Astımın en büyük ilacı MORALDİR

Sokakta rastladığımız her maskeliye öcü görmüş gibi bakmayalım!.. Astım tedavisinde hasta, hekim ve yakınlarının iş birliği çok önemlidir Değerli okuyucularım, geçen hafta genel hatlarıyla ele aldığımız astımın bugün de tedavi ve korunma yollarını birlikte tanımaya çalışacağız. Astım tedavisinde hasta normal bir hayat faaliyeti gösterebilecek seviyeye gelebilmelidir. Tedavide birinci basamak korunmadır. Kişi duyarlı olduğu alerjenlerden uzaklaştırılmalı, şikayetlerin başlamasına ve atakların ortaya çıkmasına sebep olacak sebep ve olaylardan sakınmalıdır. SPREY İLAÇLAR DAHA PRATİK Astım tedavisinde solunum yoluyla verilen ilaçlar öncelikle tercih edilmelidir. Solunum yolu ile ilaç kullanamayan ve acil hastalarda diğer tedavi yolları (tablet, ampul vs.) kullanılmalıdır. Astımın ilaçla tedavisinde birinci seçenek solunum yolu ile alınan kortizon olmalıdır. Uzun etkili beta-2 agonist ilaçlar, lökotrien reseptör antagonistleri, teofilin türevi ilaçlardan bir veya birkaçı tedaviye eklenebilir. Kısa etkili beta-2 agonist ilaçlar solunum sıkıntısı atakları sırasında kullanılabilir. Nefes alma sırasında kullanılan ilaçların solunum yollarına ulaştırılması esasına dayanan üç türlü uygulama formu vardır: Ölçülü doz spreyler, kuru toz inhalatörler ve nebülizör formlarıdır. Kuru toz inhalatörler sprey ilaçlardan farklı olarak itici gaz içermezler, ozon tabakasına zararlı tarafları yoktur. Aşı tedavisi olarak bilinen immünoterapi asıl olarak arı sokmalarına ve yılan zehirlenmesine karşı etkin bir tedavi biçimidir. Standart astım tedavisinde yeri yoktur. Çok özel şartlarda standart tedaviye cevap alınamayan hastalarda denenebilir. HERKES YARDIMCI OLMALI Astım, hasta hekim ve hasta yakınlarının (anne, baba, eş ve öğretmen gibi) iş birliği ile tedavi edilebilir. Bu iş birliği olmaksızın sadece doğru ilaçların reçete edilmesiyle hastalık tam tedavi edilemez. Tedavi uzun sürelidir, bazen hayat boyudur. Hasta, ilaçlarını usulüne uygun şekilde kullanmalı, düzenli olarak kontrollerini yaptırmalı, şikayeti olduğunda hekimine kolayca ulaşabilmelidir. Evde halıyı kaldırmanın vakti geldi de geçiyor! Astımlılar evde, iş yerinde, kırda her yerde tetikleyici faktörlerden kaçınmalılar Hastalıkla birlikte ömrümüzü geçirebiliriz. Onun için tedbiri elden bırakmamak gerekir. Evde, işte ve kırlarda alabileceğimiz tedbirler: > Polen astmasında kıra ve ağaçlık alanlara girmekten kaçınılmalıdır. > En az haftada bir evin her tarafının vakumlu cihazlarla tozu alınmalı, temizlik yaparken toz kaldırılmamasına dikkat edilmeli, halı yerine suni döşemeler kullanılmalı, alerjen barındırmayan çarşaf ve kılıfların kullanılması tavsiye edilen tedbirlerdir. > Kedi, köpek, kuş gibi hayvanların ev içinde barındırılmaması, yünlü, tüylü oyuncakların yasaklanması, yün battaniye, yorgan, hırka, kazak yerine sentetik dokuma ve pamuklu kumaşların kullanılması doğru olur. > Evde yaşayan hamamböceği, kalorifer böceği gibi haşerelerle mücadele edilmeli, parfüm, buharlaşıp koku yayan deterjan ve temizlik malzemeleri kullanılmamalı, boya ve vernik kokularından kaçınılmalıdır. > Evde ve işyerinde sigara içilmemeli, ocak, soba ve şömine gibi duman yayan yerlerde aspiratör ve baca sistemleri aktif olmalı, ev içi hava kirletilmemelidir. > Alerji olduğunuz çikolata gibi kimyasal katkılı hazır gıdalardan kaçınılmalıdır. > Astımlıların bir kısmında aspirin vb bazı romatizma ilaçları ve ağrı kesicilere karşı hassasiyet vardır. Astımda kullanılabilir olanlarının tercih edilmesi uygun olur. MERAK ETTİKLERİMİZAstım krizi Hastalığın kontrol altında olmadığını gösterir. Astım krizine girmemek için sigara dumanı, efor, deterjan ve vernik kokusu, aspirin vb. alımından