Sakatlık indirimi
Özürlü vatandaşlarımızın yaşadıkları zorlukların giderilmesine katkıda bulunmak ve özürlüler ile özürlü olmayanlar arasındaki eşitsizliği gidermek amacıyla sadece ücret geliri elde eden özürlü vatandaşlarımız için uygulanan sakatlık indiriminin kapsamı, Gelir Vergisi Kanununda 4369 sayılı Kanunla yapılan değişikliklerle genişletilmiş, hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler, özürlü serbest meslek erbabı ve serbest meslek erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler ile basit usulde vergilenen bazı esnaf ve sanatkar da kapsama dahil edilmiştir. Buna göre; -Özürlü hizmet erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan hizmet erbabına, -Özürlü serbest meslek erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest meslek erbabına, -Basit usulde vergilendirilenlerden, tüccar ve ücretli durumuna girmeksizin, imalat, tamirat ve küçük sanat işleri ile uğraşan (ilk madde ve yardımcı malzeme müşteriye ait olarak faaliyet gösteren terzi, tamirci, marangoz gibi) özürlülere uygulanmaktadır. Sakatlık indirimi tutarlarının hesaplanmasında Gelir Vergisi Kanununun 31. maddesine göre belirlenen özel indirim tutarı ve özürlü vatandaşın veya bakmakla yükümlü olduğu kişinin sakatlık derecesi esas alınmaktadır. Çalışma gücünün asgari yüzde 80'ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece sakat, asgari yüzde 60'ını kaybetmiş bulunanlar ikinci derece sakat, asgari yüzde 40'ını kaybetmiş bulunanlar ise üçüncü derece sakat sayılırlar. Kanunda sakatlık derecelerine göre özel indirim tutarları tespit edilmiştir. Başvuru ve gerekli belgeler Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyenlerin bir dilekçe ile; illerde Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne, bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, diğer ilçelerde Malmüdürlüğüne başvurması gerekiyor. Başvuru dilekçesinde; Özürlü hizmet erbabı için; -Çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge, -Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf gereklidir. Hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için ise, ücretlinin çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge, özürlü kişilerin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğrafı, özürlü kişiye bakmakla yükümlü olunduğunu gösteren belgenin dilekçeye eklenmesi gereklidir. Özürlü serbest meslek erbabı için; - Vergi kimlik numarasını gösteren belge, - Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf, Serbest meslek erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için; - Serbest meslek erbabının vergi kimlik numarasını gösteren belge, - Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğrafı, - Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olunduğunu gösteren belge, Sakatlık indiriminden yararlanma hakkına sahip basit usulde vergilendirilen özürlüler için; -Vergi kimlik numarasını gösteren belge, - Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf, eklenmesi gerekiyor. Defterdarlık Gelir Müdürlükleri, Vergi Dairesi Müdürlükleri ve Malmüdürlükleri kendilerine başvuran özürlüleri, yetkili sağlık kurulundan en yakınına sevk edecekler. Yetkili sağlık kuruluşunca verilecek raporlar ilgili müdürlüklerce Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünde oluşturulan Merkez Sağlık Kuruluna gönderilecek. Merkez Sağlık Kurulu, sağlık kuruluşları tarafından düzenlenen raporları inceleyerek, başvuru sahibinin çalışma gücünün ne kadarını kaybettiğine karar vererek, sakatlık dereceleri belli olanlara ilişkin raporlar, ücretlilerde işverenine, diğerlerinde kendilerine verilmek üzere ilgili Defterdarlığa gönderilerek, işlem tamamlanmış olacak. Bakmakla yükümlü olunan kişiler Sakatlık indirimi uygulamasında bakmakla yükümlü olunan kişi tabirinden; özürlü kişinin tabi olduğu çalışma mevzuatı veya bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumunun mevzuatına göre bakmakla yükümlü olduğu anne, baba, eş ve yaş sınırlaması olmaksızın çocukları anlaşılacaktır. Hizmet erbabı, çalıştığı işyerinden veya duruma göre kayıtlı olduğu sosyal güvenlik kuruluşundan aldığı özürlü kişiye ait sağlık karnesinin kimlik bilgilerini içeren sahifelerinin bir örneğini,Serbest meslek erbabı, kayıtlı olduğu sosyal güvenlik kuruluşundan aldığı özürlü kişiye ait sağlık karnesinin kimlik bilgilerini içeren sahifelerinin bir örneğini bakmakla yükümlü olduğuna dair belge olarak başvuru sırasında ilgili müdürlüklere verecektir. Yaş düzeltmesi ile emeklilik Sosyal Sigortalar Kurumu emeklilik işlemleri yaparken, sigortalı olduktan sonra yaşını mahkeme kararı ile büyüten sigortalıların bu yaş tahsisini dikkate almamaktaydı. Ancak daha önceki bir yazımızda da açıkladığımız üzere, 16 Ocak 2004 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan ve 1 Mayıs 2004 tarihinde yürürlüğe giren Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ile yaş tahsisleri emeklilik işlemlerinde kabul edilecektir. Siz okurlarımızdan aldığımız faks ve elektronik postalardan bazı sigorta müdürlüklerinin bu uygulamayı kabul etmedikleri veya anlayamadıkları anlaşılıyor. Oysa Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 85'inci maddesi çok açıktır. "Farklı Doğum Tarihleri" başlıklı madde metninde; "Sigortalılar ile bunların geçindirmekle yükümlü olduğu kimselerin veya hak sahiplerinin nüfus cüzdanlarındaki doğum tarihleri ile nüfus kayıtlarındaki doğum tarihleri arasında fark varsa nüfus kayıtlarındaki tarih, birden fazla nüfus kaydı bulunanların bu kayıtları arasında fark varsa tarihi eski olan kayıt, sonraki kayıt idare veya kaza mercilerinden verilmiş bir kararla yapılmış veya düzeltilmiş ise, kararların kesinleşmiş olması şartıyla nüfus kayıtlarına geçirilmemiş olsa bile, yukarıda belirtilenler için bu kayıt esas alınır." Yönetmeliğin yukarıdaki maddesinden de görüleceği üzere kaza mercileri (mahkemeler) tarafından düzeltilen yaş kayıtları geçerlidir. Emeklilik başvurusu kabul edilmeyen veya bu nedenle reddedilen sigortalıların Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğü'ne müracaat etmeleri yerinde olacaktır.