Sigorta prim artışı adil değil
Bakanlar Kurulu'nun 20.04.2001 gün ve 2001/2342 sayılı kararı ile sigorta prim kesintisine esas alınacak olan taban ücret 1 Nisan 2001 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere günlük 7 milyon, aylık (7.000.000x30=) 210.000.000 liraya çıkartılmış bulunmaktadır. Önceden 150 milyon TL olan alt sınırdaki bu değişiklik yüzde 40'lık bir artışı ifade etmektedir. Ayrıca Sosyal Sigortalar Yasası'nın 78. maddesince Bakanlar Kurulu'na verilmiş bulunan yetki uyarınca, sigorta primine esas alınacak tavan miktar taban miktarın beş katına kadar yükseltilebilmektedir. Bakanlar Kurulu taban ücreti yükselten 2001/2342 sayılı kararın 2. maddesi ile "prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın üst sınırını alt sınırın beş katına kadar yükseltmiştir". Buna göre, 1 Nisan 2001 tarihinden geçerli olmak üzere sigorta primine esas alınacak üst sınır tutarı (7.000.000x5 =35.000.000 lira) olarak belirlenmiş bulunmaktadır. Başka bir ifadeyle sigorta prim hesaplamasına esas alınacak olan aylık en yüksek matrah (35.000.000x30=1.050.000.000 lira)'dır. Önceden 600 milyon TL olan üst sınırdaki değişiklikte yüzde 76'lik bir artışı ifade etmektedir. Sigorta primi kesintisine esas alınan alt ve üst sınırlarda yapılan bu değişiklikler teknik yönü bir yana nereden bakılırsa bakılsın bir çok adaletsizliği beraberinde getirmektedir. İşçi ve işverene yeni yük 600 milyon olan üst sınırın yüzde 75 artırılarak 1 milyar 50 milyon liraya çıkarılması açıklanan yıllık enflasyon rakamı ile çelişkilidir. Bilindiği gibi 2000 yılı TÜFE yüzde 39 olarak açıklandı. Enflasyon rakamının iki katı kadar sigorta tavanını artırmak ile hem çalışanların hem de çalıştıranların sırtına yeni yük getirilmiştir. Bu uygulama ile 600 milyondan fazla ücret alanların net ücreti yaklaşık 40 milyon düşecek ve işverene ek olarak yaklaşık 80 milyon prim yükü gelecektir. Asgari ücret de değişmeli Sigorta primine esas kazancın alt sınırının 210 milyona çıkarılması, asgari ücretten çalışanlar için değil ancak çalıştıran işverenler için bir maliyet getirmiştir. Asgari ücret 139 milyon 950 bin lira iken 210 milyon üzerinden sigorta primi alınıyor. Aradaki farkın tamamı işveren tarafından ödenmektedir. Devlet kendi belirlediği asgari ücrete itibar etmiyor, hayali bir ücret tespit edip bunun üzerinden sigorta primi alıyor. Ayrıca 2001 yılının asgari ücret rakamları yıllık yüzde 15 enflasyon hedefine göre belirlendi. Ekonomik kriz ile sadece Nisan ayının enflasyonu yüzde 14.3 açıklandı. Asgari ücrette çok ciddi bir erime yaşanırken, Çalışma Bakanlığı'ndan bir ses çıkmıyor. Halbuki yetkililerin bir an önce harekete geçerek hiçbir mazereti öne sürmeden asgari ücret tespit komisyonunu toplaması gerekiyor. Sigorta matrahını artırmadan çok daha önemlisi bu konudur. Devlet bindiği dalı kesiyor Çalışma Bakanlığı, sigorta prim matrahlarını yükselterek SSK'yı kurtaracağını düşünürken, kayıt dışı istihdamı teşvik ettiğinin farkında değil. SSK'nın sorunu prim matrahını yükseltmekten geçmiyor. İyi yönetim, özerk yönetim ve kayıt dışı istihdam ile mücadele etmek yerine, tabir yerindeyse kümesteki kazlar yolunuyor. Sigorta primindeki