hesaplanan maaş 2-100 TL arası eksik veya fazla bazen de 20-30 TL arası fazla olabiliyor. Çünkü iki aylık prim gün sayısı aylık bağlama oranını değiştirdiğinden maaş miktarını da etkileyebiliyor. Örneğin; Ocak ayında maaşı hesaplatan kişinin gün dökümüne göre prim gün sayısı 7390 gün ise, 2013 yılı Aralık ve Ocak prim gün sayıları dikkate alınmadığından 2000 yılı öncesine ait aylık bağlama oranı bir puan düşükten alındığı için maaş düşük çıkıyor. Hesaplama yaptıranların bu durumu dikkate almaları gerekir.

Programın bir diğer eksiği ise hesaplanan emekli maaşına vergi iade tutarının yansıtılmamış olması. Bu nedenle emekliler hesaplattıkları maaşın içinde vergi iade tutarı var mı yok mu bilemiyorlar. Emekli maaşı hesaplama programına ya vergi iade hariç ibaresinin eklenmesi ya da bir alanda vergi iade tutarının da belirtilmesinde fayda var. Maaşını hesaplatan sigortalılar, maaşın yüzde 4'ü kadar vergi iade alacağını da dikkate almaları gerekir. Örneğin; hesaplama sonucu maaş 1.500 TL çıkmış ise emekli olunca maaşa 60 TL vergi iade tutarı ilave edileceğinden emeklinin eline 1.560 TL geçecektir.

Emekli aylıklarının hesaplanmasında önemli bir parametre vara. Bu parametre, emekli maaşının bağlanacağı tarihten önceki yıla ait yıllık enflasyon ve büyüme hızının yüzde 30'u yani güncelleme katsayısıdır. Bilindiği üzere büyüme hızı takip eden yılın Nisan ayının ilk haftasında açıklanıyor. Bu nedenle SGK, Ocak, Şubat ve Mart aylarında emeklilik müracaatında bulunan sigortalıları büyüme hızı açıklanan kadar bekletmek yerine sanki büyüme hızı yokmuş gibi emekli aylığı bağlıyor. Daha sonra Nisan ayında büyüme hızı açıklanınca Ocak, Şubat ve Mart ayında bağladığı aylıkları açıklanan büyüme hızını dikkate alarak revize diyor. Yani sigortalıya eksik maaş bağlayıp, eksik maaşı Nisan ayında toplu olarak emeklilere ödüyor.

Dolayısıyla, 2013 yılı büyüme hızı bilinmediği için SGK'nın internet sitesi de Ocak, Şubat ve Mart aylarında emekli aylığını bir miktar düşük hesaplayabiliyor. Beklenen büyüme hızının yüzde 3,5 ila 4 arasında olacağı dikkate alındığında gerçek maaş ile hesaplanan maaş arasında yaklaşık yüzde 1 gibi bir fark söz konusu olabiliyor.

Okurumuz Aralık ayında emekli olsa idi yüzde 3,27 oranındaki emekli maaşı Ocak zammı sonrası maaşı 1.161 TL olacaktı. Oysa şu an hesaplattığı aylık, büyüme hızı açıklanmadığı için yaklaşık 11 TL daha eksikle 1.152 TL hesaplanmış. Bu ay emekli olsa kendisine Şubat ve Mart ayında 1.152 TL maaş ödenecek ama Nisan ayında maaşı 1.163 TL'ye yükseltildikten sonra eksik ödenen iki aylık maaş farkı olarak 22 TL ödenecek.