uzak durulmalıdır. Tedavi, aksatılmamalıdır. Grip gibi solunum yolu enfeksiyonlarından korunmalıdır. Sprey veya toz ilaçları daima yanımızda bulundurmalı. Şikayetler düzelmez ve tekrarlarsa derhal hekime başvurulmalıdır. HANGİ SPOR UYGUN? Efor astması, astımlıların çoğunda var olmasına karşılık düzenli tedavi gören astımlılar spor yapabilirler. Spora başlamadan 10-15 dk önce sprey ilaçlar usulüne uygun olarak alındığında çoğu zaman bir sıkıntı olmaz. Yüzme astımlılar için en uygun spordur. DOĞUM VE BEBEK Astımlılar düzenli tedavi ile normal hayatlarını sürdürebilirler. Hiçbir anormallik yaşanmadan gebe kalabilir ve doğum yapabilirler. Doğacak çocuklarda astım görülme ihtimali diğerlerine göre çok yüksek değildir. Üstelik bazı tedbirlerle ve çevresel şartların kontrolüyle bu da önlenebilir. İlaçların çoğu gebelikte kullanılabilir, anne ve bebek için bir zararları yoktur. NASIL BESLENELİM? Astıma iyi gelen besinlerden biri taze acı biberdir. Taze soğan ve sarımsakla birlikte etkisini daha çabuk gösterir. Kahvede bulunan Metil Ksantin adlı madde nefes almayı rahatlatır. Balık yağı ve cevizde de bulunan Omega-3 de faydalıdır. Ginko Biloba Ekstresi (baharatçı veya aktarlarda bulunur) astım krizlerini önleme ve hafifletme konusunda yardımcı bir bitkidir. SAMTER SENDROMU Tedavisi kolay olmayan bir astım türü olan Samter Sendromu'nda astımla birlikte devamlı nezle hali, burun içinde polip, sinüs iltihabı ve ağrı kesici ilaçlara karşı hassasiyet 3'lüsü vardır. Genellikle 30-40 yaş civarında ve hanım hastalarda görülür. Eğer nezle ve aksırma hali ilaçla kontrol altına alınamıyorsa, burun ve yüz sinüslerindeki iltihap veya Polipler cerrahi olarak temizlenmelidir. OKUYUCULARIMIZA CEVAPLARPerhizimi bir türlü kontrol edemiyorum > Gülhan Erciş / ÇANAKKALE 60 yaşında, yüksek tansiyon ve kolesterol hastasıyım, bir türlü iştahımı kontrol altında tutamıyorum. CEVAP: Canım teyzeciğim, hekim arkadaşımızın söylediği gibi acilen perhizini yap ve hareketlerini artır. Hamur işi, tatlılardan, kızartmalardan, patatesin haşlaması ve makarnadan bile uzak dur. Çayına şeker katma, öğün başı kepekli bile olsa 1 dilim ekmeği geçme. Bol seb-ze tüket. Boş kaldıkça hareket et, yürüyüşe çık. Bu, aynı zamanda senin yaşlarında gelişen kemik erimesi ve kireçlenme için de oldukça faydalıdır. Yemeklerden sonra midem iflas ediyor > Cemre Demir / İSTANBUL Yaşım 19, boyum 1.68, kilom 60, yemekten sonra midem ve boğazım yanıyor, geğirme ve gaz da cabası! CEVAP: Kıymetli kardeşim, şikayetlerin geçtigimiz haftalarda yazdığımız İrritabl Bağırsak Sendromu ile reflüyü akla getirmekte. Bu hastalıkların hepsinin temelinde stres ve gerginlik yatar. Ayrıca bir oturuşta çok miktarda da yemek rol oynar. Dahiliye uzmanına muayene olun, ilaçlarla rahatlayacaksınız, kontrolleri ihmal etmeyin, yemekleri yavaş yavaş yiyin. Her şeyi kafana takma, geniş ol. İşlerin düzeldiğini göreceksin! Açlığınızı sebzeyle geçiştirmeye bakın > Murat Can Yaşım 29, boyum 1.80, kilom 95, yağlı yemediğim halde kötü kolesterolüm yüksek, kan sekerim düştükçe yiyorum, ayrıca panik atak hastasıyım. CEVAP: Tahlillerinin olumsuz çıkmasının asıl sebebi kilolar. Beslenmene dikkat et, perhizini bozma, egzersiz ve özellikle mekik yap. Kullandığın depresyon ilacın iştahını artırır. Hekiminle görüş, benzer gruptan iştahı kesen ilaçları kullan. Kan şekerinin düşmesi, fazla kilolarından dolayı insülin fazlalığına bağlı. Kendini halsiz hissettikçe gelişi güzel atıştırma, salata ve yeşillik tüketerek geçiştirmeye bak, kilo verdikçe bu tablo da düzelecek. Kan şekerim düştü diye atıştırırsan vücut, "nasıl olsa dışarıdan enerji geldi" deyip fazla yağı yakmaz. Her şeyden kaçıyorum > Rumuz Fatih / KONYA 29 yaşındayım, beynimi