Yıllık izin süreleri

M. Yıldırım-27 Mayıs 2003 tarihinde çalışmaya başladığım iş yerinde halen çalışmaya devam ediyorum. Bugüne kadar yıllık izinlerimin tamamını kullandım. Bu yıl izin kullanmak için işverenime müracaat ettiğimde 14 gün yıllı izin hakkımın olduğunu söylediler. Benim hesabıma göre 20 gün yıllık izin kullanmam gerekiyor. Birkaç kişiye sordum farklı cevaplar aldım. Bu işin doğrusu nedir? İzin süreleri iş günü olarak mı hesaplanır. Ben cumartesi günleri çalışmıyorum. Yıllık izin kullanırken cumartesi ve pazar günlerini düşmem gerekir mi? Öncelikle belirtmeliyim ki, yıllık ücretli izne hak kazanmak için gerekli sürenin tespitinde kıdem süresi dikkate alınır. Aynı işverene ait iş yerlerinde çalışılan süreler birleştirilir. Öncelikle İş Kanununda belirtilen izin sürelerini açıklayarak okuyucumuzun sorularına cevap verelim. Buna göre; İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi; - Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden, - Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden, - On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden az olamayacaktır. Ancak on sekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir. Yukarıdaki izin süreleri tamamen hizmet süresine bağlı olarak tespit edilmiştir. Okuyucumuz bugüne kadar 4 kez yıllık ücretsiz izin kullanmıştır. Doğrusu beşinci yıllık iznini de 14 gün üzerinden kullandıktan sonra altıncı yıllık iznini 20 gün üzerinden kullanmak durumundadır. Uygulamada bu tür tartışmalar yoğun olarak yaşanmaktadır. Ancak, asıl olan bir işçinin beş kez 14 iş günü üzerinden yıllık izin kullandıktan sonra iş sözleşmesi devam ettiği sürece altıncı iznin 20 gün kullandırılmasıdır. Yıllık ücretli izin süresi İş Kanununda 14-20-26 gün olarak tespit edilmiştir. Ancak, izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmayacaktır. İşverenler zaman içinde sadece gün sayılarını hesaplayarak ücretli yıllık izni kullandırmayı tercih ediyorlar. Bu bir zorlamadır. Doğru olan yıllık izne rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günlerini de izin süresine dahil etmektir. Bununla birlikte iş yerlerinde cumartesi günü çalışılıp çalışılmamasının herhangi bir önemi bulunmamaktadır. Cumartesi günleri yıllık izne dahil edilecek ve izinden düşülecektir. İş Kanunu haftalık çalışma süresini 45 saat olarak belirlemiştir. Normal olarak günde 7.5 saat çalışma yapan bir iş yerinde altı gün çalışma yapılınca 45 saat tamamlanıyor. Kanun tatil gününü pazar olarak belirtmemiştir. Haftalık 45 saat çalışan işçiye 24 saatten az olmamak kaydıyla ücretli izin kullandırılması zorunludur. Kanun 45 saat çalışan işçiye bir gün izin verilmek zorundadır. Bu çerçeveden hareketle yıllık izin süresince haftanın bir günü tatil olarak değerlendirilip yıllık izinden düşülmek zorundadır. İş yerinde cumartesi çalışmayan işçiler de bu kurala uymak durumundadır.