Spor bahane olamaz

ANTRENMAN İÇİN?SABAH?SAATLERİNİ?TERCİH?EDİN Ramazan ayında formunu korumak için spor yapmak isteyenler veya meslekleri gereği günlük antrenmanı olan sporcu kardeşlerimiz, fiziksel aktivite için serin sabah saatleri ile midenin gevşediği teravih namazı sonrasını tercih etmeliler. KİLO?ALMAMAK?İÇİN YÜRÜYÜN Aç ve susuz kalmak ile hareket azlığı; metabolizma hızının yavaşlamasına yol açtığından kilo alımına zemin hazırlayabilir. İftardan sahura kadar bol sıvı tüketmek ve teravih sonrası yarım saatlik yürüyüş yağlanmaya engel olur. Kıymetli okuyucularımız, mübarek ramazan ayını yarıladık. Görüldüğü gibi beslenmemize ve hayatımıza biraz dikkat ettiğimiz takdirde yazın da rahatlıkla oruç tutulabiliyor. Bu hafta da yine sizlerden gelen yoğun sorulara ortak cevap olması bakımından "SPOR ve REFLÜ"den bahsetmeye çalışacağım. Öyle ya oruç geldi diye fiziksel aktiviteyi hepten bırakmak olmaz. Sıvı kaybına fazla yol açmayan ve ağır olmayan sporlar oruçluyken rahatlıkla yapılabilir. Ancak antrenmansız olan okuyucularımız sadece yürüyüş tarzı sporları tercih etmeliler. Hatta teravih namazının sayısız manevi nimetlerinin yanında fiziksel aktiviteye katkısı da küçümsenmeyecek kadar bulunmaktadır. SÜREYİ BİRAZ DÜŞÜRÜN Oruçluyken spor yapanların dikkat edeceği en önemli nokta, kişinin egzersiz alışkanlığıyla yani antrenmanlı olup olmamasıyla ilgilidir. Uzun süredir yaptığı spora karşı adaptasyonu ve direnci olduğundan oruçluyken de çalışmasını biraz daha düşük tempoda sürdürmesinde herhangi bir mahsur yoktur. Kısacası rahat oruç tutmak için ramazan müddetince yapılan sporun dozunun düşürülmesi gerekir. Öğleden sonra spor yapmak, uzun süre aç kalındığı için kan şekeriyle ve metabolizmayla ilgili bazı sıkıntılar ortaya çıkarabilir. Oruç tutanlar, herhangi bir sportif aktivitede ya da birtakım egzersizlerde bulunmak istiyorsa; bunu sahur ya da iftardan 2-3 saat sonra yapmaları daha uygun olur. SPORCU ORUÇ TUTABİLİR Mİ? Oruçluyken aşırı ve ağır sporlardan uzak durmak gerekir. Çok uzun süre koşmak da tehlikeli olabilir. Profesyonel sporcular, antrenman saatlerini uygun saatlere alıp, süre ve dozajı da azalttıkları sürece rahatlıkla oruç tutabilirler. Spor süresince terlemeyle vücuttan sıvı kaybı olur. Oruçluyken bunu karşılayamayacağımız için çok fazla terleyici tarzda ve tempoda çalışılmamalıdır. Normal beslenme şartlarında, oruç tutan sağlıklı genç insanlar, eğer iyi eğitilmiş ve ne yaptıklarını biliyorsa, çok ağır olmayan günlük egzersizlerini rahatlıkla yapabilirler. Ramazanda, sporcular yüksek fiziki aktivitelerinden dolayı daha fazla sıvıya ihtiyaç duyduklarından iftar ve sahurda sıvı alımını artırırlarsa çok da mesele kalmaz. FIRIN İŞÇİSİ TUTUYORSA... Herkes gibi Müslüman futbolcular ve diğer profesyonel sporcular da Allah'ın emrine uyarak oruç tutmak zorundadırlar. Bazı özel durumlar ve ağır hastalıklar dışında hiç kimse oruçtan muaf değil. Demir çelik fabrikalarında çok yüksek derecedeki kızgın fırınlar karşısında, inşaatlarda, ekmek fırınlarında işçilerimiz, tarlada, kırda, bayırda güneş altında çiftçilerimiz oruç tutabiliyorken; her türlü konfor ve beslenme şartlarında bulunan sporcular da pekala oruç tutabilmelidir. Eğer sporcu hasta veya seferiyse oruç tutmayabilir. RAMAZANDA SIK RASTLANAN REFLÜDEN NASIL?KORUNURUZ? Kızartma ile sucuğa dikkat Özellikle sahurda kızartma, kavurma, salam, sucuk, sosis gibi çok yağlı, baharatlı ve tuzlu yiyecekleri yedikten sonra bir de üzerine yattınız mı vay halinize! Midede başlayan yangın boğazınıza dayanmıştır... Mide asidinin yemek borusuna kaçması olarak tanımlanan reflü ile kabızlık ve şişkinlik ramazanda en rastlanan sindirim rahatsızlıklarıdır. Reflüden korunmak için kızartma ve kavurmalar ile salam, sucuk, sosis gibi çok yağlı, baharatlı ve tuzlu yiyeceklerden uzak durun. Bu tür beslenme tarzı susamaya da yol açacağı için oruç tutmayı zorlaştırır. Özellikle sahurda bu yiyecekleri tüketip üzerine yattığımız zaman reflüden kaçınılmaz. Yine aynı şekilde gün boyu aç ve susuz kalan mideye iftarda yüklenip çok sayıda emeği bir anda yemek de rahatsız eder. Ayrıca