sağlıklı kullanamıyorum, "depresyon ve panik atak" dendi. Hep korkuyorum... CEVAP: Kıymetli kardeşim, her şeyi kafana takma, üzerine düşeni yap gerisini oluruna bırak. "Kadere inanan 'kederden'de emin olur" derler. Bize şer gibi gelen şeylerin ardında mutlaka hayır vardır. Bunu, o an idrak edemediğimizden panik yaparız. Kendini bu anlattıklarıma ikna et, ümitli ol düzeleceksin! Yeşili bol ve sulak sulak alanlarda sık sık yürüyüşe çık. Bulunduğun yeri havalandır. Doktorunla ile irtibatını kesme. Zayıflama ilaçları sizi aldatmasın! > Zeynep Çelik / ANKARA 28 yaşında 2 çocuk annesiyim. Alerjik astım oldum, kortizon kilo aldırır mı? Doktor zayıflama ilacı verdi. CEVAP: Acil ve mecburi durumlarda ağızdan ve damardan kortizon kısa süreli kullanılabilir. Uzun süreli kullanıldığında; vücudun su ve tuz tutmasına bağlı olarak kilo alımı, kemik erimesi, kan şekeri yükselmesi, hormonal dengesizlik gibi yan etkilere sebep olur. Böyle durumlarda mutlak tuzsuz perhiz yapmak ve unlu mamüllerden kaçınmak şarttır. Onun dışında sprey formlarını kullandığımızdan yan etkisi yok gibidir. Zayıflamak için bahsettiğiniz ilaç, bağırsak yağ emilimini azaltarak etki gösterir. Yan etkilerinden tavsiye etmiyorum, reklama kanmayın! Astım krizinde iken öleceğimi sandım! > Fikri Çalım / İSTANBUL 36 yaşındayım, 3 ay önce aniden göğsüm sıkıştı ve nefesim kesildi, öleceğimi zannettim. Astım krizi dediler... CEVAP: Fikri Bey, kontrollerini ihmal etme ve ideal kilona in. Aksi takdirde sana ölüm korkusu yaşatan krize tekrar yakalanabilirsin. Şişmanlık, akciğerlerin kapasitesini azalttığından astımın daha da kötüleşmesine ve tedavinin tesirinin azalmasına zemin hazırlar. Kirli, tozlu ve dumanlı ortamlardan uzak dur. Sprey ve parfüm gibi kokuları da kullanma. Ama her şeyden önce kontrollerini yaptır ve hekiminin tavsiyelerine de mutlaka uy! Sivilcelerimle başım dertte > Melike Ben henüz 16 yaşındayım, vücu-dumda, özellikle sırtımda aşırı sivilce var, ne yapmamı önerirsiniz? CEVAP: Kıymetli kardeşim, ergenlik çağındasın, öncelikle kesinlikle kilo alma, kilolu isen mutlaka ideal kilona in. Kuruyemiş, hamur işleri ve tatlılardan uzak dur. Hayvani yağları az tüket. Ayrıca fastfood türü gıdalara hiç yaklaşma, çikolata ve kolayı da hiç tüketme. Bol su iç ve sivilcelerini de kesinlikle sıkma. Cildiye uzmanının tavsiye ve reçetesine uy. Kontrollerini de ihmal etme! Dudaklarımda sürekli uçuk çıkıyor > Yeliz Aksel / AYDIN 20 yaşındayım, dudaklarımda sürekli uçuk çıkmakta ve kurumakta... CEVAP: Saygıdeğer kardeşim senin yaşında uçuk, çoğunlukla stres kaynaklı Herpes denen virüslere bağlıdır. Ayrıca arkadaşlarınla görüşmelerinde öpüşme ve sarılmadan sakın. Ellerini de sık sık yıka ve yemeklerin dışında ağzına temas ettirme. Dudaklarını da yalayarak ıslatma. Bazı kremlerle ve bol su içerek, bir de her şeyi kafana takıp kendini strese sokma! Elle bir yere asılmak boyu uzatır mı? > Ferhat Özcan Göz kalemi ve maskara sürmek göze zarar verir mi? Boy uzatmak için elleri-mizle bir yere asılmak işe yarar mı? CEVAP: Gözle ilgili sorunuzu Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı'ndan Doç.Dr. Abdullah ÖZKIRIŞ'a ilettim. Kapaklarının içine ve kirpik diplerine temas ettirilmediğinde, çok sık da bu işlem yapılmadığında pek mesele olmayacağını ifade etmiştir. Boy uzamasına bahsettiğiniz hareketle birlikte voleybol ve basketbol da iyi gelir. HER DERDİNİZİ BANA YAZIN Bana sağlıkla ilgili her konuda soru iletebilirsiniz. Uzmanlık alanımın dışındaki konuları ise ilgili hekim arkadaşlarımızı da misafir ederek sizlere elimden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışacağım... e-mail: aile.doktoru@tg.com.tr Faks: 0 (212) 454 31 00 Adres: 29 Ekim Caddesi No: 23 Yenibosna-İSTANBUL