AİLE DOKTORU Hazırlayan: Uzm. Dr. S. Hilmi ÖZKIRIŞ
İç Hastalıkları Uzmanı
BİR AİLE SAADETİNİ KURTARMA OPERASYONU...
Tansiyonum, kilom, maddi sıkıntım yok. Ama gel gör ki; eşime, henüz 1 yaşındaki minik çocuğuma, dışarıdan gelen korna sesine, seyyar satıcının narasına, hatta merdivendeki ayak tıkırtısına sinir oluyorum. Bu yüzden yuvam dağılabilir doktor bey, lütfen yardım!
Kıymetli okuyucularımız, yaklaşık
9 aydır başlattığımız "sağlıklı hayat yolculuğu"na, desteklerinizle vites düşürmeden devam ediyoruz. Sayfamızın proje aşamasında, okuyucularımızdan gelebilecek sağlık problemlerini sık sık Manşete taşımayı planlamıştık. Ancak benim de ısrarımla şöyle birkaç ay temel konuları etraflıca masaya yatırmayı öngördük. Şimdi isterseniz lafı fazla uzatmadan genç bir kardeşimizin başında cereyan eden ve hepimizin yaşadığı psikolojik bir çıkmazdan kurtulmanın yollarını arayalım...
> Rumuz Cici Ero
SORU: 28 yaşındayım, bir çocuk babasıyım, boyum 1.73, kilom 70... Doktorlar "tansiyonumun normal olduğunu ve sadece 1 bardak tuzlu ayran içmemi" söylemişlerdi, başka da bir rahatsızlığım yok... Maddi durumum ise geçinecek kadar iyi... Ama son günlerde bir sıkıntım var. Hatta bu yüzden yuvam bile dağılabilir! Yerli yersiz sinirlenip çok kalp kırıyorum. Karım ne derse sinirleniyorum, küçük çocuğumu çok sevdiğim halde onun ağlama sesi veya yaptığı hareketler beni çileden çıkarıyor! Aradan 5-10 dakika geçince bu yaptıklarımdan pişman oluyorum. Dışarıdan gelen anlamsız sesler (çocuk, araba, ayak sesi gibi takur-tıkırtılar) beni çok rahatsız ediyor, tahammül edemiyorum. Geçmişimde böyle bir şey yoktu! Acaba nasıl bir psikolojik değişimin içerisine girmişim? Neler oluyor bana doktor?
CEVAP: Sevgili kardeşim, boy, kilo, tansiyon değerlerin normal. Bu vücut yapın için seni tebrik ediyorum. Hipertiroidi (zehirli guatr olarak bilinen tablo) gibi bazı hormonal, kolesterol ve şeker yüksekliği gibi metabolik hastalıkların seyrinde, bahsettiğin şikayetler olabilir. "Tuzlu ayran iç" dendiğine göre büyük ihtimalle o sırada tansiyonun düşük bulunmuştur. Labil (oynak) hipertansiyon dediğimiz durumlarda kişinin tansiyonu zaman zaman düşük, zaman zaman da yüksek bulunur. Böyle durumlarda da beynin normal ve dengeli beslenmesi olamadığından bu tür şikayetler ortaya çıkabilir.
Derhal bir dahiliye uzmanına muayene olun, ciddi bir tetkikten geçin. Sonuçlarına göre ya sizi tedaviye alacak veya herhangi bir fizik ve laboratuar anormallik tespit edememişse bir psikiyatri uzmanına gönderecektir. Psikiyatride gerekirse psikoterapi veya ilaçla tedavi olursunuz, ilaç verilirse düzenli ve dozunda kullanın. Lütfen hekiminizin tavsiye ve telkinlerini dikkate alın!
Hamur işi ve tatlıları tadımlık, yağsız kırmızı eti de en fazla haftada 2 gün 5 köfte büyüklüğünde ye. Daha ziyade sebze, salata ve yeşillik ile kuru bakliyat ve haftada en az 2 gün fırında suda buğulama balık tüket.
SABIR EN BÜYÜK İLAÇ
Belki bunlardan da önemlisi, üzerine düşen maddi ve manevi vazifelerini sonuna kadar en iyi şekliyle yap, gerisini Yüce Allah'a havale et, bak her şeyin düzeldiğini ve rayına girdiğini göreceksin.
İçinde bulunduğumuz mübarek Ramazan-ı şerif ayının en önemli özelliği, her yönüyle sabır ve öfke kontrolü sağlayan zaman dilimi olmasıdır. Yaptıklarından pişmanlık duyduğun ve acil çare arayışı içinde olduğundan, maddi reçetenin yanında manevi olarak seni takviye edip güçlendirecek, tedavine ciddi anlamda yardımcı olduğu ilmi araştırmalarla da tespit edilmiş duaya da ağırlık ver. En kısa sürede maddi ve manevi tedavi ile rahatlayıp aile saadetini de sağlayacaksın!
AÇ PENCERENİ, İÇİNİ FERAH TUT!
