Kadınların baş belası: Adale romatizması

KADINLARIN BAŞ BELASI: FİBROMİYALJİ YA DA ADALE ROMATİZMASI Değerli okuyucularımız, bu hafta sizlere özellikle orta yaş kadınların ortak derdi olan "fibromiyalji" diğer adıyla "adale romatizması"ndan bahsedeceğim... Fibromiyalji oldukça yaygın bir durum olup bazen o kadar ciddi olabilir ki, kişinin iş hayatını, özel ve sosyal hayatını etkileyebilir. Kasları ve bağları etkileyen fakat eklemlere hasar vermeyen bu hastalık, toplumumuzda sık görülen bir rahatsızlıktır. Halsizlik ve ağrı, sanki tüm vücuttaymış gibi hissedilebilir. Dokularda kalıcı hasara neden olmaz ama şikayetler aylar, hatta yıllar boyu devam ederek hayatı zehir eder. Bu kişiler iyi görünmekle beraber kendilerini çok kötü hissederler. BİTMEK BİLMEYEN AĞRILAR Doğru teşhis konulmadığında, şikayetler ağrı kesici ilaçlar ile geçiştirildiğinde, mesele tam olarak giderilemez. Hastaların şikayetleri kısa bir süre azalmış veya geçmiş gibi gözükse de, bir süre sonra nüks eder. Halsiz, isteksiz, yorgun bu tür kişilerin büyük bir çoğunluğu zamanlarının önemli bir kısmını doktor doktor dolaşarak geçirirler. Basit ağrı kesiciler ile hayatlarını sürdüren bu kişiler uzun dönemde sıkıntılarından kurtulamadıkları için müzminleşen bu şikayetlerle yaşamaya devam ederler. SOĞUK?HAVALARDA?AZIYOR Fibromiyalji'nin sebebi kesin olarak belli değildir. Stres, kaygı, depresyon, dinlendirmeyen uyku ve bazı romatizmal ve hormonal hastalıklarla ilişkili olduğu yönünde kuvvetli emareler vardır. Aşırı egzersiz veya ağır sporlar yapmak, hareketsizlik, soğuk ve nemli havalar, özellikle psikolojik stresler ağrıları artırır. Fiziki ve ruhi sarsıntılar, darbeler (travmalar), ekonomik kayıplar, bir yakının kaybedilmesi, mikrobik hastalıklar, hormon bozuklukları fibromiyalji send-romuna sebep olabilir. Ayrıca genetik faktörlerin de hastalığın gelişiminde rolü vardır. Mevsim değişiklikleri ve özellikle soğukla şikayetlerde artış olur. EN?SIK 30'UNDAN SONRA BAŞLIYOR Her yaşta ve cinste oluşabilen fibromiyalji sendromu, en sık 30-60 yaşlar arasında ve kadınlarda daha fazla görülür. Menopoz döneminde ise şikayetler artar... Depresyona giden yol! Ruh halindeki değişiklikler, fibromiyalji de sık görülen bir bozukluktur. Hastaların çoğunda bir hüzün ve yıkılmışlık hâli vardır. 4'te 1'inde bariz depresyon bulunur. Çoğunda ise depresyona ait bazı belirtiler vardır. Hastalar aynı zamanda asabi ve tahammülsüz insanlardır. Bu hastaların bir işe konsantre olma ve basit problemleri çözme kabiliyetleri de azalır. Hastalar; sıcak uygulama, masaj, hafif egzersizler ve tatile çıkma ile rahatladıklarını ifade ederler. Hasta olduğumuzu NASIL anlarız? Aşağıdaki şikayetlerin hepsi fibromiyalji hastalarında aynı anda görülmeyebilir, belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Kas ve eklem ağrıları, dinlendirmeyen uyku, yorgunluk en sık görülen şikayetlerdir... > 3 aydan uzun süren yaygın vücut ağrısı ana belirtidir. > Boyun, sırt, omuz, diz, dirsek veya kalçalarda, uylukta ağrı ve hassasiyet > Uykuya rağmen dinlenememe, uykusuzluk > Gerilim veya migren tipi baş ağrısı, başta sersemlik hissi > Konsantrasyon güçlüğü, bitkinlik > El, kol, ayak, bacak ve yüzde hissizlik, karıncalanma veya şişme gibi his > Karın, mide ve göğüs ağrısı, hazımsızlık, gaz, şişlik, kabızlık, ishal > Adet öncesi gerginlik, ağrılı adet dönemleri > İdrara sık çıkma ve acil idrar yapma isteği > Kulak uğultusu ve çınlama > Gözlerde kızarma > Göz kararması, çarpıntı > Çalışırken