KURBAN BAYRAMIYLA BİRLİKTE ET TÜKETİMİ ARTTI FAKAT...
Bayram müddetince dengeli-sağlıklı beslenilmelidir! Aşırı et tüketimi, kalp krizi ve felç gibi ciddi sağlık problemlerine yol açabilir...
Aman dikkat! Kurban Bayramında aşırı et tüketimi, kalp krizi ve felç gibi ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Et; sindirimi zor bir yiyecek olup özellikle yeni kesilmiş etler dinlendirilmeden yenilmesi durumunda, midede şişkinlik ve hazımsızlık gibi şikayetlerin yanında ani kalp spazmına ve yüksek tansiyonla gut krizine zemin hazırlayarak hayatımızı tehdit edebilecek sonuçlarla karşı karşıya bırakabilir...
>> Doymuş yağ oranı yüksek olan hayvani gıdalar, kalp damar hastalıklarına yani kalp krizi ve felce davetiye çıkarır. Bu sebeple özellikle mide ve bağırsak hastalığı olanlar; kurban etlerini hemen tüketmemeli haşlama veya ızgarada pişirerek yemelidir.
>> Fazla et tüketimi, yüksek kolesterolü olanlar ile kalp-damar, gut ve karaciğer hastaları için ciddi risk oluşturur. Bayramlarda bu tür hastalar perhizlerini kesinlikle bozmamalıdır. Kurban bayramında etlerin görünen yağ kısımları mutlaka temizlenmelidir.
>> Etler hazırlanırken, görünen yağlar temizlendikten sonra, soğutucularda en az 1-2 gün dinlendirilmeli, pişirileceği zaman ayrıca yağ eklenmemelidir.
>> Kurban eti bekletilmeden yenildiğinde, iyi pişirilse bile sert ve sindirimi güç olduğundan rahatsızlık verebilir. Etler, soğuk ortamda 3-4 gün bekletildiğinde yumuşar, lezzeti artar.
>> Haşlama veya fırında pişirilirse daha sağlıklı olur. Izgara etlerde, etin yanmasından dolayı oluşan kanserojen maddeler sağlığımız için son derece mahzurlu olup mümkün olduğu kadar bu tarz pişirmeden kaçınılmalıdır.
>> Bayramlarda zeytinyağlı sebze yemekleri, yeşillik, salata, meyve ve balık tüketimi artırılmalı, posadan zengin kuru baklagil ve kepekli, tam tahıl veya çavdar ekmeği tüketimine önem verilmelidir.
>> Öğün başı 2-3 dilimden fazla ekmek, kepekli veya çavdar olsa bile tüketilmemelidir.
>> Kurbanlık etler ise az miktarda sadece öğle yemeklerinde yenilmeli, akşam yemeklerinde zeytinyağlı sebze yemekleri ve salata tercih edilmelidir.
>> Sağlıklı hayatın temel şartlarından olan fizik aktivite yani düzenli ve devamlı egzersiz bayram müddetince de ihmal edilmemelidir. Hiç olmazsa evlerimizde halı üstüne yatılarak mekik hareketleri yapılmalıdır. Kahvaltı ise hiç ihmal edilmemelidir.
>> Bayram ziyaretlerine gitmeden mercimek çorbası, sebze yemeği, yoğurt ve salata yenerek evden çıkılırsa, gidilen yerdeki ikramlara 'hayır' deme iradesi oluşur.
>> Ayrıca her gidilen yerlerde çay ve kahve gibi içecekler fazla içilirse; kalp ritim bozuklukları, uykusuzluk ve mide şikayetleri ortaya çıkabilir. Bu içeceklerin tüketimi mutlaka sınırlandırılmalı. Şerbetli hamur tatlıları yerine de sütlü tatlılar dahi olsa tadımlık tercih edilmelidir.
KİLO ARTIŞINA YOL AÇABİLİR
Bayram ziyaretlerinde şeker, çikolata, hamur işi tatlılar ve beraberinde yenen kırmızı et; hem zararlı kolesterolün ve kan yağlarının yükselmesine, hem de kilo artışına sebep olur.