reflüyü önlemek için kahve, kakao, çikolata gibi aşırı kafein içeren gıdaların alımından da kaçınılmalı. BOL BOL SIVI TÜKETİN Ramazanda midemizin rahat etmesi için iftarda; su veya hurma ile açıldıktan sonra yağ oranı az olan iftariyelikler ve 1 kase çorba ile birkaç dilim tam buğday ekmeği yenmelidir. Mümkünse biraz ara verildikten sonra yemeğe devam edilir. Zeytinyağlı veya etli sebze yemekleri, ızgara, haşlama veya fırında pişirilmiş et, tavuk, balık salata, yoğurt (cacık, ayran) ideal ana yemeklerdir. Pilav, makarna az alınmalı. Hamur işleri, kızartma, kavurma ve şerbetli tatlılardan uzak durulmalıdır. Sütlaç tarzı süt tatlıları alınabilir. Az su içilmesi bu ayda görülen en önemli beslenme yanlışlardandır. İftarda, iftarla sahur arasında ve sahurda bol bol sıvı tüketilmeli. Özelikle iftarda yemekten önce yarım bardak su ile yemeğe başlanmalıdır. KABIZLIĞI ÖNLEMEK İÇİN Gün boyunca kaybedilen sıvı miktarı oldukça fazla olup bunun yerine konulması gerekir. Sıvı olarak limonata, taze sıkılmış meyve suyu, ayran içilebilir. Çay ve kahve, diüretik (idrar söktürücü) etkileri sebebiyle çabuk susamaya yol açtıklarından dolayı özellikle sahurda az içilmelidir. Kabızlık problemi çekenler için posalı gıdaların daha fazla yenmesi, bunun için de meyve ve sebze tüketiminin artırılması, ekmek olarak tam buğday, kepek veya çavdar ekmeğinin kullanılması ve özellikle de su içiminin artırılması uygun olur. İftardan birkaç saat sonra, hafif bir yürüyüş, bol su içmek ve meyve yemek kabızlığı önler. Sahurda domates, salatalık yemek de kabızlığa bire birdir. OKUYUCULARIMIZA?CEVAPLAR Babam yorganı üzerinden atıyor > Gülsüm Taşdelen Babam 44 yaşında, 1.70 boyunda ve 66 kilo. Geceleri yatarken yorganı üzerine örtüyor, fakat sonradan farkında olmadan üzerinden yorganı atıyor. Sabah kalktığında üşüttüğünden olmalı, böğründe ağrı hissediyor. Neden geceleri üzerinden yorganı atıyor ve üşüdüğünde bunu hissedip geri üzerine almıyor? Babamda horlama da var. Üzerinin kapalı yatması için ne yapmamız gerekiyor? CEVAP: Kıymetli kardeşim, kişinin geceleri yorganı üzerinden atması; çoğunlukla hiperaktif oluşundan veya uyulan ortamın sıcak ve neminin fazla olması sebebiyle vücut sıcaklığını normal tutmak için refleks olarak yapılan bir davranış tarzıdır. İçinde bulunduğumuz yaz günlerinde yatarken yorgan örtmek, kişinin vücut ısısını arttıran ve terleten yanlış bir davranıştır. Sıcak yaz günlerinde terasta açık havada üzerinizde ince bir pike alarak yatarsanız dahi bir problem olmaz. SAĞ YANA?YATARAK HORLAMAYI YENİN! Burada gece yatarken üzerimizi örtmede kriter, üşümeyecek ve terlemeyecek kadar örtünmektir. Huzursuz Bacak Sendromu veya hiperaktif karakter yapısında olan kişiler de geceleri üzerlerini açarlar. Yapılacak detaylı fizik muayene ve laboratuar tetkikleri sonucu kati teşhis konarak hastanın dertlerine çözüm getirilir ve rahatlatılır. Horlama, çoğunlukla burun kemiğinde eğriliği veya burun içindeki konka denen kıkırdakları çeşitli sebeple büyüyen kişilerde görülür. Bunun dışında da en çok, kilolu kişilerde yumuşak damağın aşağı sarkarak yutağın hava yolunu kapatması sonucu görülür. Kilo verme ve sağ yana yatmakla büyük ölçüde geçer. Hamileyken saç boyatılabilir mi? > Nefise Yılmaz Merhaba Hocam, hayırlı ramazanlar diliyorum. Hamilelik şüphesi varken veya hamileyken saç boyatılabilir mi? Cevabınız için şimdiden teşekkür ederim... CEVAP: Saygıdeğer Nefise Hanım, ben de size hayırlı ramazanlar diliyorum. Cilde ve saça uygulanan merhem, sprey ve boya gibi harici kimyasal materyeller % 10 oranında da olsa vücut içine girip sistemik dolaşıma katılır ve her organa ulaşabilir. Bu sebeple bu tür uygulamaların oruçlu iken iftar sonrasına bırakılması uygun olur. Hamilelikte veya hamilelik şüphesi durumlarında ise kanserojen kimyasal maddeler ihtiva eden saç boyaları kesinlikle kullanılmamalıdır. Saçlar konusunda genel sağlık açısından en güzeli ve faydalı olanı, boya yerine büyüklerimizin yaptığı gibi kına uygulamaktır. HER DERDİNİZİ BANA YAZIN e-mail: aile.doktoru@tg.com.tr Adres: 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna-İSTANBUL