Ocak ayında emekli maaşlarına yüzde 3.27 oranında zam var

Okurlarımızın aralık ayında sorduğu soruların başında; emeklilik müracaatını aralık ayında mı yoksa ocak ayında mı yapmasının daha avantajlı olacağı gelmektedir. Özellikle 2012 yılında emekli olanlara 2013 yılında emekli olanlara göre nispeten yaklaşık yüzde ikiye yakın oranda daha yüksek maaş bağlanmış olması, 2014 yılında emekliliği düşünen kişilerin acaba 2013 yılı sonunda mı emekliliğe başvursaydım sorusunu da beraberinde getirmiştir. Öncelikle belirtelim ki; 2012 yılında meydana gelen emekli aylıklarındaki bu olumsuzluk bu sene için söz konusu olmayacaktır. Zira 2013 yılı kümülatif emekli zam oranı yani yüzde 8.30 oranındaki emekli maaş zammı, 2013 yılına ait yıllık enflasyon oranına, 2013 yılı için beklenen büyüme hızının yüzde otuzunu ekleyince bulacağımız 2013 yılına ait güncelleme katsayısından daha düşük kalmıştır. Yüzde 7.40 olan enflasyon oranına beklenen yüzde 3.50-4 oranındaki büyüme hızını eklediğimizde aynı prim gün sayısı üzerinden 2013 yılında emekli olanla 2014 yılında emekli olan yaklaşık olarak aynı emekli maaşını alacaktır.

Bu bölümde biraz teknik olsa da siz kıymetli okurlarımıza SSK aylığının nasıl hesaplandığını basitleştirerek anlatmak istiyorum.

5510 Sayılı Reform Yasasına göre, sigortalının 2000 yılı öncesine ait aylığı, son 10 yılda ödenen prim matrahına göre belirlenen üst göstergenin veya son 5 yıla ait prim matrahına göre belirlenen göstergenin, toplam prim gün sayısına göre belirlenen aylık bağlama oranı ve 1999 yılı Aralık dönemine ait memur maaş katsayısı ise çarpılmak suretiyle hesaplanmaktadır. Bu aylık her durumda 1999 yılı Aralık ayı değeri olarak 79.59 TL'nin altında olamamaktadır. Daha sonra hesaplanan aylık 2000 yılı öncesine ait prim gün sayısı ile toplam prim gün sayısı oranlanmakta ve 2000 yılı öncesine ait kısmi aylık tespit edilmektedir. Bulunan bu aylık yaklaşık olarak 8.45 katsayısı ile çarpılarak 2008 yılı Ocak ayına taşınmaktadır. Hesaplanan bu aylık 2000 yılı öncesine ait aylıktır.

Sigortalının Ocak-2000 ila  Eylül-2008 dönemlerine ait her yılın prim matrahları ilgili yılın önce enflasyon oranı sonra büyüme hızı ile çarpılarak güncellenmekte akabinde ortalama yıllık kazancın onikide biri ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucu bu döneme ait aylık hesaplanmakta, hesaplanan bu aylık Ocak-2000 ila  Eylül-2008 dönemlerine ait gün sayısı ile toplam prim gün sayısı oranlanarak Ocak-2000 ila  Eylül-2008 dönemlerine ait kısmi aylık tespit edilmektedir. Daha sonra bu aylık 2000 yılı öncesine ait kısmi aylıkla birleştirilerek 1 Ekim 2008 öncesine ait iki kısmi aylığın 2008-Ocak değeri tespit edilmektedir. Yine özellikle belirtmemizde fayda var ki; toplanan bu aylıklar 521.81 TL'nin 1 Ekim 2008 öncesine ait gün sayısının toplam gün sayısına oranından da az olamamaktadır. Hesaplanan bu aylık 1 Ekim 2008 tarihi öncesine ait aylık olup Ocak-2008 döneminden, emeklilik müracaatında bulunulan yılın ocak ayına kadar her yıl için ilgili yıla ait enflasyon oranı ve büyüme hızının yüzde otuzunun toplamı ile çarpılarak güncellenmektedir.

Yine sigortalının 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren ödemiş olduğu prim matrahları ilgili yılın enflasyon oranı ve büyüme hızının yüzde otuzu ile çarpılarak emeklilik müracaatında bulunulan yılın ocak ayına taşınmakta ve ortalama aylık kazanç ve aylık bağlama oranının çarpımı sonucu bu döneme ait aylık hesaplanmaktadır. Hesaplanan bu aylık ile 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren prim gün sayısı ile toplam prim gün sayısı oranlanarak 30 Eylül 2008 dönemi sonrasına ait kısmi aylık tespit edilmektedir. Son olarak bu kısmi aylık ile 1 Ekim 2008 tarihi öncesine ait olup emekli müracaatında bulunulan yılın ocak ayına getirilen 1 Ekim 2008 öncesine ait aylık birleştirilmektedir. Birleştirilen bu üç kısmi aylık önce ocak zam oranı akabinde temmuz zam oranı ile çarpılarak güncel maaş ortaya çıkmaktadır. Sigortalı bu güncel maaşa ilave olarak ayrıca yüzde dört oranında da ek ödeme yani vergi iadesi almaktadır.

Aralık ayında veya daha önceki ayda emeklilik müracaatında bulunmuş olup aylığı aralık ayında bağlanan diğer bir ifade ile ilk aylığını ocak ayında alan kişiler de diğer emeklilerde olduğu gibi ocak zammından yararlanmaktadır.

Okurumuza bağlanmış olan 2.300,11 TL maaş ocak zam oranı olan yüzde 3.27 ile çarpılarak emekli maaşı 2.375,32 TL'ye yükseltilecek akabinde de yüzde 4 oranında ek ödeme ilave edileceğinden eline geçen net maaş 2.470,33 TL olacaktır. Sonuç itibariyle aynı dönemlerde aynı prim matrahı ve aynı prim gün sayısı üzerinden 2013 yılında emekli olanla 2014 yılında emekli olan arasında önemsenmeyecek kadar cüzi bir fark oluşacaktır.

***

Cevap: İlk defa 15.1.1989 tarihinde sigortalı olan erkekler 51 yaş ve 5450 günle emekli olurlar. Ancak beş ay askerlik borçlanmanız halinde sigorta başlangıcı 15.5.1988 tarihine geleceğinden 5375 gün prim ödemek şartıyla 50 yaşında emekli olabilirsiniz. Ancak askerlik sürenizin tamamını borçlanmanız emekli aylığınızı artıracaktır.