Hastalar kendinize dikkat edin
>> Kurban etleriyle birlikte şeker, çikolata, şerbetli hamur tatlıları gibi gıdalardan mümkün olduğu kadar uzak durulmalıdır.
>> Kırmızı et, biyolojik değeri yüksek protein, demir, çinko gibi mineraller ile folat, niasin ve B12 vitamini yönünden de zengin olmasına karşılık, kalp-damar hastalıkları açısından da zararlı yüksek miktarda doymuş yağ ve kolesterol de ihtiva eder.
>> 100 gr kırmızı ette ortalama 250-300 kalori mevcuttur. Kırmızı eti yerken bunu da dikkate alın.
>> Kırmızı etler görünen yağlarından temizlense bile yüzde 20 yağ ihtiva eder.
>> Ayrıca yağlı et tüketimi, kan yağlarında ve ürik asit düzeyinde artışa sebep olur.
>> Kan kolesterol düzeyi yüksek, aşırı kilolu, hipertansiyon, kalp-damar, diyabet ve gut hastalığı olanlar, kırmızı eti tadımlık yemelidir.
>> Sık ve sağlıksız direkt ateşe karşı pişirilen kırmızı etle beslenenlerde, kalın bağırsak ve mide kanserine yakalanma ihtimali artar.
>> Çok yüksek ısıda, uzun süre pişirme ve kızartma yöntemi, çeşitli kanserojen maddelerin oluşumuna sebep olabileceği için tercih edilmemelidir.
>> Et, ateşte yanmayacak, kömürleşmeyecek kadar uzakta pişirilmeli, aksi halde yüksek ateş, yüzeydeki proteinleri birdenbire katılaştırarak ısının iç kısmına ulaşmasını engeller.
>> Etin haşlanarak tüketimi sağlıklı olup muhtemel parazitlerin insana geçmesi de böylece engellenmiş olur.
>> Kırmızı etle beslenme azaltılıp; haşlama, fırınlama ve ızgara tarzında pişirme daha güvenlidir.
>> Sıklık açısından haftada veya 15 günde bir defa 5 köfte miktarını geçmemek kaydıyla kırmızı et yenmeli, buna karşılık haftada en az 2 defa ızgara veya suda buğulama balık yenmelidir.
>> Eti pişirme esnasında pişirme suyu atılmamalı, et az suda pişirilmelidir.
>> Etli sebze yemeklerine hiç yağ kullanılmamalıdır.
Etleri parçalar haline getirin derin dondurucuda saklayın!
>> Kurban etleri, parçalar halinde temiz kaplara konulmalı ve öncelikle güneş görmeyen serin bir yerde (14-16 derecede), 5-6 saati geçmeyecek şekilde bekletilmelidir.
>> Bekletme sırasında etlerin pozisyonları değiştirilerek hava alması sağlanmalı, bu süre sonunda oda sıcaklığına ulaşan etler, buzdolabına kaldırılmalı, kısa sürede tüketilecekse 4-5 derecede muhafaza edilmelidir.
>> Uzun süre saklamak için ise büyük parçalar halinde değil, birer yemeklik olacak şekilde küçük parçalara ayrılarak, buzdolabı poşetine veya yağlı kağıda sarılarak, buzdolabının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır.
>> Dondurulan etlerin buzdolabında çözdürülmesi ve çözdürülen etin hemen pişirilerek tekrar dondurulmaması gerekir.
>> Kurban etleri, henüz kesim sıcaklığı ile buzdolabına poşet içinde veya hava almayacak bir durumda büyük parçalar halinde üst üste konulursa, buzdolabı etin iç kısımlarını soğutmaya yetmez. Böylece, etin hava almayan kısımlarında çok kısa sürede (2. gün) bozulma ve kokuşma meydana gelebilir.
