Yetim kız çocuklarına Bağ-Kur ölüm maaşı bağlanması
Soru: "Eşimden geçen ay boşandım. Sigortalı çalışmam yok. 1998 yılında Bağ-Kur maaşı almakta iken vefat etmiş babamdan dolayı bana maaş bağlanabilir mi?"
KIZ ÇOCUKLARI ÖZEL OLARAK KORUNUYOR
Temel koruma birimi olarak aileyi ön planda tutan ölüm sigortası, diğer sigorta kollarından farklı olarak sigortalının kendisine değil, ölümünü müteakip geride kalan hak sahiplerine sosyal güvenlik garantisi sağlar. Reform Yasası, Türk toplumunun aile ve sosyal yapısını gözeterek sigortalının eşi, çocukları, anne ve babasını hak sahibi olarak tanımlanmış ancak kız çocuklarına da özel bir önem atfetmiştir.
Reform Yasasına göre dul ve yetim kız çocuklarına ölen anne veya babasından dolayı ölüm aylığı bağlanabilmesi için iki şartın sağlanması gerekir. Bu şartların ilki sigortalının sağlığında belirli bir süre prim ödemesinin olması, ikincisi ise kız çocuğunun sigortalı çalışmasının olmaması veya emekli maaşı almamasıdır. Belirtelim ki; bu şartlar ölüm tarihi 30 Eylül 2008 sonrası olan kız çocukları için geçerlidir. Sigortalının ölüm tarihinin 1 Ekim 2008'den önce olması halinde ölüm tarihine bağlı değişkenlik gösteren farklı kurallar bulunmaktadır.
BAĞ-KUR YETİM AYLIĞINDA BİRDEN ÇOK MİLAT VAR
Bağ-Kur Kanunu'nun ölüm aylığını düzenleyen 45'inci maddesinde, farklı tarihlerde değişiklikler yapılması nedeniyle kız çocuklarına, anne veya babalarının ölümüne bağlı olarak yetim aylığı bağlanabilmesi şartları ölüm tarihine göre değişkenlik göstermektedir. Bir anlamda birden çok miladın bulunduğunu söylemeliyiz. Bu milatlar:
1-ölüm tarihi: 1.10.1972 ila 3.10.2000 arası,
2-ölüm tarihi: 4.10.2000 ila 7.8.2001 arası
3-ölüm tarihi: 8.8.2001 ila 1.8.2003 arası
4-ölüm tarihi: 2.8.2001 ila 30.9.2008 arası
5-ölüm tarihi: 30.9.2008 sonrasıdır.
YETİM AYLIĞININDA GELİR ŞARTININ OLDUĞU DÖNEM VAR
Sigortalının ölüm tarihi 4.10.2000 ila 7.8.2001 arasında veya 2.8.2001 ila 30.9.2008 arasında veya 30 Eylül 2008 sonrasında ise yetim kız çocuğu sigortalı bir işte çalışmamak şartıyla anne veya babası üzerinden ölüm aylığı alabilecektir.
Ancak sigortalının ölüm tarihi 1.10.1972 ila 3.10.2000 arasında veya 8.8.2001 ila 1.8.2003 arasında gerçekleşmiş ise yetim kız çocuklarına aylık bağlanması kız çocuğunun geçimini sağlayacak başka bir geliri olmaması gerekiyor. Bu nedenle bu tarihler arasında ölen sigortalının kız çocuklarının gelirleri toplamı brüt asgari ücretin altında ise kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmektedir. Gelir araştırmasında ticari gelir, zirai gelir, gayrimenkul sermaye iradı, faiz, temettü geliri gibi kişiye kazanç sağlayan gelirlerin toplamına bakılacaktır.
Okurumuzun aylık gelirleri toplamı bir brüt asgari ücretin altında kalıyorsa (1071 TL) kendisine ölen babasından dolayı yetim aylığı bağlanabilecek, asgari ücretin üzerinde geliri varsa ölen babasından dolayı yetim aylığı alamayacaktır.