Stres ve depresyondan kurtulmak için bulunduğunuz mekanları sık sık havalandırın, işe ara verin. Uzun süre havasız ortamlarda kalmak ve geri-lime sebep olacak meşguliyetler de sizi asabi yapar, tersi ise rahatlatır.
İftarda hızlı ve fazla yemek kalp krizine davetiye çıkartır
>> Ailesinde kalp hastalığı, tansiyon, şeker hastalığı, kolesterolü olanlar ile kilolu kişiler, sigara içenler oruç tutmaya başladıktan sonra iftarda beslenmele-rine dikkat etmeleri, göğsünde sıkışma, yanma, mide bölgelerinde alışılagelmişin dışında ağrı hissetmeye başladıklarında, vakit kaybetmeden derhal bir uzman hekime müracaat etmeleri gerekir.
>> Yarım saat önce başlayan bir göğüs ağrısı kişiyi kalp krizine götürebilir.
>> Gün boyu aç ve susuz kalmak, kalp krizi riskini tetiklemez. Kalp krizi geçirenlerin çoğu iftar yemeklerinden sonra hastaneye gelirler. Çünkü yemekte ölçüyü kaçırmışlardır.
>> Sahurda "çok yemek tok tutup acıkmayı önler" anlayışından uzak durulmalı. Çünkü sahurda ne kadar az ve hafif yenirse gün boyu o kadar az acıkılır. Zeytin, az yağlı peynir, domates ve kepek ekmeği tercih edilmelidir.
>> Makarna, ekmek ve patates gibi gıdaları az tüketmeli, balık ise çok yenmeli.
>> Unutulmamalıdır ki, kalp kaynaklı ağrılar çoğunlukla tok karnına ortaya çıkar.
OKUYUCULARIMIZA CEVAPLAR Çocuk emzirenler oruç tutabilir mi?
> Ali Ayhan - Mehmet Akçay
Bebeklerimiz 3-4 aylık, hanımlarımız çocuk emziriyor, bir arkadaşın hanımı 3 aylık hamile, bu durumlarda oruç tutmaları sağlık açısından uygun mu, neler tavsiye edersiniz?
CEVAP: Daha önce tıbben oruç tutmayabilecek olanların listesinde hamile ve süt emziren anneleri de saymıştık. Emziren anneler illa da oruç tutmak isti-yorlarsa, sütlerinin kesilmemesi ve çocuklarının etkilenmemesi için beslenmelerine daha dikkat ederek ve bu durumlarının vücutlarını ve emzirdikleri çocuklarını etkilemediğini hissettiklerinde tutabilirler. Hamile ve süt emziren anne-ler rahatsızlık hissederlerse, oruç tutmamaları dinimiz açısından da caizdir. Anne adayı; şeker hastası ise, kontrolsüz yüksek tansiyonu, bulantı, kusma, beslenme bozukluğu varsa, oruç tutmaması daha uygundur. Sağlıklı bir gebe diyetinde; yeterli miktarda tahıl, meyve, sebze, et ve süt ürünleri bulunmalıdır. Aynı durum hamileler için de geçerlidir.
Babamın her tarafı ağrıyor
> İlknur Taş / KAYSERİ
Babamın her yanı ağrıyor ama hastalığına 3 yıldır teşhis konulamı- yor. Sadece kolesterol ilacı kulla- nıyor, lütfen bize yardımcı olur musunuz?
CEVAP: Kıymetli kardeşim, babanın yaşı, boyu ve kilosu, tansiyon değerlerinden bahsetmemişsin. Tahlillerin normal sınırlarda. Babanın şikayetleri boyunda tiroid bezinin arka yüzünde bulunan, küçük 4 adet paratiroid bezinin yetersizliğinden olabilir. Bu sebeple kanda parathormon ve serbest kalsiyum seviyelerine bakılmalı. Eğer bu değerler de normal çıkarsa şikayetleri büyük ölçüde stres kaynaklı olan ve bayram sonrası bahsedeceğim Huzursuz Bacak Sendromu olabilir. Kardeşlerim olan Kayseri Acıbadem Hastanesi'nde Göz Doçenti Abdullah ÖZKIRIŞ veya TEKDEN Hastanesi'nde KBB Uzmanı Op. Dr. Mahmut ÖZKIRIŞ'a selamımla git. Babanı orada önce dahiliye uzmanı, gerekirse de nöroloji ve psikiyatri uzmanı meslektaşlarımıza muayene ettirsinler.
Sevgili Girot, tuzu unut perhize başla
> Robert Girot / İNGİLTERE
Göğsümde ağrılar var. "Myopati" hastası olduğumdan doktor, EKG ile tam netice alamadı, ne olabilir?