bu artış, ekonomik krizin ortaya çıkardığı işsizliğe yeni işsizler katacağı gibi, sigortasız işçi çalıştırmayı da zorlayacaktır. Prim var hizmet yok 1 milyar 50 milyon üzerinden prim ödeyen bir işçi işsizlik sigortası hariç işveren payı ile birlikte ortalama 350 milyon sigorta primi ödeyecektir. Bu kişi hastalandığında sabah 04.00'te kuyruğa girmezse muayene olamayacak. Eğer muayene olmayı başarırda herhangi bir tahlil gerekirse bir sonraki gün yine aynı saatte kuyruğa girecektir. Muhtemelen eksik veya yanlış yapılan tahlil neticesinde bir sonraki gün yine sıraya girmesi gerekecektir. Asgari ücrete çalışan işçi için ortalama 85 milyon prim ödenecektir. Bir kişiden 350 milyon diğerinden 85 milyon, ikisine de aynı şartlarda sağlık hizmeti veriliyor. Bu durumda başka bir adaletsizliği neden oluyor. *Fax: (0212) 454 25 67 Soru ve cevaplar Erol Kara: İlk sigorta tesciliniz 1976 yılından yapıldıysa, verilerinize göre 5000 günü tamamladığınız için 2001 yılı içinde emekli olabilirsiniz. 1976 yılından tesciliniz yoksa Mayıs 1981 tarihine göre 25 yıllık sigortalılık süreniziniz tamamlanacağı 2006 yılında emekli olabilirsiniz. Gerekli yaş haddini bu tarihe kadar tamamlamış olacaksınız. Sadece 5000 günün baz alarak emeklilik müracaatı yapamazsınız. Yaş ve sigortalılık süresi de gün kadar önemlidir. Yüksel Şahin-Aydın: Sigortalılık süreniz 4447 sayılı yasanın yürürlük tarihinde 15 yıldan az olduğu için bu yasadan sizde etkileniyorsunuz. Şu an için askerlik borçlanması ile süre alamayacağınızdan borçlanma yapmanızın yararı olmayacaktır. Emeklilik yaşınız için Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği yasanın TBMMíde yeniden düzenlemesini beklemek gerekiyor. F.S.-Samsun: 1977 yılından birkaç aylık sigortanız çok işinize yarayacaktır. Bağ-Kur'dan ayrılıp SSK'ya prim ödemeye başladığınız tarihten itibaren en az 3.5 yıl geçtikten sonra SSK'dan emekli olmaya hak kazanabilirsiniz. Ancak emeklilik yaşı ile ilgili yapılacak yeni düzenleme ile durumunuz netleşecek. Aralıksız prim ödemeye devam edin. Yeni yasanın sizi çok olumsuz etkileyeceğini sanmıyorum. Mustafa Konuk-Balıkesir: Bildiğiniz gibi Emekli Sandığından emekli olabilmek için istisnalar hariç (yaş haddi, malullük gibi) en az 25 fiili hizmet yılının (9000 gün) doldurulması gerekiyor. SSK ve askerlik borçlanma süreleri buna dahildir. Doğum tarihinizi yazmamışsınız. Ancak normal şartlarda 9000 günü tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Mehmet Alpaslan- Hizmet sürenizi öğrenmek için herhangi bir Sigorta Müdürlüğüne gitmeniz gerekiyor. Takdir edersiniz ki biz bu hizmeti veremiyoruz. Ancak bilgilerinizi öğrenip gönderirseniz ne zaman, nereden ve nasıl emekli olabileceğinizi açıklayabiliriz. Mehmet Mülayım: Ne zaman emekli olabileceğinizi hesaplayabilmek için öncelikle doğum tarihinizi bilmemiz gerekiyor. Bana gönderdiğiniz bilgilere göre, en erken 25 yıllık sigortalılık sürenizin tamamlanacağı Nisan 2005 yılında emekli olabilirsiniz. Ancak doğum tarihinize göre bu süre uzayabilir. Mehmet Ateş-Adana: Verilerinize göre temmuz 2001 ayı içinde SSK'dan yaşlılık aylığı müracaatı yapabilirsiniz. Son emeklilik yasaları kapsamı dışında kalıyorsunuz.