SSK'da geriye dönük borçlanma yok

Bilindiği gibi, 5458 sayılı "Sosyal Güvenlik Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması Kanunu" 22 Şubat 2006 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Halen Cumhurbaşkanı'nda imzada olan Kanun Resmi Gazete'de yayımlandığı ayı takip eden aybaşından yürürlüğe girecek. Söz konusu Kanun ile Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur'a prim borcu olan işveren ve sigortalıların borçlarına ödeme kolaylığı getirildi. Geçtiğimiz haftalardaki yazılarımızda söz konusu kanun tasarısı hakkında ayrıntılı açıklamalar yapmıştık. Plan ve Bütçe Komisyonu'nda geçen tasarı pek önemli bir değişikliğe uğramadan Meclis Genel Kurulu'nda kabul edildi. Sosyal Güvenlik Kurumlarının Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması Kanunu gündeme geldikten sonra, siz okuyucularımızdan ve çevremizden çok yoğun bir şekilde "geriye dönük borçlanma yaparak emekli olabilir miyim" sorularına muhatap oluyoruz. Söz konusu kanun geriye dönük borçlanma ile ilgili herhangi bir hüküm içermiyor. Dolayısıyla geçmiş yıllardan olan boşluğunuzu doldurarak sigorta hizmeti kazanmanız ve emekli olmanız mümkün değil. Örneğin; 1979 yılından sigorta başlangıcı olan bir bayan sigortalı toplam 1950 gün prim ödemesinin olduğunu, bu arada boş geçen seneleri ödeyerek emekli olabilir miyim diye sormaktadır. Mevcut mevzuat ve son kanuna göre böyle bir borçlanma yapmak mümkün değildir. İsteğe bağlı sigortalılara kısmi af Benzer durum büyük beklenti içinde olan isteğe bağlı sigortalılar içinde geçerlidir. Daha önce bir şekilde isteğe bağlı sigortaya girdikten sonra ödemeye devam etmeyen sigortalılar kendileri için bir af geldiğini düşünüyorlar. Dahası, isteğe bağlı sigortada ödemedikleri geriye dönük boşlukları tamamlayabileceklerini sanmaktadırlar. Sosyal Güvenlik Kurumlarının Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması Kanunu incelendiğinde isteğe bağlı sigortalılar için böyle bir borçlanma ve kolaylık sözkonusu değildir. Kanuna göre, sadece 1 Mayıs 2003 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortaya borcu olan ve halen isteğe bağlı sigortalılığı devam edenler için ödeme kolaylığı getirildi. 2003 yılından önce isteğe bağlı sigortada boş geçen süreler için borçlanma hakkı verilmedi. Örneğin, 1997 yılında isteğe bağlı sigortaya giren bir okurumuz yaklaşık iki yıl primlerini düzenli olarak ödemiştir. Ancak, 1999 yılından beri isteğe bağlı sigortaya ödeme yapamamaktadır. Bu sigortalı, 1999 ve sonrası isteğe bağlı primlerini ödeyerek hizmet kazanamayacak. Çünkü, kanun bu ve benzer durumda olanlar için ödeme kolaylığı tanımamaktadır. Bağ-Kur'da ödeme kolaylığı Bağ-Kur sigortalıları içinde hemen hemen aynı uygulama geçerlidir. Ancak, Bağ-Kur'da bir istisnai durum söz konusudur. Bağ-Kur'a tescilli olup, vergi mükellefiyeti devam ettiği halde primleri ödemeyenler için ödeme kolaylığı getirildi. Bağ-Kur sigortalılarının dikkat etmesi gereken birinci nokta daha önce sigortalı tescilinin yapılmış olmasıdır. Örneğin; 1984 yılından itibaren vergi mükellefiyeti olan bir esnaf, bu güne kadar Bağ-Kur'a kayıt olmadıysa 1984 yılından borçlanma yaparak sigortalılık hizmeti kazanamaz. İkinci önemli nokta, daha önce tescili olmayan sigortalıların şirket ortaklığı, mesleki faaliyeti veya vergi mükellefiyeti ne zaman başlarsa başlasın, bu kişiler ancak 4 Ekim 2000 tarihinden sonrası için borçlanma yapabilirler. Tabii ki, bu tarihten sonra mesleki faaliyet, şirket ortaklığı veya vergi kaydının devam ediyor olması gerekir. Sosyal Güvenlik Kurumlarının Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması Kanunu ile ödeme kolaylığından yararlanacak olan sigortalılar bu kanun çıkmadan öncede borçlarını ödeyerek hizmet kazanabileceklerdi. Tek fark borç miktarı azaltılmış ve taksitlendirme kolaylığı getirilmiş olmasıdır. Bağ-Kur sigortalısı olmayı gerektirecek bir faaliyet veya durumu olmayan kişilerin Bağ-Kur'dan geriye dönük borçlanma yaparak hizmet kazanmaları mümkün değildir. Yukarıda saydığımız kişiler 5458 sayılı Kanun çıkmadan öncede borçlanarak hizmet kazanma hakkına sahiptiler. Bu kanun ile daha az prim ödeyerek aynı hizmetlere hak kazanabilecekler. >>> Okuyuculara cevaplar * H. İbrahim Tekinboyacı- SSK İzmir Sigorta Müdürlüğü'ne emeklilik dilekçesi verdikten birkaç ay sonra Uşak ilinde çalışmaya başlamanız normal bir durum. Ancak, sigorta bildiriminiz normal çalışanlar gibi yapıldığı için SSK İzmir Sigorta Müdürlüğü emeklilik talebinizi haklı olarak reddetmiş. Emeklilik başvurusundan sonra çalışmaya devam eden sigortalıların "Sosyal Güvenlik Destek Primine" tabi olarak çalışmaları gerekiyor. Sizin bildirimleriniz sosyal güvenlik destek primine tabi olarak yapılsaydı herhangi bir sorun yaşamayacaktınız. İşvereniniz ile görüp çalışmalarınızı iptal ettirin ve sosyal güvenlik destek primine çeviriniz. Aksi halde ilk emeklilik başvurunuz kabul edilmez ve yeniden müracaat etmeniz gerekir. * A. İkiz- Bugünkü yazımızın konu başlığından anlayacağınız gibi geriye dönük boşlukları ödeyerek hizmet kazanamazsınız. Yapmanız gereken bundan sonra ara vermeksizin çalışmak ve prim ödeme gün sayınızı 3600 güne çıkarıp emekli olmaktır. * Ayşe Başgül- Sanatcılar için ayrı bir borçlanma şu an için mümkün değil. Verdiğiniz bilgilere göre prim ödeme sürenizi 5000 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Prim ödemeye devam etmenizi tavsiye ediyorum. Sanatçıların borçlanması 1994 yılında bir kanun ile sağlanmıştı. Birkaç yıl önce böyle bir konu gündeme geldi ve kamuoyundan tepki topladı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na talebiniz iletilmiştir.