CEVAP: Sevgili Girot, yaş, boy ve kilonu belirtmemişsin. Tansiyon değerlerin çok yüksek, bu tüm vücut için ciddi bir risk oluşturur. Acilen tansiyonunu 120/70 değerlerine getirecek tedaviye başlanmalı. Kan yağları ve kolesterolün daima normal sınırlar içinde tutulmalı. Hayat boyu tuzu asgariye indirmeli ve ideal kilona getirecek perhize girmelisin. Myopati hastası olsanız bile EKG'de anormallik gözükmesine engel teşkil etmez. Ağrılarınız, damar sertliğine bağlı kalp dokusunun efor sonrası yetersiz beslenmesini (iskemi) akla getirmelidir. İstirahat EKG'niz normal ise eforlu EKG, hastalığı kesine yakın teşhis için en iyisi koroner anjiografidir. Acilen bir kardi- yoloji merkezine müracaat edin lütfen!
İlaç, kilo aldırmaz yediğinize bakın!
>Kübra Kahraman
21 yaşındayım, bir kez doğum yaptım ama sürekli Primolut-N kullanıyorum. Birden kilo aldım, bu ilaç kilo yapar mı? Sürekli başım dönüyor, bıktım bu şekilde yaşamaktan!
CEVAP: Sevgili kardeşim, bahsettiğin ilaç adet kanamasını durduran ve geciktiren hormon ilacıdır, niye sürekli kullanıyorsun? Kadın-doğum uzmanının kontrolü altında kullanın. İlaçların bir kısmı iştahı açabilir ama esas kiloların sebebi fazla kalorilerdir. Hamur işini, tatlıları, beyaz ekmeği bırak; salata ve spora sarıl kilo falan kalmaz! Baş dönmesinin sebebinin ya boynunda doğuştan bulunabilen servikal kot (boyun omurlarında fazladan bulunabilen 1 adet kaburga) veya herhangi bir travmaya bağlı boyun kireçlenmesi olduğunu düşünüyorum. Böyle durumlarda beynin % 25'ini besleyen vertebral arter dediğimiz atardamarlar boyun hareketleri ile sıkışma sonrası, beyne ve beyinciğe giden kan miktarı azaldığından şiddetli baş dönmeleri olabilir. Önce dahiliye uzmanına muayene ol, diğer tetkiklerini yaptır, boyun filmini çektir, bunlar normal çıkarsa tekrar nöroloji uzmanına muayene ol. İnşallah verilecek tedavi ile çok rahatlayacaksın. Lütfen karamsar olma!
Koltuk altı terim sosyal fobi oldu
> M.T. / KIRŞEHİR
27 yaşında bir öğretmenim, sağlığım yerinde, 9 yıldır şiddetli koltuk altı teriyle başım dertte. Mesleğimde zorlanıyorum, bu bende sosyal fobiye neden oldu. Klipsli ETS'yi tavsiye eder misiniz?
CEVAP: Değerli Hocam, Klipsli ETS; endoskopik kamera ile göğüs boşluğuna girilerek terlemeyi ayarlayan sempatik sinirin belirli bölgesine titanyum klips konulması işlemidir. Sempatik Hiperaktivite'si olmadan yapılmamalı. Yapılırsa yan etkiler ortaya çıkar. Ellerde kuruluk ameliyattan hemen sonra başlar. ETS'de tek sıkıntı, % 1-2 refleks terlemedir. Bu metotla koltukaltı terlemesinin % 96 oranında kaybolduğu belirtilmektedir. Dahiliye uzmanına genel fizik muayeneni ol, tetkiklerin yapılsın. Organik bir sebebi olmadığı tespit edilirse böyle bir operas-yonu kabul edebilirsin. Şu ana kadar vücudunun başka yerinde bu şikayetin olmadığına göre nüks olmaz büyük ihtimalle. En son karar verici yine sensin!
4 aylık hamileyim saçlarım dökülüyor
> Melek Soysal
>> 4 aylık hamileyim, saçlarım çok dökülüyor, nasıl engel olabilirim?
CEVAP: Melek Hanım, insanlarda normalde her gün 100-200 arası saç teli dökülebilir. Hamilelikte artış gösteren bazı hormonlar ile salgılanması azalan veya çocuk sebebi ile yetersiz hale gelen tiroid hormonu ve çinko eksikliğinde, kansızlıkta saç dökülmesi artış gösterir. Dahiliye uzmanına muayene olun, kan sayımı, çinko ve TSH tahlili yaptırın. Onun tavsiyelerine göre tedavin ayarlanır, şikayetlerin büyük ölçüde geçer, gerekirse cildiye uzmanına da muayene olursun. Bu durumu kafana takma, her anne adayında olan bir şey.
HER DERDİNİZİ BANA YAZIN
Birçok okuyucumuz Huzursuz Bacak Sendromu ile ilgili sorular sormakta. Tek tek cevap yerine bayram sonrası bu hastalığa tam sayfa ayıracağız... Bana sağlıkla ilgili her konuda soru iletebilirsiniz. Uzmanlık alanımın dışındaki konuları ise ilgili arkadaşlarımızı da misafir ederek sizlere elimden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışacağım...
e-mail: aile.doktoru@tg.com.tr
Adres: 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna-İSTANBUL