>> Kurban etlerinin uzun süre muhafazasında öncelikle kesim sırasında kan, mikroorganizmalar için iyi bir vasat oluşturduğundan hayvanın kanı çok iyi akıtılmalıdır.
>> Kanı iyi akıtılmamış hayvanların eti dayanıksız olur ve çabuk bozulur. Kurbanlık etin dayanma süresi, kesim kalitesine ve parçaların büyüklüğüne göre değişir.
>> Normal buzdolabı şartlarında en fazla 3-4 gündür. Ancak, etler kıyma haline getirilirse bu süre 12 gün kadardır.
>> Etlerin daha uzun süre muhafaza edilebilmesi için buzlukta (dondurucuda) -18 derecede dondurulmuş olarak saklanması gerekir. Diğer taraftan, dondurulmuş etler bile, 4-6 aydan fazla saklanmamalıdır.
HER DERDİNİZİ BANA YAZIN
Bana sağlıkla ilgili her konuda soru iletebilirsiniz. Uzmanlık alanımın dışındaki konuları ise ilgili hekim arkadaşlarımızı da misafir ederek sizlere elimden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışacağım...
e-mail: aile.doktoru@tg.com.tr
Adres: 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna-İSTANBUL
OKUYUCUYA CEVAPLAR Bitki çayının zararı olmaz
> Zübeyde Ölker
Midemin altı ile karnımın sol tarafından sırtıma vuran ağrı var, kabızlık oluyor. Doktor ultrason çekti, gastrit dedi. Ne yapmam gerekiyor? Akşamları bitki çayı içiyorum, bir zararı var mı?
CEVAP: Zübeyde Hanım, önce şunu belirteyim ki, ultrasonografi ile gastrit teşhisi konamaz. Mide altı ve sol karın bölgendeki ağrıların gastritten ziyade İrritabl Bağırsak Sendromuna bağlı. Bunun da temelinde stres yatar. Bu hastalıkla ilgili geçmiş sayfalarımızdaki geniş yazıları internet sitemizde bulabilirsiniz. Ama ilaçtan önce, psikolojini düzeltmek için, hayatta maddi hiçbir şeyi kafana takma. Üzerine düşen maddi ve manevi vazifelerini yaptıktan sonra her şeyi Allah'a havale et. Göreceksin ki, içini huzur kaplayacak ve hastalıkların kaybolacak. Ayrıca hekimden bu hastalıkla ilgili birkaç ilacı da 1-2 ay kullandığında, tamamen geçer. Akşamları veya gün içinde herhangi bir zamanda 1-2 fincan bitki çayı içmen son derece faydalıdır.
Sağ yanına dönerek yat
> Salih İnce
Ensemle sol omzumun birleştiği yerde ağrı ve kasılma vardı. Daha sonra kolum ve özellikle baş ve işaret parmağım yarım uyuşmaya başladı, tavsiyeniz nedir?
CEVAP: Sayın İnce, bu şikayetlerin tipik olarak boyun kireçlenmesine bağlı boyun omurları arasındaki mesafenin daralması ve aralardan çıkan, kola ve parmaklara giden sinirlerin sıkışmasına bağlıdır. Fizik Tedavi doktoruna muayene ol, çekilecek boyun filmi ve gerekirse de MR ile durum netleştirilerek, çözüme yönelik tedavi ile oldukça rahatlarsın. Yalnız, sol tarafına değil de, şikayetlerinin tam tersi yönünde sağ tarafına dönerek yat.
Sakalım düz çıkmıyor
> Rumuz S.
16 yaşındayım, elmacık kemiğimin üstünde çok fazla tüy var. Okuldaki herkesin sakalları düzgün çıkıyor. Ne yapabilirim? Bu tüyleri nasıl yok edebilirim?
CEVAP: Sevgili kardeşim, bahsettiğin durum tamamen normalin bir değişik şeklidir. Ergenlik çağında olduğundan böyle bir görünüm olabilir. Ama yine de bir endokrinoloji ve cildiye uzmanına muayene ol. Çok da merak etme, hiç de önemli bir şey çıkmayacak.