Sevgili okuyucularımız, bu hafta sizlere yıllardır astım hastası olan bir hanımefendi kardeşimizin herkesi ilgilendiren haklı feryadından, sigara içiminin bizi ne hale getirdiğinden bahsetmek istiyorum. Özellikle mecburi olarak birçok kişinin bir arada bulunduğu alışveriş merkezleri gibi ortak mekanların hollerinde, bahçelerindeki üstü açık kafelerde yasağa rağmen sigara ve onun gibi çok zararlı nargileler tüttürülebilmekte. Ayrıca otobüs, metro, metrobüs duraklarında ve servis araçlarında (güya insanların bulunmadığı zamanlarda!) içilmiş, ortama yayılmış ve koltuklara sinmiş sigara dumanı; başta solunum yolları ve kalp-damar sistemimiz olmak üzere tüm vücut sağlığımız üzerine son derece zararlı etkilere sebep olmaktadır. Diğer yandan sigara illeti, sıcak ve dostane ilişkilerin kurmasına da engel olmaktadır. Daha da ilerisini söyleyeyim; günümüzde sigara içenler o kadar çoğaldı ki, sigara içmedikleri mekanlarda bile ortama saldıkları katranlı, oksijeni az, zehirleyici gazlı nefesleriyle, içmeyenlerin sağlığına zarar vermektedir. Pasif sigara içicisi durumunda olanlar, kısa vadede kendi vücutlarında oluşan zararların farkında olamadıklarından, çoğu kimse bu duruma maalesef tepki göstermemekte. Uzun süreli sigara dumanına maruz kalan kişiler, bir vesileyle sağlık kuruluşlarına uğrayıp yapılan muayene ve tetkiklerinde; sigaranın sebep olduğu sürpriz hastalıklarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Özellikle sigara içenlerle aynı ortamda çalışanlar ile tiryakinin evde bulunan eşi, çocukları ve diğer akrabaları büyük risk altında. Toplum sağlığını çok yakından ilgilendiren bu duruma mutlaka bir çözüm bulunmalıdır. Bu konuda Diyanet İşleri Başkanlığımız ile Sağlık ve İçişleri Bakanlıklarımızı acilen göreve davet ediyorum. Netice olarak hem kendimizin, ailemizin, dostlarımızın ve hem de tüm insanlığı ciddi manada tehdit eden, gelecek nesillerin sağlığını da ipotek altına alan, her yönüyle mağduriyetlere ve kul hakkı ihlallerine sebep olan sigarayı, hayatımızın her yeri ve safhasından çıkartmamız lazım. Böylece hem sağlığımız hem de cebimiz bayram edecektir. >>> Nurcan Aksel Kocaoğlu / SAMSUN * Alerjik astım hastasıyım. Sigara, deterjan, lastik, parfüm kokusu aldın mı, bahar, yaz geldi mi, yapraklar döküldü mü hep hastasın! "Sigara Yasağı Kanunu" çıktı da biraz rahatladık. Allah Başbakanımızdan razı olsun. Ancak özellikle servis şoförleri, kuaförler ve dişçi gibi yakın temas kurulan kişiler çok sigara içiyorsa üzerlerine sinen koku da astım hastası olarak bizi etkiliyor. İngiltere'de sigara içmeyenlerin çalıştığı bir şirkette, evinde sigara içtiği tespit edilen bir kişi işten atılıyor! Bizde niye olmasın; "Sigara içmeyen servis şoförü mü olur canım" diyorlar. Bunu bir de alerji ve astımı olan hastaya sorun... "Sigara yasağı" alanı genişletilmeli, parfüm gibi sağlığa zararlı kimyasallar kullanılmamalı. Astım hastaları adına neler tavsiye edersiniz? >>> OKUYUCULARIMIZA?CEVAPLAR * Balıkyağı tüketen uzun boylu oluyor > Mehmet Arslan * 15 yaşındayım, 1.75 boyum, kilom 65. Annemin boyu 1.65, baba boyu 1.78. Elle barfikse asılıp kendini sallamak boyu uzatır mi? Boyumun uzaması için neler yapmalıyım? CEVAP: Sevgili Mehmet, daha 15 yaşında iken boyunun bu değerde olması senin gibi uzun boy sevdalısı ve hasreti çeken biri için şanslı ve müjdeli bir değerdir. Zıplama ile yapılan voleybol, basketbol gibi sporlar ve senin gibi elle demire asılmak boyu uzatır. Bir de buna, günde yemeklerden 2-3 saat sonra içilecek 2 bardak süt ile 1 çorba