Yurt dışı borçlanmasında dönem seçmek önemli

Soru: ''7.4.1958 doğumluyum. Almanya'da 1984 yılında başlamış olan 13 senelik prim ödemem var. Türkiye'de ise tatile geldiğim 15.4.2007 tarihinde 5 günlük SSK prim ödemem oldu. Danıştığım bir avukat, SGK'nın Almanya sigorta başlangıcını dikkate almadığını 5000 gün prim borçlanması yaptıktan sonra dava açarak emekli olabileceğimi bu işlem için 2.000 dolar ücret istediğini belirtti. Dava açmadan emekli olamaz mıyım?'' Nursel D./Duisburg
SGK BORÇLANMAYLA EMEKLİLİKTE YURT DIŞINI BAŞLANGIÇ SAYMAZ
Türkiye ile Almanya arasında akdedilen sosyal güvenlik sözleşmesine göre bir kimsenin Türkiye'deki sigorta başlangıcından önce herhangi bir Alman Rant sigortasına prim ödemesinin bulunması halinde, Almanya sigorta başlangıcı, Türkiye sigorta başlangıcı olarak kabul edilir. Ancak SGK, bu tür sigorta başlangıcını her iki ülke prim ödemelerine göre emekli aylığının bağlanacağı hallerde kabul etmektedir.
Örneğin; Almanya'da 15 yıl Türkiye'de 10 yıl prim ödemesi bulunan ve toplamda 25 yıl prim ödemesine göre sigortalının Türkiye'deki 10 yıl prim ödemesi için kısmi emekli maaşı talep etmesi halinde SGK Almanya sigorta başlangıcını Türkiye sigorta başlangıç tarihi  olarak kabul etmektedir. Sigortalının borçlanma yaparak veya borçlanmasına gerek duyulmayacak kadar prim ödemesi olduğu için borçlanmasız emeklilik talep etmesi halinde ise SGK, Almanya sigorta başlangıcına itibar etmemektedir.
DÖNEM SEÇMEK BORÇLANMADA ÖNEMLİ BİR KRİTERDİR
Sigortalının Türkiye'deki sigorta başlangıcından önceki yurt dışındaki çalışılan veya ev kadını olarak geçirilen ikamet süreleri için borçlanma yapması ve borçlanma sonrası emekli aylığı talebinde bulunması halinde SGK, Türkiye'deki sigorta başlangıcını, borçlanılan süre kadar geriye götürmektedir. Örneğin; Okurumuz Nursel Hanım, borçlanma yapmak için 2000 yılından önceki 10 yıl 11 ayı yani 3930 günü borçlanmış olsa sigorta başlangıcı 15.4.2007 tarihinden 3930 gün geriye gidecek ve emekliliğe esas sigorta başlangıcı 15.5.1996 olacaktır.
Burada okurlarımızın hataya düştükleri bir konuya da açıklık getirmek istiyorum. Türkiye sigorta başlangıcının borçlanılan süre kadar geriye götürülmesi ile borçlanmanın yapıldığı dönemler ayrı kavramlardır. Özellikle borçlanma yoluyla emeklilikte, borçlanma yapılan dönemin seçiminin isabetli yapılması büyük öneme sahiptir. Çünkü emekli maaşını belirleyen en önemli parametre borçlanma yapılan dönemdir ve yüksek emekli maaşı bağlanması adına 2000 yılı öncesine ait dönemlerin seçilmesi isabetli olacaktır.
Okurumuz Nursel Hanım örneği üzerinden giderek konuyu anlaşılır kılma adına açıklamamızı somutlaştıralım. Nursel Hanım, 3930 gün için yurt dışı borçlanması talebinde bulunsa ve borçlanma dönemleri için 1.1.1985 ila 30.11.1995 tarihleri arasını seçmiş olsa emeklilik için her ne kadar sigorta başlangıcı 15.5.1996 sayılmış olsa da 3930 günün primleri 1.1.1985 ila 30.11.1996 tarihleri arasında SSK'lı çalışılmış gibi değerlendirilecektir. Dolayısıyla böylesi bir seçimle borçlanılan dönemlerin primlerinin tamamı 2000 yılı öncesine mal edileceğinden bağlanacak emekli aylığı yüksek olacaktır.
15 YIL 3600 GÜNLE EMEKLİLİK DOĞRU BİLİNMİYOR
İlk defa 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan veya borçlanma sonrası sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihi öncesine gelen kişiler, sigorta başlangıç tarihine göre 5000 ila 5975 gün arası prim ödeyerek emekli olabildikleri gibi 15 yıl 3600 gün şartlarına göre de emekli olabilirler. 15 yıl 3600 günle emeklilikte yaş şartı erkekler için 55 ila 60 yaş, kadınlar için ise 50 ila 58 yaş aralığıdır ve emeklilik yaşı sigortalının 15 yılı, 3600 günü ve kadın için 50 erkek için 55 yaşı tamamlama tarihine göre değişkenlik gösterir.
Okurumuz Nursel Hanım, emeklilikle ilgili bilgisi yetersiz birisine danıştığı için kendisine hatalı cevap verilmiş. Okurumuza emekli olabilmesi için bir davayla bir de davasız olmak üzere iki öneride bulunacağım. Okurumuza ilk önerim 3930 gün borçlanma yapmasıdır. 3930 gün borçlanma sonrası sigorta başlangıcı 15.5.1996 olacağından, 15 yıl sigorta, 3600 gün ve 50 yaş şartını 24.5.2008 ila 23.5.2011 aralığında sağlayacağından davaya gerek kalmadan 56 yaşla hemen emekli olabilecek ve kendisine vergi iadesi hariç 1166 TL emekli maaşı bağlanacaktır. İkinci önerim ise 3600 gün borçlanma yaptıktan sonra Almanya'ya sigorta başlangıç davası açarak emekli olmasıdır. İki öneri arasındaki fark günlüğü 11,42 TL üzerinden 330 gün fazla borçlanma yapmak suretiyle 3768,60 TL ödeyip hemen emekli olmak veya 3768,60 TL için 2-3 sene Mahkeme sonucunu beklemektir. Tasarruf edilecek olan 3768,60 TL'nin avukat ücretini bile karşılamaktan uzak olacağı dikkate alındığında okurumuz Nursel Hanım için cazip olan seçenek ilk önerimiz olacaktır.