SSK'da e-bildirge dönemi

Son yıllarda Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı, kurduğu otomasyon sistemi ile sigortalılara ve işverenlere önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Bunun sonucu olarak sigortalılar hizmet dökümlerini ve emeklilikleriyle ilgili bilgileri internet erişim sitesi üzerinden alabildikleri gibi, işverenler de mevzuatın takibi ve gecikme zammı hesaplamaları gibi bir çok uygulamayı SSK'nın internet erişim sitesi üzerinden sağlamaktadırlar. Bu halkla paylaşımdan sigortalılar ve işverenlerle birlikte Sosyal Sigortalar Kurumu da önemli kazanımlar sağlamaktadır. SSK'nın bu hizmetleri sayesinde işverenler ve onların işlemlerini yürüten serbest muhasebeci ve mali müşavirler daha az hata yapmaktadırlar. Sigortalılar da sigortalılık süresini araştırarak sigortasız çalışıp çalışmadıklarını kontrol etmektedirler. İşlemler internetle yapılacak SSK bu güne kadar getirmiş olduğu otomasyon uygulamalarını daha ileri götürmek amacıyla 1 Mayıs 2004 tarihinden itibaren e-bildirge uygulamasına geçmeye hazırlanıyor. Bu sayede SSK'nın birçok probleminin çözülmesi sağlanacağı gibi işveren ve sigortalılarda kurum ile ilişkilerini daha sağlıklı yürütebileceklerdir. Ayrıca, diğer sigortalıların prim gün sayısı ile yapılan sahte emeklilik işlemleri ortadan kalkacak, sigortalıların hizmet dökümlerine ulaşmaları için aylarca beklenmesine gerek kalmayacak ve çok önemli oranda tasarruflar sağlanacaktır. SSK, e-bildirge uygulamasını yaygınlaştırdıktan sonra personel tasarrufu sağlayacak, atıl kalacak bu personel daha etkin ve verimli olarak kullanılabilecektir. İşverenlerin internet üzerinden bildirim yapabilmelerini sağlamak amacıyla 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunda yapılan değişikliğe paralel olarak 1 Mayıs 2004 tarihinde yürürlüğe girmek üzere Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği de değiştirilmiştir. Bu değişiklik sonrasında işverenler "Aylık Prim ve Hizmet Belgesini" internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortam ile Kuruma gönderebilecekler. Sosyal Sigortalar Kurumunca üretilen kontrol kodunu içeren bilgisayar dökümünün ise işyerine asılması ile işveren yasal yükümlülüklerini yerine getirmiş olacaktır. Görüldüğü gibi 1 Mayıs 2004 tarihinden itibaren aylık sigorta prim bildirgesi ve dört aylık sigorta dönem bordrosu tarihe karışmaktadır. İşverenler çalıştıracakları sigortalıların sigorta primine esas kazançlarıyla birlikte her bir sigortalının isminin karşısına çalışma gün sayısını da yazarak aylık tek belge olarak kuruma verebilecekler. Böylece bu güne kadar iki ayrı belge olarak Kuruma verilen aylık bildirge ve dört aylık bordro uygulamasından işverenler ve sigortalılar kurtulmuş olacaklar. Bu uygulamanın bir diğer faydası bildirge ve bordro mutabakatsızlıklarının ortadan kalacak olmasıdır. E-bildirge cari döneme verilebilecek SSK tarafından yürütülen çalışmalara göre sistem sadece cari dönem ve asıl bildirgeleri için geçerli olacaktır. Yasal süresi içerisinde verilecek herhangi bir ek bildirgenin işleme konulmaması öngörülmektedir. Yasal süresinde verilecek ek bildirgeler ile geç verilecek sigorta prim ve hizmet belgesinin doğrudan Kuruma verilmesi gerekecektir. İşverenlere kod verilecek Sistemdeki en önemli sorun, e-bildirge kullanıcılarına ilişkindir. Bu bağlamda, e-bildirge kullanıcı kodu ve şifresi; işverenlere, şirket ortaklarına, işyeri çalışanlarına ve Serbest Muhasebeci veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlere verilebilecektir. E-bildirge sisteminin yanlış ve hatalı kullanımından doğan sorumluluk tamamen işverene ait olacaktır. Ancak çalışmalar henüz tamamlanmadığı için bu konuda bazı hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir. İşverenlerin, SSK otomasyon sisteminden kaynaklanan teknik aksaklık ve gecikmelerden sorumlu tutulması hukuka uygun değildir. E-bildirge sisteminde sorumluluklar açık ve net bir şekilde hukuki dayanaklarıyla birlikte ortaya konulmalı, meslek mensuplarının bu sistemde nasıl sorumlu olacakları odalarla yapılacak görüşmelerle birlikte saptanmalıdır. Halen e-bildirge sisteminde veya SSK web sayfasında sigortalı sorgulaması yapılamamaktadır. Bu da, uygulamada özellikle sigorta sicil numarasını bilmeyen veya yanlış bilen sigortalılarla ilgili hatalı işlemlere yol açmaktadır. Bu bağlamda sigortalıların nüfus bilgilerine göre SSK web sayfasında sigortalı sorgulaması yapılması sağlanmalıdır.