kaşığı balık yağı da boy uzamasına oldukça katkıda bulunur. Boy uzaması büyük ölçüde irsi faktörler ve çocukluk döneminde sağlıklı, dengeli beslenmekle yakından alakalıdır. Yalnız şunu da ifade edeyim ki, uzun boyluluk gerek sosyal hayatta bir çok münasebette, gerekse de kalbin üzerine binen yük açısından, hatta evlilikte eş adayı bulabilmek noktalarında da bir çok sıkıntılara yol açabilir. Bundan dolayı da, şu andaki yaşına göre 190'a ulaşman büyük ihtimal dahilinde olduğundan bu konuda çok da ısrarcı olmasan iyi olur. >>> Çocuk ve gençlerde halsizliğin sebepleri > Ahmet Patur * 22 yaşındayım, boyum 1.80, kilom 76, iştah problemim yok. Yemeklerden sonra aşırı ağırlık ve uyku çöküyor, kendimi çok halsiz hissediyorum. Gece kaçta yatarsam yatayım, sabah kalkmakta çok zorlanıyorum. Sebebi nedir ve ne yapmalıyım? CEVAP: Sevgili Ahmet kardeşim, boyuna göre kilon iyi sayılır. Ancak başta anne-baban olmak üzere yakın aile fertlerinde yüksek tansiyon, şeker hastalığı, yüksek zararlı kolesterol (LDL) ve trigliserid, insülin direnci varsa, bir de sigara içiyorsan erken yaşlarda da olsan gelişebilecek damar sertliği (ateroskleroz) bahsettiğin şikayetlere yol açabilir. Yapılan çalışmalar göstermiştir ki, insanoğlunda damar sertliği, 2 yaşından itibaren başlamakta, 20'li yaşlardan itibaren ise sizdekine benzer şikayetler ortaya çıkabilmektedir. Bundan dolayı sağlıklı ve dengeli beslenme bebeklikten itibaren başlamalı, süt, mevsiminde meyve ve sebze ağırlıklı, balıktan zengin beslenilmeli, hazır ve dondurulmuş gıdalardan mümkün olduğu kadar uzak durulmalıdır. 3 beyaz azaltılmalı, tam buğday ekmeği tercih edilmeli. Egzersiz olarak da hareketli bir hayat tarzını tercih etmemiz yeterlidir. ------------ > Araca sinen koku nefessiz bırakıyor Normal sağlıklı fertlerde bile her yönüyle son derece zararları olan sigara dumanı; astım, kronik bronşit, KOAH ve kalp-damar hastalığı olan kişilerde çok daha hayatı tehdit edici sıkıntılı durumlara yol açmaktadır. Kaldırımlarda yürürken içilen sigaranın dumanı, arkadan veya karşıdan gelenleri daha 15-20 metreden itibaren kokusu ve solunum yolları üzerine yaptığı tahrip edici etkileriyle rahatsız etmektedir. Okuyucumuzun mektubunda bahsettiği gibi sigara içenlerin bedenleri, elbiseleri, yaşadıkları mekanlardaki eşyalar da kötü ve rahatsız edici kokmakta ve orada bulunanları son derece olumsuz etkilemektedirler. > Toplu taşımada hiç sigara içilmemeli! Nefes darlığı tablosu olan ve sigaranın etkilediği astım; zaman zaman kişiyi hava açlığı hissi ile âdeta nefessiz bırakıp hayatı çekilmez kılar. Sigara içenlerin bunu idrak ederek bu illeti yaşadığımız her yerde terk etmeleri gerekmektedir. Her ne kadar otobüs, minibüs, vapur, metro ve tren gibi ortak toplu taşıma araçlarında seyahat esnasında içilmese bile, bu araçlarda yolcuların bulunmadığı temizlik ve park zamanlarında personelinin içeride içtiği sigaranın rahatsız edici ve hastalık yapıcı kokusu eşyalara sindiğinden hiçbir zaman buralarda sigara içilmemelidir. > Astımlının günahı ne? Okuyucumuzda olduğu gibi astım, tam olarak ne zaman geleceği belli olmayan nefes darlığı nöbetleri esnasında kişilere âdeta ölüm korkusu yaşatır. Astım nöbetlerine en çok sebep olan amillerin başında da sigara dumanı gelir. Bu illet, çevremizdeki insanlara, dostlarımıza ve en yakınlarımıza ciddi manada sıkıntılar yaşatarak mağduriyetlere sebep olması sebebiyle de en büyük insan hakkı ihlallerinin başında gelir. Kendimize ve başkalarına zararları dolayısıyla bu illet mutlaka terk edilmeli.