SSK idari para cezaları arttı

Sosyal Sigortalar Kurumu, işverelerin 506 sayılı Kanundan doğan yükümlülüklerini denetlemekle beraber salt bu denetim yetkisi, işverenin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi için yeterli değildir. Yasa koyucu bu durumu dikkate alarak işverenin Sosyal Sigortalar Kanunundan doğan bir takım yükümlülüklerini zamanında veya hiç yapmaması durumunda, Kurum tarafından para cezası uygulanmasını hüküm altına almıştır. Anılan yasanın 140. maddesi hangi tür işlemlere karşı idari para cezası uygulanacağını düzenlemektedir. Ülkemizde para değerinin gün geçtikçe düşmesi nedeni ile idari para cezaları asgari ücretin katları şeklinde uygulanmaktadır. Bu nedenle asgari ücrete gelen zamlar idari para cezalarını da artırmaktadır. 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren 1475 sayılı İş Kanununa göre 16 yaşından büyükler için asgari ücret brüt 306 milyon olarak açıklanmıştır. Bu değişiklik ile SSK tarafından uygulanan idari para cezaları da 306 milyon ve katları olarak uygulanmaktadır. Örneğin; 506 sayılı Yasanın 8. maddesine göre yeni bir işyeri tescili yaptıracak işverenlerin, işyeri bildirgesini işe başlamadan en az bir gün önceden Kuruma vermeleri veya taahhütlü, iadeli taahhütlü posta ve APS ile göndermeleri gerekmektedir. İşyeri bildirgesi işe başlandığı gün bile verilmiş olsa, Sosyal Sigortalar Kanun 140. maddesine göre üç asgari ücret (306 milyon X 3=918 milyon lira) idari para cezası verilecektir. Yine çalıştırılan sigortalılarında işe başlamadan önce Kuruma işe giriş bildirgelerinin verilmesi gerekmektedir. Aksi halde her bir sigortalı için bir asgari ücret (306 milyon lira) idari para cezası verilmektedir. İşe giriş bildirgeleri ile ilgili 506 sayılı Kanunun 9. maddesinde iki istisnai durum söz konusudur. Bunlardan birincisi, ilk defa tescil edilen işyerinde işe alınan sigortalıların işe giriş bildirgeleri bir ay içinde verilebilmektedir. Burada da ince bir ayrım söz konusudur. 1 Şubat 2003 tarihinde tescil edilen işyerine ait işyeri bildirgesi en geç 31 Ocak 2003 tarihinde Kuruma verilecektir. İşyeri bildirgesine örneğin üç sigortalının çalıştırılacağı yazıldı ise, bu üç kişinin işe girişi en geç 1 Mart 2003 tarihine kadar yapılabilir. Ancak arada işe alınan işçilerin bildirgelerinin bir aylık sürede değil, bir gün önceden verilmesi gerekmektedir. Örneğimizden devam edersek, 20 Şubat 2003 tarihinde dördüncü bir işçiyi çalıştıracaksak, bu işçinin işe giriş bildirgesinin en geç 19 Şubat 2003 tarihinde verilmesi gerekmektedir. İşe giriş bildirgeleri için ikinci istisnai durum, inşaat işyerleri için geçerlidir. İnşaat işyerlerinde günü birlik elemanlar temin edilebileceği dikkate alınarak, bu tür işyerlerinde çalışan işçileri işe giriş bildirgelerinin çalışmaya başladıkları gün kuruma verilmesi mümkündür. Bu iki istisna dışında çalıştırılan işçilerin bildirimlerinin en az bir gün önceden SSK'ya verilmesi gerekmektedir. Sosyal Sigortalar Kanununda öngörülen cezalar bunlar ile de sınırlı değildir.Aylık sigorta prim bildirgesi, emekli çalışanlar için sosyal güvenlik destek prim bordrosu ile normal sigortalılar için verilen dört aylık sigorta prim bordrosunun 506 sayılı Kanun 79. maddesinde belirtilen sürede SSK'ya verilmemesi durumunda her bir prim belgesi için iki asgari ücret idari para cezası verilmektedir. Dört aylık sigorta prim bordrosu ile sosyal güvenlik destek bordrolarının işyerinde çalışanların görebileceği bir yere asılmaması halinde de iki asgari ücret (306 milyon X 2= 612 milyon lira ) para cezası verilmektedir. Bunların dışında yine anılan yasanın 140. maddesi ile düzenlenen ve büyük defter tutan işverenlerin kayıtlarını incelemeye sunmaması halinde 12 asgari ücret, işletme ve serbest meslek defteri tutanları içinse altı asgari ücret para cezası verileceği belirtilmiştir. Yukarıda açıklanan cezalar içinde dört aylık sigorta bordrolarına uygulanan cezalar uygulamada tartışma yaratmaktadır. Yasanın 79. maddesinde sayılan prim belgeleri arasında dönem bordrolarının olmadığı ileri sürülerek Kurum verdiği cezalar nedeni ile açılan davaların bir kısmını kazananlar olmuştur. Ancak henüz yargıda tam bir birlik sağlanamamıştır. İkinci bir tartışma konusu sonradan asıllarına ek olarak verilen prim belgeleri için uygulanan idari para cezaları için yaşanmaktadır. Ek prim belgelerine uygulanan para cezalarına yapılan itirazlar mahkemelerce kısmen kabul edilmekte ve kaldırılmaktadır. Ancak bu konuda da tam bir ictihat birliği yoktur. Sizlerden gelen sorular doğrultusunda idari para cezalarına itiraz yöntemleri ve mahkeme sonuçlarına yönelik yazı hazırlamaktayız. Kısa süre sonra topladığımız bilgileri sizlerle paylaşacağız. OKUYUCULARIMIZA CEVAP Hayriye Aydemir-Kırklareli: Sigorta başlangıcınıza ve yaş durumunuza göre prim ödeme gün sayınız 3600 gün olsaydı hemen emekli olabilirdiniz. Verilerinize göre toplam 12 yıllık Bağ-Kur ve iki aylık SSK hizmetiniz var. Bağ-Kur'a prim ödemeye devam ederek yaklaşık 3 yıl sonra 15 yıl hizmet ve yaş haddinden emekli olabilirsiniz. Kiraz Alkış-Üsküdar: Vefat eden eşiniz adına askerlik borçlanması yapabilirsiniz. Fakat buna rağmen ölüm aylığı için gün sayısı yeterli değildir. Eşinizin Azerbaycan'da ne yaparken ve nasıl vefat ettiğini belirtmemişsiniz. Ayrıca müteveffa eşinize ait işe giriş tarihi gibi bilgiler gerekiyor. Azerbaycan'da çalışması varsa vefattan sonra iki yıl içinde eksik günleri yurtdışı hizmet borçlanması ile tamamlayabilirdiniz. İki yıl içinde başvurunuz var ve SSK kabul etmediyse dava açabilirsiniz. Aksi halde başka yolu yoktur. Ayrıntılı bilgi verirseniz daha net cevap verebilirim. Gülşen Arıkan-Tekirdağ: Emeklilik yaş haddi ve prim ödeme gün sayısını belirleyen yeni yasaya göre, en az 3600 gün (on yıl) prim ödemesi ve 52 yaşınızı ikmal edeceğiniz tarihte emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı sigortaya devam etme imkanınız var ise prim gün sayınızı 5375 güne çıkararak Aralık 2009 tarihinde emekli olabilirsiniz. Bu takdirde iki yıl erken emekli olacaksınız.