Reform yasasından önce ölen sigortalının, yetim erkek çocuğu sigortalı işte çalışabilir

Sayın Şerif Bey. Şu an 24 yaşındayım. 13 Mayıs 2008 tarihinde babam vefat etti ve üniversite öğrencisi olmam nedeniyle yetim maaşı almaya başladım. Halen son sınıf öğrencisiyim. Part-time sözleşmeyle bir iş yerinde çalışmayı düşünüyorum. Çalışırsam elime 300 TL geçecek. Oysa maaşım 620 TL. Çalışırsam maaşım kesilir mi? Alican K./İstanbul REFORM YASASINDAN ÖNCE ÖLEN SİGORTALININ YETİM ÇOCUKLARINA HANGİ ŞARTLARDA AYLIK BAĞLANIR Reform Yasası olarak nitelendirdiğimiz 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu geneli itibariyle 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girdi. Reform Yasası çok sayıda yenilik getirdiği gibi birçok konuda değişiklik öngördü. Bu değişikliklerden en önemli olanları aylık şartları ile ilgilidir. Bilindiği üzere 1 Ekim 2008 tarihinden önce ölen sigortalının hak sahipleri hakkında Reform Yasası uygulanmamaktadır. Dolayısıyla bu konuda eski 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununu referans almaktayız. Eski Kanun hükümlerine göre sigortalının ölümü hâlinde geride kalan dul eş, çocuklar ve artan hisse olması hâlinde anne ve babası hak sahibidir. Sigortalının 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinde en az 900 gün prim ödemiş durumda iken ölümü halinde çocuklarına şu şartlarda yetim aylığı bağlanır. 1). 18 yaşını, ortaöğrenim yapması halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmamış olan. 2) Çalışamayacak durumda malûl bulunan ve kendi tabii çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan erkek veya kız çocukları. 3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve sigortalı bir işte çalışmayan, sosyal güvenlik kurumlarından gelir veya aylık almayan kız çocukları. 4) Sigortalının ölüm tarihinde 18 veya 20 yaşını doldurmuş olup, aylığa hak kazanmamış durumda olan erkek çocuklar, sonradan öğrenim yaparlarsa, yetim aylığı bağlanır. ERKEK YETİMLERİN ÇALIŞMASI MAAŞ ALMAYA ENGEL DEĞİL Sigortalının erkek çocuklarına bağlanan aylıklar, 18 yaşını, ortaöğrenim yapması halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını dolduracağı tarihe kadar devam eder. Dikkat edilirse Kanun erkek çocuklara aylık bağlanmasını kız çocuklarda olduğu gibi sigortalı çalışmamaya endekslememiştir. Bu nedenle öğrenim gören erkek çocuklar 25 yaşını aşmamak şartıyla sigortalı bir işte çalışsa dahi yaşlılık aylığı alabilir. Ölen sigortalının kız çocuklarına bağlanan aylıklar, sigortalı bir işte çalışırsa veya kendi sigortalılığı nedeniyle aylık alırsa kesilir. Ancak isteğe bağlı sigortaya prim ödeyen kız çocuğunun aylığı kesilmez. Yine özellikle belirtelim ki; malullük nedeniyle ölüm aylığı alan yetim çocuklar evlenmiş olsa dahi kendi sigortalılıklarından dolayı gelir veya aylık almadıkları sürece yetim aylıklarını almaya devam eder. Çalışamayacak durumda malûl olan erkek yetim çocukların aylıkları 25 yaşını tamamladıktan sonra da kesilmez. Okurumuz yetim aylığı alma şartları açısından Reform Yasasına değil de eski 506 sayılı Yasaya tabi olduğundan 25 yaşını aşmamak ve öğrenci olmak şartıyla değil part-time, tam süreli çalışsa dahi aylığı kesilmeyecektir. Belirtmemizde fayda var ki; 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ölen sigortalının erkek yetimleri sigortalı bir işte çalışırsa yetim aylıkları kesilecektir. EVLAT EDİNİLEN ÇOCUKLAR DA YETİM AYLIĞI ALIR Sigortalı tarafından evlat edinilmiş, babası tarafından çocuğu olarak tanınmış (resmî nikâhsız evlilikten olan çocuk) veya nesebi düzeltilmiş yahut babalığı hükme bağlanmış çocukları ile, sigortalının ölümünden sonra doğan çocukları yetim aylığı alabilir. Çocuğun illa resmî nikahlı eşten olması gerekmez. *** Okur sorusuna cevap: Sayın Vedat ÇETİN. Göndermiş olduğunuz hizmet cetveli incelenmiş ve son yedi yıl içinde SSK gün sayınızın 237 gün olduğu görülmüştür. 1023 gün daha SSK'lı bir işte çalışırsanız 1.6.1988 sigorta başlangıcıyla 51 yaşında SSK şartlarından emekli olacaksınız. Askerliği sigorta başlangıcından önce yapmışsanız 10 gün askerlik borçlanması yapın ki; 50 yaş şartına tabi olun.