Ücretsiz izin yasal mı?

A.K-İzmir- Ekonomik krizin neticesi olarak işlerimiz iyice bozuldu. Buna rağmen işçi çıkışı yapmak istemedik. Ancak, ürettiğimiz mallar satılmadığı için, üretime ara vermek durumunda kaldık. Şimdi çalıştırmadığımız işçilere maaş ödeme bir yana, çıkış yapmazsak SSK prim, Maliye vergi istiyor. Biz şirket olarak çalışanlarımızın hak kaybına uğramasını istemiyoruz. Bunun için ücretsiz izin vermek istedik. İş Hukukunda ücretsiz izin nasıl düzenlenmiştir ve ne yapmalıyız? İş Hukuku'nda ücretsiz izin yok Ekonomik kriz ile birlikte son günlerde en çok karşılaştığımız sorulardan birisi ücretsiz izin uygulaması ile ilgilidir. Hukukumuzda ücretsiz izin konusu düzenlenmemiştir. İşçilerin ücretsiz izine çıkarılması için, öncelikle işçilerin talebi gerekmektedir. Bilindiği gibi, İş Kanunu'nun 16. Maddesi'nin son fıkrası, işyerinde işin bir haftadan fazla süreyle durmasını gerektirecek zorlayıcı sebebin ortaya çıkması, iş sözleşmesinin tek taraflı olarak fesih nedenidir ve işçi kıdem tazminatına hak kazanır.Yani işyerinde işin bir haftadan fazla süreyle durması, hizmet sözleşmesinin haklı fesih nedenlerindendir. İçinde bulunduğumuz ortamı çalışanlar da değerlendirdiği için, hizmet sözleşmesini bozma yerine tekrar işine dönme umudu ile ücret izin anlaşmasını kabul edeceklerdir. Bugün birçok işyeri bu yola başvurmuştur. Yasaklayıcı hüküm de yok Pratikte bilinen ücretsiz izin uygulaması, sendikalı ve toplu iş sözleşmesi yapılan işyerlerinin ekonomik kriz gibi nedenlerle sendika ile anlaşması sonucu hayata geçirilmektedir. İşçiler adına sendikalar anlaşmanın tarafı olmakta ve üyelerinin uzun vadeli menfaatleri için bu yolu seçmektedirler. Karşılıklı rızaya dayalı olduğu içinde sorun yaratmamaktadır. Sendikalı olmayan işyerlerinde işveren ile işçinin anlaşması neticesi hizmet sözleşmesi bozulmadan ücretsiz izin uygulaması yapılabilir. Yani, İş Yasasında bir düzenleme olmamasına rağmen yasaklayıcı bir kuralda yoktur. 4447 sayılı yasa ile 01.01.2000 tarihinden itibaren 30 günden eksik yapılan bildirimlerin belgelendirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ile hangi tür belgelerin hangi şartlar altında kabul edileceği veya reddedileceği açıklığa kavuşturulmuştur. İşçiden gelecek olan ücretsiz izin talebinin işveren tarafında onaylanması halinde bunun geçerli belge olacağını kabul etmek gerekir. SSK bunu kabul etmek zorundadır. Aksini ispat ise kuruma düşmektedir. Dikkat edilmesi gereken konu, ücretsiz izin uygulamasının özellikle işçinin fiili olarak çalıştığı dönmelere denk getirilmemesidir.Aksi halde bu uyuşmazlık konusu olabilecektir. İşçi bu sürede çalıştığını belgelendirerek, işletmeyi zor durumda bırakabilir. Örneğin izinli gösterildiği tarihlerde fatura, gider makbuzu vb. belgelerde işçinin imzasının olması ciddi bir delil oluşturmaktadır. Keza konunun mahkemeye intikali halinde yeminli tanık ifadelerine hakimler itibar etmektedir. Çözüm, uzlaşma Ücretsiz izin uygulaması yapmak zorunda kalan tüm işverenlere, çalışanları ile karşılıklı mutabakat sağlayarak, onlara gerekçelini anlatarak böyle bir işlem yapmalarını tavsiye ederim. Kendisine değer verildiğini gören çalışan, işvereninin içinde bulunduğu sıkıntıyı daha iyi anlayacaktır. Sinirlerin iyice gerildiği bir ortamda uzlaşma formülü buradan geçmektedir. Böyle davranılırsa kamu kurumlarının müdahale etme yetkisi ortadan kalkacaktır. Çünkü, ücretsiz izinde hukuki yol işçi-işveren uzlaşmasından geçmektedir. FAX: 0 (212) 454 25 67 Sorular ve cevaplar Hızır Çoban-Hasköy: Bağ-Kur ile SSK arasında geçen boş süreyi borçlanarak hizmet kazanma şansınız yoktur. Askerlik borçlanması ile eksik günlerinizi tamamlayabilirsiniz. Bağ-Kur'a borcunuzu ödemeden SSK'ya emekli müracaatı yapabilirsiniz. Ancak borçlarınızı ödemeden hizmetleriniz SSK'da birleştirilmez. İlk yaşlılık talep tarihiniz esas alınarak emekli aylığı ödenecektir. Tabi ki emeklilik için gereken hizmet süresi ve gün sayınızın yeterli olması gerekiyor. Mehmet MUTLU-Hadımköy: Erkek sigortalıların emekli olabilmeleri için normal şartlarda, en az 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim aranmaktadır. Bu uygulama bildiğiniz gibi 1999 yılında çıkarılan yasa ile değişti. Ancak, bu yasa iptal edildi. Yaş durumunuza baktığımızda sizin 56 yaşınızı ikmal edeceğiniz tarihte en az 3600 gün prim ödeyerek emekli olmanız gerekiyor. Yapılacak yeni düzenleme ile yaş haddiniz 55'e inebilir. Çıkacak yasayı takip ediniz. Serpil Oğuz: Bildiğiniz gibi emeklilikte kademeli geçiş öngören yasa iptal edildiği için emeklilik tarihi için yeni düzenlemeyi beklemeniz gerekiyor. Verilerinize göre 5000 günden fazla prim ödemeniz var. Emekli Sandığı ile SSK arasıdan geçen boş süreyi borçlanma imkanınız yoktur. Bence geriye doğru borçlanmanız gereksiz. Zira gün sayınız yeterli. Belki yapılacak yeni düzenleme ile biraz daha prim ödemeniz gerekebilir. Zaten en az 20 yıllık sigortalılık süresini beklemeniz gerektiği için ileri doğru prim ödemeye devam ediniz. Hamdi Aldoğan-Osmaniye: Son hizmetiniz Emekli Sandığı'nda geçtiği için en az 25 fiili yıl hizmetinizin olması gerekiyor. Bu süreye askerlik borçlanması, Bağ-Kur ve SSK hizmetleri dahil edilecektir. Yaş haddi için yeni düzenlemeyi beklemeniz gerekiyor. Yeni yasada yaş haddi getirilmezse, bir yıl içinde emekli olursunuz.