Yabancı işçi çalıştırmaya yeni düzenleme

Ülkemizde yabancıların çalışma izinlerini düzenleyen derli toplu bir kanunun olmamasından kaynaklanan aksaklıklar son yıllarda sıklıkla gündeme gelmeye başlamıştı. Özellikle kendi vatandaşlarımıza yeterli iş imkanı sağlanamazken, yabancı kaçak işçi sayısında ciddi boyutlarda artış olmuştu. Çalışma Bakanlığı verilerine göre çoğunluğu inşaat sektöründe olmak üzere yaklaşık bir milyon yabancı kaçak işçi çalışmaktadır. Yabancı kaçak işçi çalıştırmanın cezasının olmaması bu alanda yapılan denetimleri etkisiz hale getirmekteydi. İşte bu boşluğu dolduracak olan "Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkındaki 4817 Sayılı Kanun" TBMM genel kurulunda 27 Şubat 2003 tarihinde kabul edilerek yasalaştı. Ancak söz konusu kanun resmi gazetede yayımlandıktan altı ay sonra yürürlüğe girecek. Süreli çalışma İzni Türkiye'de herhangi bir işyerinde bağımlı veya kendi adına bağımsız çalışmak isteyen yabancıların işe başlamadan önce Çalışma Bakanlığından izin almaları gerekmektedir. Kanunun 5. maddesine göre, süreli çalışma izni, iş piyasasındaki durum, çalışma hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür değişiklikleri dikkate alınarak, yabancının ikamet izninin süresi ile hizmet akdinin veya işin süresine göre, belirli bir işyeri veya işletmede ve belirli bir meslekte çalışmak üzere en çok bir yıl geçerli olmak üzere verilir. Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra, aynı işyeri veya işletme ve aynı meslekte çalışmak üzere çalışma izninin süresi üç yıla kadar uzatılabilir. Üç yıllık kanuni çalışma süresinin sonunda, aynı meslekte ve dilediği işverenin yanında çalışmak üzere, çalışma izninin süresi altı yıla kadar uzatılabilir. Süresiz çalışma izni Türkiye'nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe Türkiye'de en az sekiz yıl kanuni ve kesintisiz ikamet eden veya toplam altı yıllık kanuni çalışması olan yabancılara, iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler dikkate alınmaksızın ve belirli bir işletme, meslek, mülkî veya coğrafi alanla sınırlandırılmaksızın süresiz çalışma izni verilebilecek. Ayrıca bağımsız çalışacak yabancılara, Türkiye'de en az beş yıl kanuni ve kesintisiz olarak ikamet etmiş olmaları koşuluyla Bakanlıkça bağımsız çalışma izni verilebilecek. Bildirim yükümlülüğü Bağımsız çalışan yabancılar, çalışmaya başladıkları tarihten ve çalışmanın bitiminden itibaren, yabancı çalıştıran işverenler yabancının çalışmaya başladığı tarihten, çalışma izninin verildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde çalışmaya başlamaması halinde bu sürenin bitiminden itibaren ve herhangi bir nedenle hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren, en geç on beş gün içerisinde durumu Bakanlığa bildirmekle yükümlüdürler. Denetleme yetkisi Yabancıların ve işverenlerin yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri Bakanlık iş müfettişleri ve Sosyal Sigortalar Kurumu sigorta müfettişleri tarafından denetlenir. Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin teftiş ve denetim elemanları kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü denetim ve incelemeler sırasında, yabancı çalıştıran işverenlerle yabancıların bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip getirmediklerini de denetler. Denetim sonuçları ayrıca Bakanlığa bildirilir. 2.5 milyar para cezası Kanunun 21. maddesinde cezai hükümler düzenlenmiştir. Buna göre, Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işveren veya işveren vekillerine her bir yabancı için iki milyar beşyüz milyon lira idarî para cezası verilir. Bu durumda, işveren veya işveren vekili yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır. Kanunda öngörülen bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen bağımsız çalışan yabancı ile yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için ikiyüzelli milyon lira idarî para cezası verilecektir. Çalışma izni olmaksızın bağımlı çalışan yabancıya beşyüz milyon lira idarî para cezası verilecek. Bu fiillerin tekrarı halinde idarî para cezaları bir kat artırılarak uygulanacak. Çalışma izni olmaksızın bağımsız çalışan yabancıya bir milyar lira idarî para cezası verilir ve varsa işyeri veya işyerlerinin Bakanlık bölge müdürlerince kapatılması kararı alınarak, bu kararın uygulanması için durum ilgili valiliğe bildirilir. Tekrarı halinde, varsa işyeri veya işyerlerinin kapatılmasının yanı sıra idarî para cezası bir kat artırılarak uygulanır İdarî para cezaları gerekçesi belirtilmek suretiyle Bakanlık bölge müdürlüğünce ilgililere 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilecektir. İdarî para cezaları tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde vergi daireleri veya mal müdürlüklerine ödenmesi gerekir. İlgililer cezaya bu süre içinde yetkili sulh ceza mahkemesi nezdinde itiraz edebilirler. Başvuru, cezanın takip ve tahsilini durdurmaz. İdarî para cezası ile cezalandırılan bağımlı veya bağımsız çalışan yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler İçişleri Bakanlığına bildirilir. Süresi içinde ödenmeyen idarî para cezaları ve diğer alacakların takip ve tahsilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanacak. Okuyucularımıza cevaplar Hayriye Aydemir- Pınarhisar: Verdiğiniz bilgilere göre Bağ-Ku'dan emekli olabilmek için en az dört yıl daha prim ödemeniz gerekecektir. Bağ-Kur basamağınızı belirtmemişsiniz. Eğer düşük basamaklarda iseniz size Bağ-Kur'dan çıkıp 3,5 yıl SSK'ya prim ödemenizi tavsiye ederim. Tercihi size bırakıyorum. Ahmet Akerik-Ordu: Değerli okuyucum, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 79. maddesine göre hizmet tespit davalarında hak düşürücü süre beş yıl olarak belirlenmiştir. Kanuna göre, sigortalının işten çıktığı yılın sonundan itibaren beş yıl içinde hizmet tespit davasının açılması gerekmektedir. Siz yasanın öngördüğü beş yıllık süreyi geçirmişsiniz. Açacağınız dava esasa girilmeden reddedilecektir. Kadir Kahveci-Çaycuma: Verilerinizden prim gün sayınızı hesaplamamız mümkün olmamıştır. Sigorta sicil numaranızı belirmiş olsaydınız durumunuzu netleştirebilirdik. Kaza sonucu yüzde 33 maluliyet aldığınızı yazmışsınız. İş kazası sonucu ise sürekli iş göremezlik geliri alıyor olmalısınız. Sigorta başlangıcınız 1982 olduğu için normal yaşlılık aylığından en erken 25 yıllık sigortalılık sürenizin tamamlanacağı 2007 yılında emekli olabilirsiniz. Bu tarihte yaş haddini de ikmal etmiş oluyorsunuz. Fazla prim yatırırsanız emekli aylığınız fazla olacaktır. Osman Ay-Isparta: Sigorta başlangıcınız Haziran 1976 olduğu için 4447 ve 4759 sayılı kanunların getirdiği yaş haddi uygulamasından etkilenmiyorsunuz. Prim ödeme gün sayınız ve son 3,5 yıl prim ödeme şartını tamamlayarak SSK'dan hemen emekli olabilirsiniz.