hissedilen ağrılar > Tüm vücutta tutukluluk HANGİ hastalıklarla birlikte görülebilir? Fibromiyalji sendromu; depresyon, migren ve diğer baş ağrıları, kronik yorgunluk sendromu, irritabl bağırsak sendromu, huzursuz bacak sendromu ve diğer romatizmal hastalıkların seyri esnasında da görülebilir. Bunlardan birinin varlığı fibromiyaljinin yok olduğu anlamına gelmez. İkisi bir arada da olabilir. Hastaların yüzde 25'inde depresyon, yüzde 50'sinde de migren varlığı tespit edilmiştir. HAFTAYA: NASIL KORUNABİLİRİZ? OKUYUCULARIMIZA CEVAPLAR Hanım, kilo almam için baskı yapıyor! > Yaşar Köksal Yaşım 62, boyum 1.68, kilom 69... Bir arkadaşım, belli bir yaştan sonra mekik yapmanın zararlı olduğunu söyledi. Bir de sağ ayağımda sola göre, bir numara ayakkabı farkı kadar hafif şişlik var. Neler tavsiye edersiniz? CEVAP: Sayın Köksal, çömelip kalkma hareketi esnasında diz kapaklarınızda ince çatırdama olması; diz ekleminizde kıkırdakların dejenere olduğunu, gonartroz dediğimiz diz eklemimde kireçlenmenin varlığını göstermektedir. Eski kilolarınız sorumludur. Kireçlenmede, dizlere çömelip kalkma tarzı hareket ile merdiven çıkma sakıncalıdır. Fakat mekik eller ensede değil de, yanlarda olarak yapıldığında faydası olur. Tempolu yürüyüşler de yararlıdır. Mekik her yaşta yapılabilir. Doxium ilacı variste kullanılan bir ilaçtır. Bu ilaca en az 6 ay devam edilmelidir, gerekirse 1 seneye kadar uzatılabilir.Yengemiz, kilo konusunda size baskı yapmamalı, tam tersi hamur işi, pirinç pilavı ve tatlılardan sadece tadımlık vererek sizi daha fazla kilo alımından korumalıdır. Zayıflar şişmanlara göre vücut direnci açısından çok daha avantajlıdır, endişeniz olmasın! Panik yok ama tedbirinizi de alın > R.Ü./ SİNOP Eşim 30 yaşında, kanlı ishal ve karın ağrısı var, ablası 25 yaşlarında iken bağırsak kanserinden vefat ettiğinden tedirgin olmaya başladık. Bizi aydınlatabilir misiniz? CEVAP: Recep Bey, eşiniz idrar yollarında değil de mikrobik bağırsak iltihabı olmuş. Yapılacak kan ve dışkı tahlili ile sebep netleştirilir. Eşinizin ablasında muhtemelen genetik geçişli çok sayıda kalın bağırsak polibi (poliposis coli) vardı. Bunların kanserleşme riski oldukça fazladır. Böyle bir irsiyete çekim söz konusu olduğundan detaylı kan ve dışkı tahlilleri, gerekirse de kolonoskopi dediğimiz kalın bağırsakların ışıklı kameralı sistemle muayenesi, görülecek oluşumlardan da biyopsi alınarak kesin teşhis konup neticeye göre tedavisi planlanır. Panik yapmanıza gerek yok ama ihmal de etmemek lazım. Dahiliye uzmanına muayene olup tetkiklerinizi yaptırın, sonuçlara göre sizi yönlendirecektir. Doğumdan sonra âdeta felç oldum! > Rumuz Asu Temiz 25 yaşındayım, 4 yıl önce doğum yaptım, sonraları özellikle gergin olduğum zamanlar baş dönmesi, kulak çınlaması, göz kararması, vücutta karıncalanma ve felce benzer bir durum yaşıyorum. Neden olabilir? CEVAP: Kıymetli kardeşim, şikayetleriniz bu haftaki konumuz olan fibromiyalji sendromuna çok uymaktadır. Tetkiklerinizin normal olması, bu durumu kuvvetle akla getirmektedir. Doktor doktor dolaşmayın, dahiliye uzmanına muayene olup gerekirse ilave tahliller yapılarak tedaviniz ayarlanır, diğer ilgili branş hekimlerine de yönlendirilirsiniz. Doğum sonrası gelişen depresyon da mevcut şikayetlerinizi tetiklemiş. Eş ve anne olarak üzerinize düşen maddi-manevi vazifeleri yaptıktan sonra hiçbir olumsuz şeyi kafanıza takmayarak, gerisini Allah'a havale edin, müthiş hafifleyeceksiniz. Dünyada hiçbir şey üzülmeye ve kafaya takmaya değmez!